Thứ Tư, 28 tháng 8, 2013

NS.Lê Trạch Lựu và bài "EM TÔI"nổi tiếng

    Lê Trch Lu viết v "Em Tôi" 
05/1946 – Năm 1946 là năm tôi đi tri hè Sm Sơn, đi vi đoàn Hướng Đo, cùng nhiu đoàn khác, tp trung ti sân ga Hà ni. Tôi thoáng thy mt cô gái xinh xinh, dáng người phong nhã, có đôi mt đp tuyt vi. Không hiu sao tôi thy tôi như choáng váng, má tôi nóng bng như lên cơn st; ln đu tiên tôi thy tôi có cái cm giác l lùng này. Nhà đoàn tôi « đóng tri » to ln, rng rãi, đó là nhng bit th ngh mát ca bn Pháp thuc đi b li, trước nhà là bãi bin mênh mông, sau nhà có mt cái giếng. Trưa nào tôi cũng thy cô gái y, đi nón, dưới nng trang trang rũ áo, tôi ngi bên ca s nhìn cô ta. Thnh thong cô nàng ngng đu lên, vành nón che đôi mt, nhưng tôi biết là cô ta đang nhìn tôi. Thú tht, tim tôi đp thình thình. Chao ơi, yêu đương là như vy hay sao? Đây là mt rung đng đu tiên, nào đâu tôi có biết cm giác này t thu ra đi.
 V
Hà ni tôi tìm nhà cô ta, vì có duyên nên tìm được ngay, cô ta gn nhà tôi. Bây gi ta phi tìm biết tên cô ta na! Chiu nào tôi cũng đi qua nhà cô ta, đ nhìn vào nhà, tìm li đôi mt đp. Tôi thy có nhiu cu trai c bng tui tôi đi qua đi li trước ca nhà, như tôi. Lúc đó tôi cũng thy hơi hơi lo… s mt !
 Nh
ưng may cho tôi, hi y có mt chú bé đi theo tôi hoài, hi ra là chú M, em cô Phượng. Tri ơi là tri, đt ơi là đt! Chúng tôi đi chơi vi nhau. Mt hôm, tôi viết mt lá thư và mnh dn tôi hăng hái ra đi, nhưng chiu hôm đó tôi không thy cô ta ra đng ngoài ca hóng mát. Ri chiu hôm sau, chiu sau na. Thế ri mt chiu nào đó, tôi li thy cô ta đng rũ tóc bên thm.
Tìm đ
ngh lc, tôi sán gn cô ta, tay đưa lá thư, ming lp bp mt câu: « Phượng… Phượng  cm… cm ly cho… cho… tôi… tôi… lá thư này… » Ri xong, tôi cm đu đi mt,  không dám quay li, s nhìn thy hoc cô ta xé lá thư, hoc qung xung l đường… tôi s mc c
 Đ
đ cho cái nng n đó, tôi tìm cách nói khéo vi chú M, chú bng lòng ngay. Thế là chú thành con chim xanh ca tôi. Chiu nào chú cũng đ mt lá thư lên bàn. By tháng tri tôi viết đu đu, gn by chc lá thư mà vn không thy tr li.
 Tôi đau kh
quá không biết cô ta có yêu tôi không, ti sao cô ta không tr li tôi, dù thun dù không…  Lúc by gi tôi mi biết là tình yêu, thế nào là đi ch, là có nhiu đau kh. Héo hon con người.
 Th
ế ri mt hôm chú M tt tưởi chy đến nhà tôi, đưa cho tôi mt lá thư, hôm đó là mt tun trước ngày kháng chiến toàn quc, tôi bi hi cm lá thư, mt góc có đ : Xin TRCH LU đng gin KIM PHƯỢNG mà xé lá thư này…, tôi m ra, đc tng hàng ch đu đu, tròn tròn, vuông vn. Phượng nói yêu tôi t ngay lúc đu… nhưng mun th lòng tôi đ xem tôi có phi là người đng đn ri nói rng ngày mai Phượng đi tn cư Hà Ðông, cách làng tôi my làng… Tôi bàng hoàng như tnh mt gic mơ lâu dài ch đi t bao nhiêu gi, bao nhiêu phút. Thế là hai hôm sau, tôi đi b t Hà ni qua làng tôi ti làng tm trú ca gia đình nàng, chúng tôi đi chơi dc dòng sông Nhu cùng chú M, m ca Phượng, bà c nhìn chúng tôi âu yếm t đng xa … đi chơi cùng nhau hết c bui chiu, tôi không dám cm tay Phượng, tôi ân hn ti bây gi. Tôi tr v thành, thế ri chiến tranh, ba năm sau tôi sang Pháp. Không rõ Phượng đâu, tôi vn nh Phượng hoài. Mt hôm trong trường cái nh nó làm tôi điên đu… trong gi Etude cui lp có anh chàng TRN BÍCH LAN NGUYÊN SA đang đc Socrate hay sao, bên phi gn ca s HOÀNG ANH TUN… không biết hn làm gì, chc đang làm thơ, tôi cm cây đàn bm bm… hai ngày sau thành bài EM TÔI… c nhc ln li. Ch nht ra Paris, đường Volontaires, sau ba cơm trưa, quây qun vi nhau, trong đó có Anh Tun, Thi Liên, Thoa em gái Nguyên Sa v sau ly Trn đình Hòa, Bi Liên đã nhn được bài tôi gi ti trường, hi đó cô ta có yêu tôi, nhưng tôi tránh vì cô ta con nhà giu… , Bi Liên do nhac trên my phím ngà… Nhc EM TÔI vang lên khp c căn phòng, tôi tê tái nghe nhc tôi, tôi thy là l, chưa quen… vì mi ln tôi đã nghe trong tôi hay nghe cây đàn bên tôi nói vi tôi, bây gi nhng ngón tay ngà chy qua phím đàn đến vi tôi, tôi như ng ngàng đi vào cơn mê…
 Th
ế ri tôi chép li nhc và li trên trang giy hc trò, trên nhng giòng như đã k nhc, tôi gi ti nhà xut bn TINH HOA…
 Nh
ng tháng năm qua…
KHI «EM TÔI»  ĐƯỢC NI TING , TÔI KHÔNG ĐƯỢC SNG CÙNG VI THI ĐI ĐÓ VÌ TÔI XA , TÔI KHÔNG ĐƯỢC NHÌN NHN RÕ RÀNG TH NÀO LÀ MT BN HÁT ĐƯỢC NGƯỜI ĐI YÊU CHUNG… TRAI HAY GÁI, AI AI CŨNG TƯỞNG LÀ MÌNH CÓ MT NGƯỜI YÊU , HAY MÌNH ĐƯỢC YÊU , HAY MÌNH TƯỞNG TƯỢNG CHÍNH MÌNH LÀ CÔ GÁI Y , CÒN  CU TRAI ĐƯỢC YÊU CÔ GÁI DU DÀNG, THƠ NGÂY, ÂU YM , MƠ MÀNG CHO NÊN AI AI CŨNG HÁT… CŨNG TƯỞNG LÀ MÌNH… CŨNG CM LY CÂY ĐÀN…
 Ri mt hôm tôi tìm ra đi ch ca Phượng tôi viết v cho chú M, M tr li tôi:
 « Em nhn được thư anh, thế là anh vn mnh, ch Phượng đi anh trong mt năm dài, thy anh không v, tưởng anh chết, ri ba năm sau ch Phượng đ tang anh. Nhiu người đến hi ch, ch ch lc đu. Ch vn đi anh, nhưng hôm qua ch Phượng đi ly chng, ch đã 26 tui ri, ngày ngày thy me thúc dc. »
 Th
ế là tôi ct đt, đ Phượng đi ly chng cho êm thm, có bn phn vi chng vi con. Tôi không mun ám nh Phượng na đ cho nàng yên phn.
Sáu chc năm ri vn nh em,
Nh
ai rũ tóc đng bên thm, 
Nh
người git áo bên b giếng,
Nh
nhiu, nh mãi, mãi không quên…
      
 
 Sáu ch
c năm sau, tôi được biết tin mt người bn cùng trường năm xưa, anh Nguyn Thiu Giang viết cùng mt t báo vi tôi hi đó cùng Thanh Nam, tôi có nh anh ta đến căn nhà cũ, anh nói Phượng không còn đy na. Nhưng có cho tôi s phone, tôi gi Phượng, đu giây Phượng tr li, tôi nói là tôi, cô ta nhc đi, nhc li ba ln, anh LÊ TRCH LU h, anh LÊ TRCH LU h, như không tin là có tht, khi tôi bo là tôi thì cô ta òa ra khóc.
 Nói chuy
n cùng nhau hơn na tiếng, sau nhng lúc ân cn hi han. Phượng có nói, anh y có theo đui Phượng trong bn năm tri, Phượng bo Phượng có người, anh ta c đeo đng, Phượng có nói vi anh y chuyn Phượng và anh. Anh ta chu là trong lòng Phượng có mt người. Tôi xin thành tht cm ơn Phượng, tình yêu Phượng cho tôi. nhng năm đi ch, đau kh. Mt lúc sau tôi hi Phượng: «Thế Phượng còn gi my lá thư y không? » Tôi mun tìm hiu văn thi 16 tôi viết ra sao chc là văn lng cng lm. Phượng tr li tôi:
 « Em đ
vào trong mt cái hp, nó đi theo em tt c mi nơi, trong đó có c tp nh chp hi đó, nhưng chng em thy lúc nào em cũng bun, nói vi em nên giu nó đi mt ch, khi nào vui thì hãy m ra. Thế là ông ta b vào đâu không rõ, my năm sau ông ta mt, tìm kiếm khp nhà không ra. Em ch nh anh viết dài lm… viết dài lm… Hôm n em mun tìm cái hình anh hi đó, mà không thy đâu. Ti thân, em li ngi khóc, may rng con, cháu em ba đó ti nó không có nhà…
Thu Tao Ng
Tháng m
ười năm 2009
LÊ TR
CH LU


NS.Lê Trạch Lựu  và người vơ chụp 2009

hứng
Song Thao
                                                            
Tôi  ngay Montreal mà cũng không biết là nhc sĩ Lê Trch Lu cùng chung thành ph vi tôi. Cho ti khi đc được bài viết v ông trên báo Thanh Niên Online  trong nước tôi mi biết ông là đng…tnh vi tôi! Ông là tác gi ca bn nhc “Em Tôi” mà hu như mi người đu biết. m v nhc như tôi mà lúc nào cũng có th nghêu ngao em tôi ưa đng nhìn tri xanh xanh / mang theo đôi mt bun vương gic mơ được. Hng t nàng…nhc nào đã khiến ông sáng tác được bn nhc bt h này vào năm 1953? Ông k vi ký gi H.Đ.N.: “Mùa hè năm 1946, hướng đo sinh Hà Ni gm nhiu “đo” (phiên đi) c nam ln n tp trung ga Hàng C đ đáp tàu đi d tri hè ti bin Sm Sơn (Thanh Hóa). Tôi bng đ ý thy trong đoàn có mt cô gái xinh xinh, dáng người phong nhã và đc bit có đôi mt tuyt đp. Nếu bo rng có “tiếng sét ái tình” thì qu tht tôi đã b “đánh mt qu” đến choáng váng. Đến nơi, đoàn tôi gp may là được trong nhng bit th nhìn ra b bin ca khu ngh mát do người Pháp va rút khi. Phía sau ngôi nhà bn tôi có mt giếng nước và không hiu vô tình hay c ý mà trưa nào tôi cũng thy cô gái y ra giếng git áo. Lúc nào tôi cũng ngi bên ca s ngm cô y. Thnh thong cô y ngước mt nhìn v phía tôi, mm cười khiến tôi xuyến xao quá đi... Tr v Hà Ni, gn như ngay lp tc tôi đi tìm nhà cô y. Hóa ra chúng tôi khá gn nhau. Và ơn tri, tôi phát giác ra: thng M - đa “đ t” vn đi theo tôi by lâu nay li chính là em rut ca nàng. Qua M, tôi biết nàng tên là Phượng. T đó, mi chiu, tôi thường xut hin trước cng nhà nàng vi mt lý do rt ư chính đáng: r chú M đi chơi. Và như hiu được tình cm ca tôi, nhng bui chiu nàng cũng thường ra hiên nhà hóng mát hoc rũ tóc bên thm. Tôi ny ra ý đnh viết thư cho Phượng, nhưng nghĩ đến tình hung nàng cm bc thư và... xé tan tành, hoc qung xung đt thì có mà... đn th ! Cách đơn gin nht là nh chú M làm “giao liên”. Vy là sut 70 ngày, mi ngày mt bc thư được M chuyn đến cô ch, nhưng tuyt nhiên chng có hi âm. Tôi nghi M “giếm” nhng bc thư đi, nó th “bán sng, bán chết” đã chuyn ri, còn ti sao không có thư tr li thì “anh đi mà hi ch Phượng”. Tôi đau kh, hoang mang… Cho đến mt chiu trước ngày Toàn quc kháng chiến mt tun, M háo hc tìm tôi vi bc thư hi âm đu tiên ca nàng. Tôi run run m bc thư có nhng con ch tròn tròn, đu đu. Trong thư Phượng nói là cũng đã “đ ý” tôi t hôm gp đu tiên. S dĩ nàng không hi âm là mun th xem tôi có phi là người đng đn không. Sau đó gia đình nàng tn cư v Hà Đông. Hai hôm sau, tôi đi b t Hà Ni đến thăm nàng. Ngc nhiên trước “nhit tình” ca tôi, b m nàng đã cho phép tôi đi chơi sut mt bui dc b sông Nhu (dưới s giám sát ca... M!). Đó là mt ln bên nhau duy nht, mt ngày hnh phúc ngp tràn. Ch mt điu khiến tôi ân hn đến mãi bây gi là đã không dám cm tay Phượng, dù ch mt ln”.
Cái tay gn k mà không biết cm khiến nhc sĩ Lê Trch Lu mt luôn…v! Bi vì sau đó chiến tranh bùng n nên đôi người đôi ng. Ba năm sau, năm 1951, ông đi Pháp và t ngày đó ti nay chưa h tr v Vit Nam. Tình vào cui thp niên 1949 chay tnh như vy. Có cái tay mà cũng không dám r ti. Qua thp niên 1950, tình hình mt trn yêu đương đã sáng sa hơn nhiu. Nhà thơ Trn D T, khi yêu, đã biết mi người tình, tuy cái mi còn như…hết hn. Ln đu ta ghé môi hôn / Nhng con ve nh hết hn kêu vang. T thp niên 1960, tình yêu đã lun lt đến mi khe h. Nếu nhc sĩ Lê Trch Lu yêu trong thp niên này thì tình hình chc đã khác. Nhưng nếu “em tôi” tr thành “madameLê Trch Lu” thì thit hi vô s, gii thưởng thc nhc chc s chng có “Em Tôi”.Tình dang d mi là ngun hng đ các văn thi nhc sĩ sáng tác. Nếu vn câu th ri thì ch lo sn xut các công dân cho t quc, thơ thn nhc nhiếc gì na.
Chuyn tình ca các ông thi sĩ nhc sĩ ngày xưa c lng lơ con cá vàng như vy c. Có hai chàng nhc sĩ x Qung là Vũ Đc Sao Bin và Đynh Trm Ca, cùng thm yêu mt cô gái tên H Th Thu. Khong thp niên 60, Thu khong mười tám đôi mươi, n sinh trường Trung hc Tiu La, Thăng Bình, Qung Nam. Nàng có mái tóc dài, khuôn mt trái soan, làn da trng hng. Hai chàng nhc sĩ  lúc đó đu là hc trò chân đt, bn thân vi nhau. Có l h cùng p úng như nhau. Nàng Thu đi ly chng sm. Chng ca nàng là trai thi lon, mt Trung Úy Pháo binh tên Trn Đình Ái. K v cuc tình này, anh H Luân, anh r ca cô Thu và là bn ca c Vũ Đc Sao Bin ln Đynh Trm Ca cười hô h: “Thng Mc Ph (tên tht ca Đynh Trm Ca) quen con Thu là qua tui. Do đó tui đ ý cô ch tên Liên. Liên b bnh, tui mun đến thăm nhưng đi mt mình thì hơi run, bèn r thng Ph đi theo. Ai dè, ti nhà Liên, hn gp cô em, đâm ra như mt hn! Còn con Thu có tình cm chi vi Võ Hi (tên tht ca Vũ Đc Sao Bin) không thì tui không rõ. Nhưng mà tui thy nhiu khi người ta hư cu mà…hay quá tri, đến ni mình là người trong cuc mà còn ngn tò te na đó!”.
Người trong cuc chính cng là nàng Thu. Hi thì nàng k rt vui: “Do đó tôi vi anh Đynh Trm Ca cũng có tình cm nhưng ch là tình cm tui mi ln. Hi quen anh y tôi mi hc lp Đ Lc trường Trung Hc Tiu La, nhưng ri không duyên n. Tôi ly chng năm 1966, chng tôi người gc Hà Ni”. Ti đây thì tôi mun du mt n cười. Không du thì tên Hà Ni là tôi chc s khn vi các ông bn gc Qung như các ông Luân Hoán, Phan Xuân Sinh, Lưu Nguyn tài hoa rt mc. Dù sao, mi tình m ca hai chàng nhc sĩ Qung vi mt người đp cũng cho gii thưởng ngon li được hai bn nhc rt ni tiếng: “Thu, Hát Cho Người” ca Vũ Đc Sao Bin và “Ru Con Tình Cũ” ca Đynh Trm Ca.Dòng sông nào đưa người tình đi bin bit / Mùa thu nào cho người v thăm bến xưa / Hoàng Hc bay, bay mãi b tri mơ / V đi sim ta nh người vô b. Đó là tâm s ca ông Vũ Đc Sao Bin. Còn ông Đynh Trm Ca th than: Ba năm qua em tr thành thiếu ph / Ngi ru con như ru tình bun / Xin mt đi thôi tiếc thương nhau / Xin mt đi ng yên dĩ vãng.
Nhà thơ Phm Thiên Thư, na đi na tu, nhưng ca Pht rng m cho nhng bóng hng bước vào. Dù ch là nhng chiếc bóng thoáng qua trước ca ch chưa vào tâm hn ông. Bài thơVết Chim Bay” ông làm năm 24 tui được gi hng t mt cô n sinh thường vào sân chùa đ hc bài. Nàng đp thánh thin như ánh sáng ca Quan Thế Âm B Tát. Nhà tu h Phm ti làm quen. Mi được mt tun, tình chưa bén, bóng nàng đã khut. Nhà tu si tình ngi sân chùa đi mong bóng dáng nho nh ca người đp tr li. Nhưng bóng chim tăm cá khut no. Nàng chng bao gi v li chn cũ. Mười năm sau, khi tr li chùa xưa, leo lên gác chuông, nét phn trng ghi tên hai người vn chưa phai, lòng bâng khuâng chuyn cũ, chàng đ thơ.
Ngày xưa anh đón em
Nơi gác chuông chùa n.
Con chim nào qua đó
Còn đ du chân in…
Anh mt mình gi nh
Chim ơi biết đâu tìm.
Nhưng nàng thơ ni tiếng nht ca nhà thi sĩ ca chùa này là Hoàng Th Ng trong bài thơ “Ngày Xưa Hoàng Th Ng”. Tình yêu kiu nhà tu là tình yêu ch pht qua da. Pht qua mà cũng…hng ra gì. Chng gì cái tên Ng rt tm thường đã được nâng lên thành thơ, rt thơ. Đó là cô bn cùng lp li là hàng xóm ca nhà thơ, người gc Hi Dương. Hai ln gn gũi như vy tưởng mi tình d bc l. Nhưng không, Phm Thiên Thư còn t hơn Lê Trch Lu. Yêu trong lòng nhưng mm ming b đóng khn không m ra được. Yêu trong thp k 1970 mà cái ming còn vướng víu như vy thì chán tht. Hàng ngày, khi xếp hàng vào lp, nàng đng đu hàng bên n, ni bt vi mái tóc dài xõa trên b vai mng. Chàng thi sĩ ca chúng ta ch biết nhìn trm. Khi tan trường, Hoàng Th Ng mt mình lo đo trên đường, nhà thơ li ch lo đo theo sau. T! Vy mà còn k: “Cô y ôm cp đi trước, tôi đi theo nhưng không dám lên tiếng. Trong bóng chiu tà, ánh nng ht qua hàng cây, cô y lng l bước, gây cho tôi nhng cm xúc bâng khuâng khó t. C thế, tôi ch biết lng l đi theo sau cô y hàng ngày, giu kín nhng cm xúc ca mình không cho bt c ai biết”. Tôi chán ông này quá. Nhưng c tình câm như vy văn hc li có được mt bài thơ hay.
Em tan trường v
Đường mưa nho nh
Con chim giu m
Dưới ci hoa vàng

Bước em thênh thang
Áo tà nguyt bch
Ôm nghiêng cp sách
Vai nh tóc dài

Anh đi theo hoài
Gót giy thm lng
Đường chiu úa nng
Mưa nh bâng khuâng
C theo suông như vy thì em có đi ly chng là chuyn dĩ nhiên. Em đi theo người, anh ôm mi tình si. Tình n thành thơ. Thơ cũng như rượu, đ lâu mi ngm. Mười năm sau (li mười năm, ông nhà thơ này coi b khoái con s mười ca thi gian!), tr li đường xưa, thơ mi da diết.
Mười năm ri Ng
Tình c qua đây
Cây xưa vn gy
Phơi nghiêng dáng đ
Áo em ngày n
Phai nht my màu
Chân theo tìm nhau
Còn là vang vng
Đi như bin đng
Xóa du ngày qua
Được Phm Duy ph nhc, Hoàng Th Ng tr nên quen thuc vi c nước. Theo nhà thơ thì nhan đ ca bài thơ khác bn nhc. Không phi “Ngày Xưa Hoàng Th mà là “Ngày Xưa Hoàng Th Ng”. Không hiu sao khi ph nhc, nhc sĩ Phm Duy li ct bt đi như vy. Phi công nhn là cái tên Hoàng Th Ng bay cao đến như vy là nh nhc sĩ Phm Duy. Có th nói là Phm Thiên Thư to ra Hoàng Th Ng nhưng Phm Duy tô son trát phn cho nàng. Ch mt bóng hng nhưng gi ra được hai cái hng cho hai ngh sĩ, bên thơ bên nhc.
Phm Thiên Thư m trong tình yêu. Phm Duy cht hết tình yêu. Ông cht hơi k vi v mà báo chí thi cui thp niên 1950 gi là v “ăn chè Nhà Bè”. Chuyn không tt đp đã tr thành chuyn thương tâm cho nhc sĩ Phm Đình Chương. Ngày nay hai nn nhân ca v ăn chè này, hai ch em Phm Thái Hng và Phm Đình Chương, đã ra người thiên c. Hu như chúng ta đu biết chuyn lùm xùm này nên chng cn nhc li, ch xin trích mt câu trong cun Hi Ký III c Phm Duy:”Dù chưa đến đ lúc nào cũng đm ngc thùm thp đ nhn cái ti gc ca nhng người mang s kiếp nòi tình, tôi luôn luôn bun ru khi phi nhc li mi tình cm (amour défendu) mà tôi c gan đi vào khi tôi mi ngoài 30 tui. Tôi ch bun vì đã làm bun lòng người v, người em. Bun vì biết rng nhng đ v này s không bao gi có th hàn gn được”.
Hu qu ca v này là cuc ly d gia Khánh Ngc và Phm Đình Chương. Mt bài báo ca Sông Lô trên trang mng DCVOnline mi đây đã ghi li: “Nghe nói, sau khi ly d, nhc sĩ Phm Đình Chương phi chu cnh gà trng nuôi con, ông c gng hát và sáng tác tr li. Mt đêm trên mt sân khu đi nhc hi, ông gp li người cũ ca mình và ông đã b t chi khi ng ý mun đưa nàng v nhà vì tri đang mưa. Quá đng cay, ông lng l v căn nhà vi chp chùng k nim, nhìn mưa rơi mà lòng tan nát, ti thương cho thân phn, ý đnh tìm chết bng chm trong ông, nhưng tiếng khóc ca tr thơ đã làm ông bng tnh mà níu ông li! Nhc phm “Na Hn Thương Đau” theo ý thơ Thanh Tâm Tuyn được ông sáng tác cũng vào cái đêm mưa hôm đó”.
Nhm mt cho tôi tìm mt thoáng hương xưa
Cho tôi v đường cũ nên thơ
Cho tôi gp người xưa ước mơ
Hay ch là gic mơ thôi
Nghe tình đang chết trong tôi
Cho lòng tiếc nui xót thương sut đi
Nhm mt ôi sao na hn bng thương đau
Ôi sao ngàn trùng mãi xa nhau
Hay ta còn hn nhau kiếp nào
Anh đâu? Em đâu? Có chăng mưa su bun đen mt sâu
Tâm s ca Phm Đình Chương nhưng  thơ ca Thanh Tâm Tuyn. Hai người là bn thân. H có cùng chung mt hng cm chăng? Ngh sĩ là nhng người có con tim mn cm. H sng được trong tim nhau. Và h tri được lòng mình cho nhng người thưởng ngon.
Phm Đình Chương cùng quê Sơn Tây vi nhà thơ Quang Dũng. Có l cùng sinh trưởng nơi min Bt Bt nên h đi vào lòng nhau. Mi tình ca Quang Dũng vi nàng thơ Akimi Nht được ông cho vào bài thơMt Người Sơn Tây” được Phm Đình Chương hng thú thp cao bng nhc. Chc con tim ca người Sơn Tây có chung nhp đp! Nàng thơ tên Nht, còn gi là Akimi, là mt thiếu n nhan sc mà Quang Dũng ca ngi bng bn câu thơ.
Tóc như mây cun, mt như thuyn
Khuy nước kênh đào sóng ni lên
Ý nh m cười sau nếp áo
Non sông cùng đm gic mơ tiên
Bn câu gi hng t v đp thn kỳ ca cô hàng nước ng là con dân x Phú Tang này đã được Quang Dũng t tay dán lên vách quán. Lúc đó Quang Dũng là Đi Đi Trưởng Trung Đoàn Tây Tiến đóng Hòa Bình. Mi ln ngh phép v thăm gia đình Phùng, nhà thơ thường tt qua ch Đi thăm người tình cũ ti quán cà phê ca nàng. Cm hng t cô gái có cái tên Nht Akimi đã cho chúng ta hai bài thơ “Mt Người Sơn Tây”   “Đôi B bt h. Tôi nh x Đoài mây trng lm / Em đã bao ngày em nh thương. Khi ph nhc, Phm Đình Chương đã ghép hai bài thành mt“Đôi Mt Người Sơn Tây”.
Khói thuc xanh dòng khơi li xưa
Đêm đêm sông Đáy lnh đôi b
Thoáng hin em v trong đáy cc
Nói cười như chuyn mt đêm mưa
Xa quá ri em người mi ng
Bên này đt nước nh thương nhau
Em đi áo mng buông hn ti
Dòng l thơ ngây có dt dào?
Nói v hng khi ca người viết là nói chuyn vô cùng. Có th đó là mt bóng dáng chưa dám cm tay ca Lê Trch Lu, có th là hai mi tình mt chiu m ca Vũ Đc Sao Bin và Đynh Trm Ca, có th là mi tình câm ca Phm Thiên Thư, cũng có th đó là ni đau mt đi ca Phm Đình Chương hay có th là mi tình chia ly ca Quang Dũng. Hng còn có th là mt ánh mt vu vơ, mt bóng dáng nht nhòa, mt cái vp nh ca con tim hay mt mi tình vô vng. Đi vi người sáng tác, cuc đi mi mnh, mi chn, mi giây phút đu là nhng phút thn diu ca hng khi. Đúng lúc đng vào con tim là…tóe ra thơ ra nhc ra tranh ra văn.
Đêm qua, nghe văng vng my câu nhc ca nhng người Sơn Tây, tôi, mt người Sơn Tây bt đc dĩ, bng ni hng viết bài này. Phi nói cho rõ ti sao tôi li là người Sơn Tây…dm. Nguyên ông bà c thân sinh ra tôi là người Hà Ni. Nhà ca, gia đình ni ngoi đu Hà Ni. Ông c tôi b đi lên làm vic Sơn Tây và bà c sanh tôi ti đây. Sanh ti Sơn Tây nhưng ông bà li v nơi chôn nhau ct rn khai sanh cho tôi Hà Ni, đâu chng my tháng sau đó. Vic di di nơi sanh đã khiến tôi b thit thòi: chng biết ngày tháng sanh chính xác đ nh ông Võ Kỳ Đin bm cho lá s t vi! Nhưng chng cn t vi tôi cũng biết s tôi là s con…dã tràng. C mit mài nhng chuyn không đâu! Thôi thì li mit mài vy.
Chuyn hng ti đây có th chm dt được nhưng tôi li mun thòng thêm tí đuôi. Người Sơn Tây Quang Dũng, khi…đôi b vi nàng thơ Akimi, ông đã hi: Em đi áo mng buông hn ti / Dòng l thơ ngây có dt dào? Akimi đã đi rt xa. Năm 1954, nàng di cư vào Sài Gòn, mt thi là kiu n ca nhà hàng T Do. Năm 1975, theo vn nước, nàng di tn qua M và hin sng ti đây.
Tí đuôi na mà tôi mun thêm là chuyn tình ca người cùng thành ph Montreal vi tôi, nhc sĩ Lê Trch Lu. Bài hát “Em Tôi”được ông sáng tác ti Pháp vào năm 1953 trong mt lúc nh v người yêu cũ và gi v cho nhà xut bn Tinh Hoa Sài Gòn. Và bn nhc tr thành mt hin tượng. Qua bn bè còn Vit Nam, ông liên lc được vi cu M, em ca người đp Phượng. Nhc sĩ h Lê k tiếp: “Cu y thư cho tôi  ‘ch Phượng đi anh sut my năm mà anh vn bt tin. Tưởng anh đã chết, ch đ tang anh ba năm (nhiu người đi hi, ch vn lc đu). Nhưng…hôm qua là ngày cưới ca ch y, ba m thúc gic mà ch y đã 26 tui ri’. Mun cho nàng yên phn vi chng con, t đó tôi không còn liên lc gì vi quê nhà”. Cui năm 2009, nh mt người bn cũ, ông biết được s đin thoi ca Phượng Hà Ni. Ông vi gi v. Đu dây bên kia, t Hà Ni, bà Phượng tr li. Lê Trch Lu k li. “Tôi xưng tên, cô y c nhc đi nhc li ba ln: anh Lê Trch Lu h? như không tin là có tht. Khi tôi xác nhn là tôi, cô y òa ra khóc…Sau nhng ân cn hi han, Phượng k: Anh y đeo đng Phượng trong bn năm tri. Phượng nói Phượng đã có người, anh y c đeo đng. Phượng k tht vi anh y chuyn Phượng và anh, anh y chu là trong lòng Phượng có mt người…Ri tôi hi:”Phượng còn gi nhng bc thư không?” Tôi mun tìm hiu lúc 16 tui tôi viết văn ra sao, chc lng cng lm! Phượng bo: “Em đ vào mt chiếc hp chung vi tp nh chp hi đó. Nó theo em đi tt c mi nơi, nhưng chng em thy em lúc nào cũng bun, nói vi em nên giu nó vào mt ch, lúc nào vui hãy m ra. Thế là ông y b vào đâu không rõ. My năm sau ông y mt, tìm cái hp khp nơi mà không ra! Em nh anh viết dài…dài lm. Hôm n mun tìm cái hình anh ngày đó mà chng thy. Ti thân, em li ngi khóc, may mà con cháu ba đó không có nhà…”.
Thêm mt tí đuôi na: hin nhc sĩ Lê Trch Lu sng vi v là bà Danica, mt ph n Pháp gc Ba Lan. H vn còn hít th cùng mt th không khí vi tôi Montreal!
 Song Thao

Mời nghe bài hát "EM TÔI.

(st và chuyển Từ Cảnh)

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Thơ Xướng Họa : NIỀM RIÊNG -: Trần Văn Dật & Hoàng Đằng

  Niềm Riêng - Trần Văn Dật & Thơ họa: Niềm Riêng - Hoàng Đằng   Niềm Riêng Quê hương nhìn lại ngái xa rồi Từ giã ra đi lúc thiế...