Hàng xáo 1908
Vương Thanh & ChatGPT
Thời nay, cụm từ “bức xúc” được dùng nhan nhản khắp nơi, để diễn tả nhiều trạng thái cảm xúc rất khác nhau, khiến ý nghĩa ban đầu của nó trở nên mơ hồ, cảm xúc cũng mơ hồ, không còn sắc nét, rõ nghĩa. Ngôn ngữ để diễn tả cảm xúc vì thế cũng ngày càng nghèo nàn và lười biếng.
Những từ và cảm xúc mà “bức xúc” đang bị dùng để thay thế:
1. Khó chịu
→ “Tôi bức xúc vì tiếng ồn bên nhà hàng xóm.”
2. Bực bội / bực mình
→ “Bức xúc vì phải chờ thang máy 10 phút.”
3. Đau lòng / tổn thương nhẹ
→ “Nghe tin ấy, tôi thấy bức xúc thay cho anh ta.”
4. Lo lắng / bất an
→ “Cô ấy bức xúc về công việc tương lai không ổn định.”
5. Phẫn nộ / tức giận mạnh
→ “Người dân bức xúc vì công trình thi công ẩu gây tai nạn.”
6. Bất mãn nhẹ
→ “Tôi hơi bức xúc với cách sếp đối xử không công bằng.”
7. Bức rức / day dứt
→ “Chuyện đó khiến tôi bức xúc mãi trong lòng.”
8. Phiền lòng / không hài lòng
→ “Thái độ của nhân viên khiến khách hàng bức xúc.”
9. Tức bụng / đầy hơi / đau bụng (chuyện đùa có thật)
→ “Tôi bức xúc cả đêm vì ăn lẩu lạ bụng!”
(Nghe buồn cười, nhưng có người thực sự dùng như thế trong hội thoại và bình luận mạng.)
10. Cáu gắt / bốc đồng
→ “Anh ta bức xúc quá nên to tiếng với bảo vệ.”
→ “Tôi bức xúc vì tiếng ồn bên nhà hàng xóm.”
2. Bực bội / bực mình
→ “Bức xúc vì phải chờ thang máy 10 phút.”
3. Đau lòng / tổn thương nhẹ
→ “Nghe tin ấy, tôi thấy bức xúc thay cho anh ta.”
4. Lo lắng / bất an
→ “Cô ấy bức xúc về công việc tương lai không ổn định.”
5. Phẫn nộ / tức giận mạnh
→ “Người dân bức xúc vì công trình thi công ẩu gây tai nạn.”
6. Bất mãn nhẹ
→ “Tôi hơi bức xúc với cách sếp đối xử không công bằng.”
7. Bức rức / day dứt
→ “Chuyện đó khiến tôi bức xúc mãi trong lòng.”
8. Phiền lòng / không hài lòng
→ “Thái độ của nhân viên khiến khách hàng bức xúc.”
9. Tức bụng / đầy hơi / đau bụng (chuyện đùa có thật)
→ “Tôi bức xúc cả đêm vì ăn lẩu lạ bụng!”
(Nghe buồn cười, nhưng có người thực sự dùng như thế trong hội thoại và bình luận mạng.)
10. Cáu gắt / bốc đồng
→ “Anh ta bức xúc quá nên to tiếng với bảo vệ.”
Những từ như bực mình, khó chịu, đau lòng, phẫn nộ, bất mãn, lo lắng, bức rức, phiền lòng, cáu gắt – đều có sắc thái và cường độ cảm xúc riêng, giúp người nói biểu đạt chính xác và tinh tế trạng thái nội tâm. Nhưng khi tất cả bị dồn vào một từ "bức xúc", mọi cảm xúc trở nên lẫn lộn, mơ hồ, thiếu chiều sâu.
Vậy, nghĩa truyền thống của “bức xúc” là gì?“Bức xúc” theo nghĩa truyền thống dùng để diễn tả một trạng thái cảm xúc khó chịu, bất an, căng thẳng bị dồn nén trong lòng, như muốn bức ra ngoài, khiến người ta thôi thúc phải bộc lộ, phản ứng hoặc hành động để giải tỏa.
Không phải là cảm xúc thoáng qua hay đơn giản, mà là thứ kìm nén nội tâm, khiến lòng người “bức” mà không xả được, “xúc” mà không nói ra.
Ví dụ theo nghĩa truyền thống:
1. Nghe tin chàng bị bệnh, lòng nàng bức xúc, muốn đón xe đi thăm chàng ngay.
2. Tôi vẫn nhớ mãi cái cảm giác bức xúc sau buổi họp hôm ấy – lòng đầy điều muốn nói mà không nói được.
3. Bao năm chứng kiến bất công trong xóm, ông giáo già càng ngày càng bức xúc, cuối cùng viết thư gửi lên xã.
4. Cô bé im lặng cả buổi, bức xúc vì bị bạn hiểu lầm nhưng không biết giải thích thế nào.
5. Người dân quanh khu vực phản ánh mãi mà không ai lắng nghe – nỗi bức xúc âm ỉ dần thành phản ứng tập thể.
Kết bài – một bài “vè” dễ nhớ:
Ngôn ngữ mơ hồ
Cảm xúc mơ hồ
Ý tưởng mơ hồ
Nhận xét hồ đồ
Hành động vật vờ
Cư xử mù mờ
Hãy trả lại sự trong sáng cho ngôn ngữ, và dùng chữ “bức xúc” theo nghĩa truyền thống chân chính.
Vương Thanh- 12/5/2025
Xem Thêm:
.jpg)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét