Thứ Tư, 30 tháng 11, 2022

FM974 Úc Châu :Bắc Hàn: Chuyện Trốn Thoát Của Người Con Gái Tên Han Song Mi – Nước Mắt Và Nụ Cười

                                              FM 974 Úc Châu - CM Blog 

Han Song Mi có cơ hội trốn khỏi Băc Hàn ba lần nhưng đã không chịu đi dù những người chuyên đưa người lậu tới tận cửa nhà đón hai lần, lần thứ ba cô mới bằng lòng, chấp nhận ra đi, trong một chuyến đi kinh hoàng, băng qua biên giới Trung cộng rồi cuối cùng vào đất Đại Hàn.

    Han, 29 tuổi, lớn lên tại một vùng đất khô cằn, nghèo nàn của miền Trung Bắc Hàn, xa tít xa từ những cao ốc ngất trời và các khu thương mại thênh thang hào nhoáng của thủ đô Bình Nhưỡng, nơi mà nếu có ai mới tới sẽ buột miệng khen đẹp vậy sao. Nhưng quê làng Han là một nơi suốt đời nghèo đói, em Han chết lúc lên hai tuổi mà không biết bệnh gì, một ngưới chú và ông nội cũng chết vì thiếu dinh dưỡng. Vào mùa đông, xác người chết thấy là chuyện bình thường ngay cả tại chợ búa, dân chúng nhìn một cách thản nhiên “ồ thêm một người nữa” vậy thôi, chính mắt Han cũng đã thấy một xác em bé chết dưới chân cầu.

Hình minh họa

    Han chỉ học tới lớp 1 tiểu học, bỏ học phải làm mà sống, Han giúp bà dì, một người bán hàng rong, không có tiền lương để đổi lại có chỗ ăn chỗ ở nhưng ngay cả chỗ ở là nằm bên cái tài sản suy nhất mà gia đình này có là con heo, canh chừng sợ bị ăn cắp. Một ngày tháng 9 năm 2005 lúc Han 12 tuổi, mẹ cô cho cô một số tiền và con dao để nấu nướng, bà bảo là sẽ đi xa làm kiếm tiền nhưng không nói đi đâu, bà nói tháng mười bà sẽ về nhưng không trở về, với Han không có gì bất thường vì ở thời điểm này, chuyện cúp điện xảy ra luôn, xe lửa thường xuyên trễ chuyến hoặc hủy bỏ. Ngày qua ngày, tuần qua tuần rồi tháng qua tháng, bà cũng chưa về, bấy giờ Han cảm thấy có điiều gì đây, Han chờ và chờ, mỗi khi nghe tiếng còi xe lửa ngoài nhà ga, tưởng chừng như réo gọi, Han chạy ra đó, khóc sướt mướt hỏi người xuống tàu có thấy người đàn bà nào giống mẹ mình không, không ai biết.

   Sống với bà dì là cả một cực hình. Han phải trèo núi gần đó tìm rau củ, phụ bà ở nhà bếp, làm chuyện nhà và trông coi hai đứa con của bà. Han phải làm cho bà vì nếu không, bà sẽ ghét cô, mẹ cô giờ đâu đó trên địa cầu, Han không thể thấy tương lai nào cả. Một ngày có một lá thư từ Trung cộng, lá thư của mẹ Han gởi về, bà viết bà đã kiếm được tiền và sẽ trở về. Nhưng từ cái ngày có lá thư, Han biết ra là mình đang bị theo dỏi, mật vụ Bắc Hàn có cả mạng lưới theo dỏi người bao trùm cả nước ngày đêm, ngay cả trong gia đình cũng theo dỏi nhau. Một ngày, hai người cảnh sát đi xe đạp tới nhà Han kiếm trong lúc cô đang làm ở ngoài đồng. Rồi năm 2007, một người lạ tới gỏ cửa, giục Han đi với bà đi qua Trung cộng, mẹ Han đang ở đó, trả tiền cho người đưa người lậu đang chờ nhưng bà dì Han không cho vì sợ Han sẽ bị bán làm nô lệ, số mạng của một số con gái Bắc Hàn tỵ nạn. Chính Han cũng sợ, không đi vì Trung công là một nước khác xa lạ, chuyện gì xảy ra nếu họ bán Han cho cái gì đó.

   Một tháng sau, một người đưa người lậu khác tới, Han bắt đầu nghĩ tới chuyện ra đi, một người láng giềng, bí mật nói với Han là, đời sống Han sẽ tốt hơn ở Trung cộng ngay cả có bị bán đi, thật vậy những người trốn thoát tới đó, cho dù sống tại vùng nông thôn vẫn khá hơn so với Bắc Hàn nhưng, rồi Han cũng không đi. Lần thứ ba, Han quyết định đi khi nghe lén vợ chồng bà dì, chuyện an toàn của Han không phải là ưu tiên với họ, thay vì vậy họ muốn giữ Han luôn để làm việc như người nô lệ cho họ, không cho học, trả tiền hay gì nữa. Han tới bưu điện gọi cho người đưa người lậu, đến ngay dẫn cô, cô đã sẳn sàng.

    Trong vòng chừng hai giờ đồng hồ, người lo chuyện này tới, dì dượng Han đang còn mê ngủ, Han nhẹ nhàng ra khỏi nhà, hai người đi tới nhà ga, ở đây Han ghi giấy đi dường tới thành phố biên giới Hyesan với thẻ căn cước mà nhóm người đưa người lậu lo cho nhưng nên biết, tại Bắc Hàn, cho dù đi đâu trong nước cũng bị kiểm soát chặt chẽ, đặc biệt là tại các vùng cận biên, nhân viên an ninh nhà ga nghi ngờ hạch sách, ngồi cách xa một chút, người dẩn Han không thể giúp. Không tin chuyện đi thăm ngoại, nhân viên an nhinh dẩn Han tới văn phòng trên xe lửa, họ bắt đầu đánh cô, tát mạnh vào hai má và đá vào bụng, khi Han không thay đổi câu chuyện mình đã khai, họ tống Han ra khỏi xe lửa, giao cho nhân viên giữ nhà ga. Trước cổng nhà ga, có một nhóm chừng 20 người lính, Han kéo tay một trong mấy người đó van xin cứu mình, nhóm lính chận nhân viên nhà ga lại, anh này cho Han một đồng tiền cắc, dùng nó kêu điện thoại cho cha mẹ, Han chạy đi và kêu người dẩn cô đi trước đó.

    Han ngủ gục đại bên lề đường trước nhà ga mặc cho trời lạnh cóng, sáng hôm sau, người đó tới rồi đưa Han tới một căn nhà tương đối an toàn gần biên giới Trung cộng, bên bờ sông Tumen, Han cắt tóc ngắn lên, thay áo quần thay đổi bộ dạng khác trước. Han cũng biết là mẹ cô đã hối lộ cho lính biên phòng làm ngơ cho cô vượt qua bên kia sông Tumen đang đóng băng. Người dẩn cô, giao cho hai người khác, những người này cũng chuyên chuyển thuốc lậu, một đàn ông một đàn bà lo chuyện băng qua biên giới. Đó là ngày 19 tháng ba năm 2011, một đêm rét lạnh, họ bước trên mặt băng sông Tumen, mang trên người cây đèn pin nhỏ, họ nghe tiếng chó sủa đuổi theo phía sau, bắt đầu chạy lẹ không ngó lại. Han cũng nhận biết sự hiểm nguy này, cô đã có con dao và sẳn trong đầu kế hoạch là, nếu bị bắt sẽ cắt gân máu cổ tay mình nhưng không biết một viêc khác khó hơn là, Han mang đôi giày khá mềm mại vì nghĩ là sẽ đi gặp mẹ thôi. Vì sự lựa chọn sai lầm về đôi giày nên, hai bàn chân Han tê cứng, đau khó tả khi phải chạy trên mặt nước sông lạnh như nước đá trong đôi giày ướt sủng, Han cảm thấy chân đau giống như cả ngàn con dao cắt nát thân thể mình, người đàn bà thấy vậy, chạy tới kéo lê Han đi và băng qua bờ sông, và không ngờ họ đã vào được bên đất Trung cộng rồi, sau lưng họ vẫn còn nghe tiếng chó sủa, tiếng súng và tiếng vọng lên của lính biên phòng bên phía Bắc Hàn. Hai người đưa người lậu này giao Han lại cho một người Tàu gốc Triều tiên đang chờ, nói lời chia tay.

Hình minh họa

    Con số người Bắc Hàn tỵ nạn ở Trung cộng đếm không hết, sống âm thầm trong cộng đồng người thiểu số Triều tiên ở Manchuria, số khác bị bán làm người ở, làm gái mãi dâm hay may mắn kết hôn với ai đó. Han thì may mắn hơn, cô được đưa đi khỏi Trung cộng rồi qua các nước đông nam Á, từ đó Han đến Đại Hàn nơi mẹ cô đã đến trước, đó là ngày 20 tháng năm 2011, ngày sinh nhật của mẹ cô. Họ sum họp nhau tại Hanawon, một khu tái học tập đời sống mới cho những người đào thoát Bắc Hàn, Han chỉ biết khóc và khóc vây thôi, có 6 năm mà cô tưởng là 10 năm dài. Hiện nay Han đã là cô sinh viên đại học ở Hán Thành, ngay cả trong những cái hấp dản và những cô con gái thời trang đẹp đẽ Đại Hàn, cũng là người cùng giống nhưng cô vẫn còn đứng bên ngoài lề cuộc đời mới, vẫn hình vóc của người bên kia xưa cũ.

    Với dáng điệu e lệ và nói năng nhỏ nhẹ, Han đã chờ trong gần một thập niên qua kinh nghiệm bản thân, cô ghi lại trong cuốn hồi ký “Grenlight to Freedom”, vừa mới xuất bản năm nay. Cô kết luận chuyện mình “tôi vẫn còn ám ảnh sợ hãi, bất cứ nơi nào tôi tới tôi nói với người chung quanh, xin đừng hỏi tôi về cái vương triều rùng rợn khủng khiếp của Kim”.

Thuyên Huy

* Thông tin đăng lại bài viết của KANGAROO VIET Úc Châu.

Mời Xem : CM Blog kỳ trước :

A Phú Hản: Lãnh Tụ Bí Ẩn, Người Dân Và Luật Hồi Giáo Sharia  

Người cao tuổi có nên mạo hiểm vào cuộc giải phẩu lớn không? Hướng dẫn nầy dựa vào nghiên cứu mới.

Judith Graham • Bản tin Y tế Kaiser

Theo một nghiên cứu mới quan trọng làm sáng tỏ những rủi ro mà người cao niên gặp phải khi thực hiện các thủ thuật xâm lấn Gần 1 trong 7 người lớn tuổi tử vong trong vòng một năm sau khi trải qua cuộc giải phẩu lớn (invasive procedures).

 Nhóm người dễ bị tổn thương là những bệnh nhân lớn tuổi mắc chứng mất trí nhớ có thể xảy ra (33% tử vong trong vòng một năm) và ốm yếu (28%), cũng như những người phải cuộc giải phẩu cấp cứu (22%). Tuổi cao cũng làm tăng nguy cơ: Bệnh nhân từ 90 tuổi trở lên có nguy cơ tử vong cao gấp sáu lần so với những người từ 65 đến 69 tuổi.

 Nghiên cứu trên tạp chí Phẫu thuật JAMA, được xuất bản bởi các nhà nghiên cứu tại Trường Y khoa Yale, đã giải quyết một lỗ hổng đáng chú ý trong nghiên cứu: Mặc dù bệnh nhân từ 65 tuổi trở lên trải qua gần 40% tổng số ca giải phẩu ở Hoa Kỳ, cần nghiên cứu thêm.

 Tiến sĩ Zara Cooper, Giáo Sư Giải Phẩu tại Trường Y khoa Harvard và là Giám Đốc Trung Tâm Phẫu Thuật Lão Khoa tại Brigham và cho biết: “Chúng tôi đã thực sự thiếu sót khi không hiểu rõ về kết quả cuộc giải phẩu về lâu dài đối với người lớn tuổi.

Đặc biệt quan trọng là cần biết những thống kê có bao nhiêu người cao tuổi chết, bị khuyết tật, không còn có thể sống độc lập hoặc có chất lượng cuộc sống xấu đi đáng kể sau cuộc giải phẩu lớn.

Cooper nói “Điều mà những bệnh nhân lớn tuổi muốn biết là, 'Cuộc sống của tôi sẽ như thế nào?'” “Nhưng chúng tôi chưa thể trả lời được.”

 

Trong nghiên cứu mới, Tiến sĩ Thomas Gill và các đồng nghiệp của Yale đã kiểm tra tài liệu khiếu nại từ Medicare và tài liệu khảo sát từ nghiên cứu về Xu hướng Lão hóa và Sức khỏe từ năm 2011 đến năm 2017.

Các thủ thuật xâm lấn (invasive procedures) trên bệnh nhân được gây mê toàn thân được coi là ca giải phẩu lớn. Các ví dụ bao gồm các thủ thuật thay thế xương hông bị gãy, by pass mạch máu tim, cắt bỏ ung thư ruột già, cắt bỏ túi mật, sửa chữa van tim bị rò rỉ và sửa chữa thoát vị (repair hernias), cùng nhiều thủ thuật khác.

Gill, giáo sư y khoa, dịch tễ học và y học điều tra tại Yale lưu ý người lớn tuổi thường gặp nhiều rắc rối hơn sau cuộc giải phẩu nếu như họ mắc các bệnh kinh niên như bệnh tim hoặc thận; nếu họ đã yếu hoặc gặp khó khăn trong việc di chuyển; nếu họ thiếu khả năng tự chăm sóc bản thân; và nếu họ bị lú lẫn,

Hai năm trước, nhóm của Gill đã tiến hành nghiên cứu cho thấy cứ 3 người lớn tuổi thì có 1 người không trở lại mức hoạt động bình thường sau 6 tháng sau cuộc giải phẩu lớn. Nhiều khả năng hồi phục nhất là những người cao niên đã trải qua các cuộc giải phẩu tự chọn mà họ có thể chuẩn bị trước.( Most likely to recover were seniors who had elective surgeries for which they could prepare in advance.)

Trong một nghiên cứu khác, được công bố vào năm ngoái trong Annals of Surgery, nhóm của ông đã thấy rằng đã có khoảng 1 triệu ca giải phẩu lớn là ở những người từ 65 tuổi trở lên mỗi năm, bao gồm một số lượng đáng kể ở giai đoạn cuối đời.
Tiến sĩ Clifford Ko, giáo sư phẫu thuật tại Trường Y khoa UCLA và là giám đốc Bộ phận Nghiên cứu và Chăm sóc Bệnh nhân Tối ưu tại Đại học Phẫu thuật Hoa Kỳ cho biết. “Điều này sinh ra đủ loại câu hỏi mới: Những ca giải phẩu này có được thực hiện vì một lý do chính đáng không? Cuộc giải phẩu thích hợp được xác định như thế nào? Các quyết định thực hiện cuộc giải phẩu có được đưa ra sau khi gợi ra các ưu tiên của bệnh nhân và xác định liệu cuộc giải phẩu có đạt được chúng không ?”

Như một ví dụ về quyết định này, Ko cho biết một bệnh nhân, ở tuổi 93, mắc bệnh ung thư ruột già đoạn đầu, bên cạnh đó người nầy còn bị bệnh gan, tim và phổi từ trước. Sau một cuộc thảo luận người ta thấy rằng giải phẩu ung thư sẽ có ít hy vọng thành công tốt đẹp, bệnh nhân đã quyết định không giải phầu nữa.

“Ông ấy quyết định thà mạo hiểm với căn bệnh ung thư phát triển chậm còn hơn đối phó với một ca giải phẩu lớn và sinh nhiều biến chứng,”

Tuy nhiên, hầu hết bệnh nhân chọn phẫu thuật. Tiến sĩ Marcia Russell, một Bác Sĩ Phẫu Thuật Nhân Viên tại Hệ thống Chăm sóc Sức khỏe Cựu chiến binh Greater Los Angeles (staff surgeon at the Veterans Affairs Greater Los Angeles Healthcare System), đã cho biết một bệnh nhân 90 tuổi vào nằm bịnh viện vì bệnh viêm phổi kéo dài, Bác Sĩ ở đây khám thấy ông bị thêm ung thư ruột gìà mà không biết. “Chúng tôi đã nói chuyện với ông ấy về việc cuộc giải phẩu. Mục tiêu của ông ấy là sống càng lâu càng tốt.
Để giúp chuẩn bị cuộc giải phẩu chúng tôi đề nghị ông đi vật lý trị liệu và ăn nhiều thực phẩm giàu protein, cùng những biện pháp sẽ giúp ông ấy khỏe hơn.

Russell nói. “Ông có thể cần từ sáu đến tám tuần để sẵn sàng phẫu thuật.”

Tiến sĩ Robert Becher, trợ lý giáo sư cuộc giải phẩu tại Yale và là cộng tác viên nghiên cứu với Gill, cho biết khi dân số trên 65 tuổi gia tăng, “cuộc giải phẩu sẽ là một thách thức về mặt tài chính đối với Medicare. Theo một phân tích năm 2020, hơn một nửa chi tiêu của Medicare được dành để trả cho các cuộc giải phẩu.

 Becher cho biết, đồng thời lưu ý rằng vào năm 2033, sẽ có ít hơn gần 30.000 bác sĩ phẫu thuật so với mức cần thiết để đáp ứng nhu cầu dự kiến.Ngoài ra, “ trong những năm tới gần như mọi ngành vể phẫu thuật gặp phải tình trạng thiếu nhân lực,”

 Những xu hướng này làm cho nỗ lực cải thiện kết quả cuộc giải phẩu cho người lớn tuổi thậm chí còn quan trọng hơn. Tuy nhiên, tiến độ vẫn còn chậm. Đại học Phẫu thuật Hoa Kỳ đã khởi động một chương trình cải tiến chất lượng lớn vào tháng 7 năm 2019, tám tháng trước khi đại dịch covid-19 bùng phát. Nó yêu cầu các bệnh viện phải đáp ứng 30 tiêu chuẩn để đạt được trình độ chuyên môn được công nhận trong phẫu thuật lão khoa. Cho đến nay, chưa đến 100 trong số hàng nghìn bệnh viện đủ điều kiện tham gia.

Chúng tôi rất mong nhận được ý kiến từ độc giả về những câu hỏi mà bạn muốn được giải đáp, những vấn đề bạn đang gặp phải khi chăm sóc sức khỏe của mình và lời khuyên mà bạn cần khi xử lý hệ thống chăm sóc sức khỏe.

 

Thứ Ba, 29 tháng 11, 2022

KHÓC TÌNH - Thơ Songquang và Bài Họa Của các Thi Hửu


KHÓC TÌNH
(Trường thiên tứ tuyệt)

Duyên số từ đây cách biệt rồi,
Đôi đường mỗi kẻ ở hai nơi.
Người về tiên cảnh tròn căn số,
Tôi ở Trần gian trả nợ đời.

Tôi khóc tình tôi đã lỡ làng,
Cầm bằng nhỡ bước chuyến đò ngang.
Dòng đời êm ả buông xuôi chảy,
Bến nước bỗng dưng sóng cuộn tràn.

Tình nghĩa cùng nhau tưởng trọn đời,
Dù cho cuộc sống đổi thay nơi.
Giờ đây em để tôi sầu nhớ,
Một chiếc khăn tang luống ngậm ngùi.

Tôi sẽ làm xong bổn phận người,
Trả về cho đất mảnh xương phơi.
Cầu xin nguyện ước em an nghỉ,
Thiên quốc hồn bay ngự cõi trời.
songquang (20111123)
(Tuần thứ 3 em đi)

CẢM HỌA: CÁCH BIỆT SẦU

Từ nay duyên phận đổi thay rồi,
Mỗi đứa mong chờ xa cách nơi.
Nước mắt khó vơi đau xót số,
Tim sao thanh thản để lo đời!

Tình ta đã rả phận duyên làng,
Cành ngọc bỗng giờ đã gảy ngang.
Ai nỡ bỏ đi không tiếp bước,
Lệ dâng đau xót ngập tuôn tràn.

Đôi ta sát cánh suốt trong đời,

Lại nở chia lìa cách mỗi nơi.
Em ở nơi nao âm vắng tiếng,
Mờ xa sao chẳng thấy bùi ngùi?

Từ nay thắm thía kiếp con người,
Sống tợ thân trần héo úa phơi.
Dầu có thở than ai thấu xót,
Đêm đêm chỉ mỏi mắt nhìn trời!
HỒ NGUYỄN (24-11-2022)


HỌA 2 :TÙY DUYÊN SỐ

Tuỳ duyên số phận, cách xa rồi…!
Đôi ngã đường tình đã định nơi
Tịnh độ siêu thăng miền cực lạc
Trần gian phảng phất mối tơ đời

Cuộc tình đã lỡ chuyến sang ngang
Gãy gánh tình chung thật ngỡ ngàng
Bến nước mười hai nay đã lỡ
Dòng đời mấy khúc đổi thay tràn

Thương nhau những tưởng trọn đường đời
Cuộc sống gia đình cũng có nơi
Chẳng lẽ chia tay xa vĩnh biệt
Bây giờ nhớ vợ luống bùi ngùi

Vợ chồng tấm mẳn nửa đời người
Tử biệt sanh ly cát bụi phơi
Cầu nguyện hiền thê về cựu vị
Thiêng Liêng Hằng Sống cõi trên Trời
MAI XUÂN THANH
November 27, 2022


Mời Xem 

 

THƯ CHO VỢ HIỀN - Thơ Songquang và 5 Bài Hoa Của Các Thi Hửu  

Thế Sự Dưới Cái Nhìn Của Tuổi Già

 

Khổng Tử nói: "Thất Thập Nhi Tùng Tâm Sở Dục, Bất Du Củ" (七十而從心所欲; 不逾矩).

Có nghĩa là con người tới 70 tuổi sẽ đạt đến tình trạng kiện toàn về phương cách đối nhân xử thế nên mọi hành động đều nằm trong khuôn khổ và nguyên tắc đạo lý của đời thường.

Tôi nay đã hơn 70, thời gian qua cuộc sống có nhiều thử thách, biến thiên. Tâm thường bị giao động bởi những sự việc không thuận ý hoặc những lời ăn tiếng nói cố ý hay vô tình của người khác có ý tứ tổn thương. Tôi thấy mình có vẻ đi hơi xa tiêu chuẩn của khổng Tử đề ra cho lứa tuổi 70. Vì thế, tôi cố gắng tìm tòi học-hỏi, tự kiểm thảo để tìm ra những khuyết-điểm trong các trải nghiệm vui buồn của cuộc đời.

Theo quan niệm cá nhân của tôi, tâm tư xác trộn trước thế sự nhiễu nhương là do sự cố chấp và chủ quan. Nếu nhìn sự việc dưới góc độ cởi mở, lạc quan, tha thứ sẽ khiến ta trải rộng lòng mình ra và mọi sự việc sẽ được giải quyết một cách dễ dàng hơn, tâm tư cũng được thoải mái nhẹ nhàng hơn.

Tuần vừa qua, tôi lại gặp phải một số chuyện nghịch ý, tôi tự nhủ không cố giữ lấy chủ kiến của mình nữa, mà cố gắng lắng nghe và cảm nhận ý kiến của người khác. Điều này mang đến kết quả là, công việc được giải quyết một cách hợp lý hơn, ổn thỏa hơn, đồng thời không làm buồn lòng người khác.

Thu nhặt kinh nghiệm kể trên, tôi muốn viết vài lời để bày tỏ và chia sẻ cảm nhận của mình. Bài viết của tôi chủ yếu là để cảnh giác chính mình, đồng thời muốn tìm hiểu về thế giới tâm linh của con người, rút lấy phần chân thiện mỹ để cùng các bạn và thiện tri thức học hỏi và khuyến khích lẫn nhau.

Văn dĩ tải đạo, dùng ngôn từ để truyền đạt đạo lý vốn là một việc làm rất có ý nghĩa và sâu xa. Vì vậy, mỗi lần chia sẻ bài viết là một sự vinh hạnh và niềm vui lớn. Muôn ngàn lời nói, chất chứa dâng trào trong lòng, nên cảm tác đề tựa: “Thế sự dưới cái nhìn của tuổi già”.

Thế Sự Dưới Cái Nhìn Của Tuổi Già

Ngày xưa, khi còn trẻ, bồng bột nóng tính, ai nói gì hơi nghịch ý, tôi cũng tìm cách phản bác. Bây giờ già rồi, nhìn đời qua lăng kính tuổi già, thấy cuộc đời quá đa dạng, tôi trở nên dễ dãi hơn, ai nói gì cũng… gật đầu xuôi thuận.

Sáng nay, xem lại mấy tấm hình cũ của nhóm mình từ hồi thập niên 70, khuôn mặt trẻ trung của lứa tuổi 18, đôi mươi đưa tôi về khoảng thời gian huy hoàng của thời sinh viên Đà Lạt. Trân quý biết bao! Thật lòng mà nói càng tiếc nuối thanh xuân thì càng ý thức được: "mình đã già rồi”!

Thời gian gần đây, lắm lúc hàn huyên phiếm đàm cùng mấy ông bạn già trong hội từ thiện, chúng tôi thường chia sẻ với nhau:

Về già, tai thì điếc lác, nên khi nghe ai nói gì thì tiếng được tiếng mất; nghe nhạc cứ như "đàn gẩy tai trâu", "nước đổ đầu vịt" không có khả năng tiếp thu, nghe không rõ hoặc trì độn. Tuy nhiên lảng tai cũng có cái hay là mình bớt nghe được những lời chê bai, trách móc và cả những lời thóa mạ, chửi bới nữa. Họ nói họ nghe, mình vô can.

Về già, mắt thì kém cỏi, đọc sách báo một lúc hoặc nhìn lâu vào màn ảnh của tivi, máy vi tính, hình ảnh bị nhòe đi. Nghĩ cũng bực nhưng cũng hay, mắt nhìn không rõ sẽ ít thấy những khiếm khuyết, ít thấy thì ít động tâm. Tâm có tĩnh lặng thì lòng đời sẽ an yên, vui vẻ.

Về già, đầu óc không còn minh mẫn nữa, nói trước, quên sau. Cũng hay, bởi nhiều thứ đang cần vứt bỏ bớt đi cho tâm hồn thanh thản, nhẹ nhàng, giữ lại cũng chẳng ích lợi gì mà còn khiến mình cứ phải suy nghĩ vẩn vơ.

Về già, sức khỏe là vốn quý. Tuy nhiên, những khi đau ốm mới cảm nhận hết được cái vốn quý ấy. Theo kinh nghiệm bản thân, lỡ khi ốm đau thì ngoài người thân trong gia đình tới lui chăm sóc, may mắn hơn còn được sự chiếu cố của vài người bạn cố tri đến vấn an, an ủi. Thế chẳng phải là hạnh phúc lắm sao?

Nói thế thôi, sức khỏe vẫn phải được đặt lên tiêu chí hàng đầu. Phải ăn uống có chừng mực, nghỉ ngơi đầy đủ, tập thể dục thường xuyên, giữ tâm thanh tịnh mà suy ngẫm về cuộc đời đã cho mình nhiều may mắn, mà tạ ơn Trời Phật.

Một hôm trước đây, tôi bỗng thấy yêu đời, thế nên, muốn đi nhuộm tóc. Đến tiệm tóc nói rõ ý định của mình, chẳng hiểu có phải người thợ thấy mình già nua, quê mùa, họ nhìn tôi một hồi và đề nghị với tôi: "đầu chú đã hói, chỉ lưa thưa ít sợi tóc, nhuộm chi cho tốn tiền". Tôi bực lắm, cảm thấy tự ái bị xúc phạm. Hồi trẻ, chắc chắn là to chuyện, giờ thì già rồi, tôi tự nhủ : “Một câu nhịn, chín câu lành”.

Già rồi, nhịn riết cũng quen. Không nên để tâm bực bội những chuyện vu vơ nữa, cũng không nên đôi co cùng thiên hạ làm chi để tiêu hao sinh lực, tổn hại tình thân hữu. Thế sự như cuộc cờ, đánh cờ là để giải trí, không nhất thiết phải thắng, thắng chưa chắc là được là hơn, thua không hẳn là thiệt là mất.

Già rồi, khi bị chê bai, mình cười, không buồn, không oán trách.

Già rồi, nghe thiên hạ huênh hoang, mình cứ giả vờ tin như thật. Mình chẳng mất gì, mà làm cho thiên hạ hoan hỉ vui sướng, lên tận mây xanh.

Già rồi, thỉnh thoảng gặp gỡ bạn bè hàn huyên dăm ba câu chuyện bên tách trà nóng, ôn lại buồn vui sự đời, đó là hạnh phúc hiếm hoi.

Già rồi, còn gặp nhau được ngày nào biết vui ngày đó, nên phải trân quý.

Già rồi, ai nói đúng sai gì, cũng không sao. Cuộc đời muôn hình vạn trạng, nên ai nói gì cũng có cái lý của riêng họ. Mình chỉ nên lắng nghe, cảm nhận và gật đầu.

Già rồi, không phản bác trước những sự oan ức, sự hiểu lầm của người khác, sẵn sàng bao dung buông bỏ, dễ dãi cho người khác tức là dễ dãi cho chính mình.

Mấy hôm nay, trời vào đông, thời tiết se se lạnh. Tôi cầu chúc mọi người “già” thêm một tí, “hồ đồ” thêm một tí, “lép vế” thêm một tí để tuổi già vui thêm một tí, để cuộc đời tươi thêm một tí và để thiên hạ “sướng” thêm một tí...

Chợt nhớ ca từ một bài hát (Hoa ngữ) có câu:"Hãy để dành một chút gì của mình cho chính mình." (留一點自己給自己.)
Nghe Nhạc: 
" Hãy để dành một chút gì của mình cho chính mình." (có thể chọn phụ đề theo ngôn ngữ mình chọn)

Phải chăng mình nên: “để dành một chút gì của mình cho người khác, và hãy dành một chút gì của người khác cho người khác?"

Già rồi, sống đơn giản cho mình, dành chút vui vẻ cho người. Hề chi ??

“Bầu trời rộng rãi cõi bao la
Thoắt đó mà nay tuổi đã già
Tóc bạc chưa tròn câu chuyện cũ
Tình bạn dặm trường vẫn thiết tha…”

Trường
11-20-2022


Xin chia sẻ bài thơ tuổi già với các bạn,


Trăng già


Bây giờ sức kiệt... còn đâu 
Làm lụng vất vả ngưỡng cầu cho ai!
Một đời cần mẫn hăng sai
Gia đình, xã hội tương lai vẫn còn!

Trước sau gìn giữ sắt son,
Nhớ về cố quốc núi non rạng ngời.
Quê hương cách biệt trùng khơi, 
Bình tâm ngoảnh lại thế đời qua mau.

Lo chi những chuyện làm giàu,
Bận chi những chuyện đảo chao của đời.
Giữ tâm an ổn thảnh thơi
Du lịch, viết, đọc... sáng ngời trong ta.


Cung đàn điệu nhạc lời ca,

Câu kinh tiếng kệ ngân nga chuông chiều.

Hoàng hôn gió mát hiu hiu

Thân tâm thanh tịnh thêm nhiều niềm vui.


Mạnh khỏe luôn có nụ cười
Bỏ buông phiền não thì đời bình an
Đã mang số kiếp trần gian

Sinh, lão, bịnh, tử chẳng màng để tâm.


Bây giờ tóc đã hoa răm,

Biết bao nhiêu cảnh thăng trầm trải qua.

Bâng khuâng ngắm ánh trăng ngà,

Hỏi trăng, trăng có tuổi già không trăng?


Ngô Văn Thành


********

Bài thơ của anh Thành hay quá, khiến người đọc trải rộng lòng ra, thoải mái và nhẹ nhàng. Nhất là 2 câu sau:
"Bâng khuâng ngắm ánh trăng ngà
Hỏi trăng, trăng có tuổi già không trăng?"

Thế giới ta bà nhân duyên hỗ tương tác động lẫn nhau mà khiến cuộc đời đa sắc đa màu.

"Núi xanh vốn không già, vì tuyết phủ mà bạc đầu,
Nước biếc vốn vô sầu, bởi gió thổi mà nhăn mày".
(青山原不老,為雪白頭;綠水本無憂,因風皺眉)

Nếu hỏi trăng có tuổi già chăng, trăng sẽ trả lời:
"Tôi sẽ mãi tròn trịa viên mãn khi người đời không còn oán hận thù hằn (月若無恨月常圓)."

Tiếc nuối làm chi tuổi xế tà
Cuộc đời vui vẻ cứ hát ca
Sống sao cho tròn nhân với nghĩa
Sống cả cho người và cho ta!

Trường
 
Nguồn :http://tneu.blogspot.com/2022/11/the-su-duoi-cai-nhin-cua-tuoi-gia.html 
 

Thứ Hai, 28 tháng 11, 2022

TÍA - Trần Khắc Tường



Nhìn cảnh anh Ba Khía lúng ta lúng túng trong bộ vest, con Lụa may cho cha trong ngày cưới mình, ai cũng rưng rưng nhiều xúc động. Đến lúc, anh rung rung cầm ly rượu đại diện nhà gái phát biểu trong lễ vu quy thì mọi người đều đưa tay quệt nước mắt.
Anh Ba Khía ít học, ảnh nói vỏn vẹn có hai câu vậy nè:
    - Cuộc đời tía, chỉ có hai lần tía nhớ nhất: Lần thứ nhất là khi tía ẵm con từ tay má con và lần thứ hai là tía thấy con đi lấy chồng. Tía chỉ mong con gái tía hạnh phúc, dù tía có hi sinh cũng được.
 
Ảnh nói có vậy, mà con Lụa khóc nức nở. Nó hiểu tía nó. Tía nó chỉ là một nông dân nghèo không có ruộng đất, toàn đi làm thuê làm mướn. Tía nó có một cái nhà lá tồi tàn cất trên gò đất do ông bà để lại. Cái nghèo buộc tía nó phải sống đơn côi cho đến khi nó xuất hiện trong đời tía nó. Cái ngày định mệnh đem nó đến với tía, khi tía nhận má nó về cưu mang...!
Lúc đó, má nó đang có bầu, bị người ta hất hủi, không có nơi nương tựa. Tía thương tình mang về cho tá túc và chăm sóc má nó lúc sanh đẻ. Đẻ xong được bốn tháng, má bỏ đi để lại nó cho tía.Đó là những tháng cực nhọc nhất của tía nó trong vai gà trống nuôi con mà nó đâu phải con ruột của tía.
 
Năm nó vào lớp Một, bạn bè chọc bảo nó con hoang. Nó chạy về hỏi tía, tía đưa tay lau nước mắt nó, tía nói:
      -Tía không sinh ra con, nhưng từ khi tía nhìn thấy con thì con là con ruột của tía rồi. Ai nói sao thây kệ nó đi con. Tía thương con bự như ông trời vậy đó nghen!
Rồi tía giả đóng ông trời khệnh khạng, nó cười vang nghĩ:
       -Ừ kệ, tía thương mình là đủ.
Năm nó mười tám tuổi chuẩn bị thi đại học thì tía nó bị tai biến ngất ngoài đồng, miệng méo xệch một bên. Nó chạy từ trường vào trạm xá mà nước mắt ròng ròng, lỡ tía có chuyện gì nó mồ côi sao chịu nổi. Nó cứ chạy chạy thật nhanh đến trạm xá ngoài Chợ Đào thì tía đã tỉnh. Tía bị liệt nửa bên trái, tía nằm tía khóc. Nó vừa đi học vừa chăm tía, nó thương tía đứt ruột đứt gan mà không biết làm sao giúp tía.
Rồi không biết sao tía gọi người đến gả nó cho con nhà giàu xóm trên. Tía muốn giải thoát nó. Nó đi học về thấy người ta đến đông nghịt, tía ngồi cái bàn giữa nhà nhìn nó. Tía kêu nó lại, tía nói tía gả nó cho con trai dì Mười Xuân, tía nói người ta hứa sẽ cho nó ăn học đến nơi đến chốn.
Nó nghe mà nức nở, nó quỳ gối gục mặt trên chân tía, nó hỏi:
     -Tía gả con rồi tía ở với ai? Ai sẽ lo cho tía khi tía đang bệnh tật?
Tía nó nghèn nghẹn bảo:
     - Tía cực khổ nuôi bây từ nhỏ đến giờ. Bây không phải con ruột của tía, bây đi đi cho tía bớt gánh nặng.
Nó lạy tía nó, nó khóc rấm rứt:
       - Từ lúc con biết suy nghĩ, tía đã là cha ruột của con. Con không đi đâu hết. Con lạy tía đừng đuổi con đi. Con sẽ đi học, sẽ làm thêm, sẽ  lo cho mình để tía không cần lo cho con. Con lạy tía!
Nó cứ dập đầu lạy tía. Hai cha con ôm nhau khóc, những người xung quanh cũng im lặng nước mắt chảy theo, dì Mười Xuân cũng lẳng lặng rút về.
Đến ngày Lụa thi đại học, tía đưa nó một bọc đỏ, tía cho nó mấy chỉ vàng tía dành dụm cả đời. Tía dặn nó yên tâm thi, tía sẽ lo cho nó học hành đàng hoàng như người ta. Nó chỉ biết dạ, lòng nó dấy lên tình thương vô bờ bến dành cho tía. Nếu không có tía nó đã là đứa trẻ mồ côi, nếu không có tía nó đã lang thang đầu đường xó chợ, nếu không có tía nó làm sao biết được tình cha ấm áp như thế nào...!
Năm nó 20 tuổi thì má về, má xin nhận lại nó. Má bảo sẽ trả tía thật nhiều tiền, tía nói với má:
     -Tui hông bán con Lụa, bà cứ hỏi nó, nó muốn sao thì tụi chịu vậy!
Rồi tía bỏ ra trước hiên ngồi. Má năn nỉ nó, má hứa cho nó cuộc sống giàu sang, má nó không đẻ được nữa nên nó là đứa con duy nhất. Nó nhìn theo dáng tía, nó nói với má:
      -Má về nhận lại con là con vui rồi. Nếu ngày đó, tía bỏ con thì sao má? Má biết tía nghèo nhưng tía chưa bao giờ từ chối con điều gì cả. Tối nào, tía cũng rửa chân con bằng nước ấm, tía bảo cho con dễ ngủ, tía lo bùn lấm chân con, tía sợ con nhớ má tủi thân.
Má nó nấc nghẹn, nó nói tiếp:
      - Con và tía trải qua những lúc cực khổ nhất rồi. Con thương tía, giờ tía bệnh tật yếu nửa người, đi đứng khó khăn, con không bao giờ bỏ tía. Má dìa đi!
Má nó gật đầu, nước mắt chảy thành dòng, ngoài hiên tía nó cũng quặn thắt theo từng lời nó nói.
 
Mỗi người chúng ta gặp trong cuộc đời này đều có một ý nghĩa gì đó. Đối với anh Ba Khía - Nó như một ngôi sao nhỏ trong xanh vô tình rớt xuống mảnh đời cơ cực của anh. Ngôi sao bé nhỏ ấy đã soi sáng cuộc sống anh, làm cho nó hết đơn côi, ý nghĩa và cao cả hơn...!
 
Có lẽ vì vậy mà anh đặt nó tên Lụa, một loại vải quý được rút ruột từ những sợi tơ tằm thương yêu trong lòng tía nó....!
Ghi lại
Trần Khắc Tường.


1668102754261blob.jpg

 

Tin Buồn. và Phân Ưu (CHS.THTN Đoàn Như Thủy Tạ Thế 27/11/2022 )

 
Tin Buồn.
 
Bạn Đoàn Như Thủy,chs THCL- TN năm 1962, 
đã mất ngày 27-11-2022 tại Củ Chi.
 Lễ di quan, hoả táng ngày 29-11-2022.
Chúng tôi thành tâm phân ưu cùng tang quyến,
 Cầu nguyện Đấng Chí Tôn, Phật Mẫu, phò độ chơn linh Bạn về cỏi vĩnh hằng.
 
Hồ Khánh Dũng
Phạm Văn Duy
Nguyễn Văn Phiên
Mai Thị Xuân Hương.


 

Thứ Bảy, 26 tháng 11, 2022

Tạp ghi và Phiếm luận : ĐỊA là ĐẤT - Đỗ Chiêu Đức

Tạp ghi và Phiếm luận :   
 
                             ĐỊA là ĐẤT

 

 Thổ 土 là Đất, Địa 地 cũng là Đất, là Địa Cầu 地球 , là qủa đất mà chúng ta đang cư trú. Theo bài học thuộc lòng của lớp Đồng Ấu ngày xưa :
                    Đi cho biết đó biết đây,
                    Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn.
                    Kìa thế giới năm châu quanh quất,
                    Đường bao nhiêu thì đất bấy nhiêu,
                    Sông to núi lớn cũng nhiều,
                    Đường đi lối lại trăm chiều ngổn ngang...

       Thế giới có Năm Châu Bốn Biển.
       Năm Châu là :
       Châu Á, Châu Âu, Châu Phi, Châu Mỹ và Châu Úc ( còn gọi là Châu Đại Dương  ). Nhưng theo quy ước của đa số các nước trên thế giới thì có đến 6 Châu, vì sau nầy người ta còn khám phá ra một vùng đất mới ở Nam Cực, gọi là Châu Nam Cực. Nhưng... lại nhưng, theo Mỹ thì Châu Mỹ gồm 2 châu lục là Nam Mỹ Châu và Bắc Mỹ Châu. Nên Thế Giới của người Mỹ có đến 7 châu lục, chớ không còn là 5 châu nữa ! Còn ...
        Bốn Bể là bốn Đại Dương gồm có :
        Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương và Bắc Băng Dương. Ngày trước còn có thêm một Nam Băng Dương nữa, vì người ta cứ ngỡ là nếu băng tan chảy hết thì sẽ là một đại dương như ở vùng Bắc Cực, nhưng nay đã biết rằng nó là một châu lục : Châu Nam Cực chớ không phải là một băng dương nữa !


    Bốn Biển là do từ Tứ Hải 四海 của người Hoa mà ra. Khi xưa, khoa học địa lý chưa phát triển, người Hoa cứ tưởng Thiên Hạ là đất Trung Nguyên, và mảnh đất nầy được bao quanh bởi 4 biển Đông Tây Nam Bắc. Theo cái Thế Giới Quan nầy, Bốn Biển tức là Thiên Hạ đó, cho nên trong thi từ ca phú của văn học xưa hay nhắc đến câu : Tứ Hải giai Huynh đệ 四海皆兄弟 là " Bốn bể đều là anh em ". Vân du tứ hải 雲遊四海 là : Lang bạt khắp nơi, và để chứng tỏ có chí hơn người còn lớn giọng mà ngâm rằng : Đại trượng phu tứ hải vi gia 大丈夫四海為家 là : Đấng đại trượng phu thì lấy bốn biển làm nhà, để tỏ ra ta đây có chí lớn !
        Trở lại với từ Địa Cầu 地球 là Trái Đất, là hành tinh xanh trong Thái dương hệ có sự sống của trên hàng triệu sinh vật, trong đó có con người, có chúng ta. Chữ Địa 地 vốn nghĩa là "Mảnh đất" thuộc bộ Thổ 土 là Đất theo diễn tiến của chữ viết như sau :
                Đại Triện                       Tiểu Triện                    Lệ Thư  
 
Cách tính năm theo Tử Vi Đẩu Số thì trên có Thiên Can 天干 là : Giáp Ất Bính Đinh Mậu Kỷ Canh Tân Nhâm Qúy 甲、乙、丙、丁、戊、己、庚、辛、壬、癸, gọi là Thập vị Thiên Can 十位天干; còn dưới thì có Địa Chi 地支 là: Tý Sửu Dần Mão Thìn Tỵ Ngọ Mùi Thân Dậu Tuất Hợi 子、丑、寅、卯、辰、巳、午、未、申、酉、戌、亥”, gọi là Thập Nhị Địa Chi 十二地支. Cứ một Thiên Can thì ghép với một Địa Chi, như :
              Giáp   ghép với   Tý là     Giáp Tý 甲子.
              Ất      ghép với   Sửu là   Ất Sửu 乙丑.
              Bính   ghép với   Dần là   Bính Dần 丙寅 ...
cứ thế mà ghép... Nhưng vì Thiên Can chỉ có 10 mà Địa Chi có đến 12, cho nên ghép đến khi giáp một vòng trở lại Giáp Tý là 60 năm. Nói cho dễ hiểu : Đứa bé nào sanh ra trong  năm nay là năm Nhâm Ng 2022 (1 tuổi), thì đến năm 61 tuổi ta  cũng sẽ là năm Nhâm Ngọ 2082.
      Thập Nhị Địa Chi còn dùng để tính giờ theo Tử Vi Đẩu Số, như :
      * Giờ Tý là từ 11 giờ đêm hôm trước cho đến 01 giờ sáng của ngày hôm sau. Cho nên ta mới thường nghe câu :
                      Nửa đêm, giờ Tý, canh ba,
                   Vợ tôi, con gái, đàn bà, nữ nhi !

               ... tất cả đều "sem-sem" như nhau !
      * Giờ Sửu là từ 01 giờ đến 03 giờ sáng.
      * Giờ Dần là từ 03 giờ đến 05 giờ sáng. Nên ta mới có câu : " Trời sáng giờ Dần, Nắng lên giờ Mão ". Vì...
      * Giờ Mão là từ 05 đến 07 giờ sáng. Nên các cụ Đồ xưa lại có câu :
                    Mạc ẩm Mão thời tửu,  莫飲卯時酒,
                    Hôn hôn túy đáo Dậu.  昏昏醉到酉。
Có nghĩa :
         Đừng bao giờ uống rượu vào giờ Mão, vì sẽ...
         Say say xỉn xỉn cho đến giờ Dậu (là 05 giờ chiều đến 07 giờ tối).
         Vậy là suốt ngày sẽ say xỉn mà không làm ăn gì được cả !, Và vì ...
      * Giờ Dậu là từ 05 giờ chiều cho đến 07 giờ tối, nên lại có câu :
                    Mạc mạ Dậu thời thê,   莫罵酉時妻,
                    Nhất dạ thụ cô thê.      一夜受孤悽。
Có nghĩa :
        Đừng mắng vợ vào giờ Dậu, vì mắng vào giờ nầy thì...
        Suốt đêm phải chịu cô đơn lạnh lẽo một mình !( Vợ chồng cải lộn vào buổi chiều tối thì suốt đêm cũng sẽ chẳng "làm ăn" gì được cả !). Ông bà ngày xưa cũng "tâm lý" chán !
    
        Địa 地 là Đất, cho ta các từ Địa Cầu 地球 là Trái đất; Địa Xác 地壳 là Vỏ trái đất, Địa Chất 地質 là Chất cấu tạo và giá trị lịch sử của các lớp đất, Địa Tâm 地心 là Lòng đất, Địa tâm dẫn lực 地心引力 là Sức hút của lòng trái đất tạo nên trọng lượng trên mặt đất ... Nếu bỏ chữ Tâm ra phía trước ta sẽ có từ ...
     * Tâm Địa 心地 : Chỉ lòng dạ sâu kín của con người, như Tâm Địa Thiện Lương 心地善良 là Lòng dạ hiền lành; Tâm Địa Hiễm Độc 心地險毒 là Lòng dạ nham hiễm ác độc, như cô Kiều đánh giá Sở Khanh :
                       Nàng rằng thề thốt nặng lời,
                    Có đâu mà lại ra người hiễm sâu.

hay như cụ Nguyễn Du nói về Hoạn Thư :
                       Bề ngoài thơn thớt nói cười,
             Mà trong nham hiễm giết người không dao !
      Trong tiếng Nôm ta cũng có từ " Độc Địa " vốn để chỉ " Tâm địa độc ác ", nhưng sau dùng rộng ra để chỉ tất cả những thứ gì có hại, không có lợi, như : Món ăn đó độc địa lắm; lời nói đó thật độc địa....

       Mặt đất bằng phẵng thì gọi là Bình Địa 平地, nên thành ngữ Bình Địa Ba Đào 平地波濤 là Đất bằng dậy sóng, như khi về nhà thấy Thúc Sinh đã chuộc Thúy Kiều là một cô gái lầu xanh về chung sống, Thúc Ông đã " sốt gan ông mới cáo quỳ cửa công ", gây nên cảnh :
                      Đất Bằng Nổi Sóng đùng đùng,
                 Phủ đường sai lá phiếu hồng thôi tra.

.... và như  trong bửa tiệc đoàn viên, sau khi đã " Tàng tàng chén cúc dở say " Thúy Vân mới đứng dậy phân bua :
                      Rằng : Trong tác hợp cơ trời,
                    Hai bên gặp gỡ một lời kết giao.
                      Gặp cơn 
Bình Địa Ba Đào,
               Vậy đem duyên chị buộc vào duyên em...
   Bỏ hết đi phần ao hồ, sông ngòi, biển cả, thì một phần ba còn lại của qủa địa cầu nầy là Lục Địa 陸地, là phần Đất Liền mà chúng ta đang ở. Lục 陸 là Bờ bến, là đất liền, nên Đăng Lục 登陸 là Đổ Bộ, như Đăng Lục Nguyệt Cầu 登陸月球 là Đổ Bộ lên mặt trăng; ; Thuỷ quân lục chiến 水軍陸戰 là Lính Thủy đánh bộ, Lục Quân 陸軍 là Lính tác chiến trên bộ để phân biệt với Hải quân 海軍 là Lính đánh nhau dưới biển và Không quân 空軍 là Lính bay trên trời bỏ bom xuống !
        Tất cả đất đai trên bề mặt địa cầu đều gọi là Thổ nhưỡng 土壤 hay Thổ Địa 土地. Đất để canh tác ruộng nương là Điền Địa 田地, đất để ở là Cư Địa 居地, ta gọi là Địa Cư. Cơ quan trông coi và quản lý đất đai gọi là Địa Chính 地政. Người sỡ hữu đất đai gọi là Địa Chủ 地主. Hình thể của miếng đất là Địa Hình 地形, Cái thế cao thấp hiễm trở hay thuận lợi của đất là Địa Thế 地勢...

        Địa 地 còn là từ chỉ nơi chốn, như Địa Điểm 地點, Địa Chỉ 地址, Địa Phận 地份, Địa Khu 地區, Địa Bàn 地盤, Địa Đầu 地頭 ... Ta có thành ngữ :
     * Địa Đầu Giới Tuyến 地頭界線 là nơi giáp ranh biên giới với nước láng giềng, nơi mà các anh lính thú ngày xưa trấn thủ lưu đồn, hay các anh lính chiến VNCH gát giặc ở tiền đồn hiu hắt.
      * Thử Địa 此地 là Đất nầy, là Nơi đây, như bài thơ ngũ ngôn tứ tuyệt rất hay của Sầm Tham đời Đường như sau :
                 此地曾居住,   Thử địa tằng cư trú,
                 今來宛似歸。   Kim lai oản tự quy.
                 可憐汾上柳,   Khả lân Phần thượng liễu,
                 相見也依依。   Tương kiến dã y y !
   
 Bản viết tay của ĐCĐ 1972
 
Có nghĩa :
              Nơi nầy trọ những năm qua,
              Nay về thăm lại như là người thân.
              Thương thay hàng liễu sông Phần,
              Gặp nhau quyến luyến như không nở rời !

       Bề mặt của Địa Cầu là Mặt Đất, Nơi sinh sôi nẩy nở của các nguồn sống, kể cả động vật và thực vật, mà cũng là nơi an nghỉ cuối cùng cho muôn loài vạn vật. Vui từ đất mà ra, buồn cũng từ đất mà ra và oán hận thì lại tìm về với đất. Ta hãy nghe lời thơ của Vi Thừa Khánh 韋承慶 với bài Nam Hành Biệt Đệ 南行別弟 ( Giả biệt em trai xuôi về Nam ):

                澹澹長江水,     Đạm đạm Trường giang thủy,
                悠悠遠客情。     Du du viễn khách tình.
                落花相與恨,     Lạc hoa tương dữ hận,
                到地一無聲。     Đáo địa nhất vô thinh !
Nghĩa bài thơ :
       Nước sông Trường Giang lửng lờ nhạt nhẻo trôi một cách vô vị (đạm đạm), cũng như cái tình của kẻ xa quê hương dài dằng dặc và dai dẵng kia ( du du ). Cánh hoa rụng cũng tựa như cái hận sầu của kẻ xa quê, âm thầm rơi trên mặt đất mà chẳng buồn gây nên một tiếng động nào cả !
        Ví hoa rụng như lòng kẻ lưu vong, oán hận mà âm thầm không bày tỏ cùng ai được !
DIỄN NÔM :
                 Lơ lửng nước Trường Giang,
                 Mênh mang tình viễn khách.
                 Hoa rụng hận chứa chan,
                 Im lìm không oán trách !
  Lục bát :
                 Lửng lơ giòng nước Trường Giang,
                 Như tình viễn khách mênh mang bời bời.
                 Hận cùng như cánh hoa rơi,
                 Âm thầm trên mặt đất rồi lặng yên !

                    
 Bản viết tay của ĐCĐ năm 1972

       Bề mặt địa cầu còn có những cơn động đất làm sập đổ lâu đài, chôn vùi thành phố, tạo nên những đợt sóng thần cuốn trôi nhà cửa, hoa màu súc vật... mà ta gọi là những cơn Địa Chấn 地震, tác hại lắm khi còn hơn cả chiến tranh. Trong chiến tranh thì ta có các từ về Địa như :
  - Địa Lôi 地雷: Ta quen gọi là mìn, chôn dưới đất.
  - Địa Đạo 地道 hay Địa Huyệt 地穴 là những con đường hay hang hầm được đào ở dưới đất nhằm phục vụ cho chiến tranh du kích.
  - Địa Cần 地勤 : là những chuyên viên kỹ thuật của Không Quân phục vụ ở sân bay dưới đất.
  - Chiến Địa 戰地: là Nơi mà hai bên dàn quân để đánh nhau, như trong Chinh Phụ Ngâm của nữ sĩ Đoàn Thị Điểm :
                       Xưa nay chiến địa dường bao.
                Nội không muôn dặm xiết bao dãi dầu.
              
      Chiến Địa còn gọi là Chiến Trường 戰場 hay Chiến Tuyến 戰線. Nhắc đến từ chiến tuyến lại làm ta nhớ đến lời hát của bài hát "Khúc tình ca hàng hàng lớp lớp" của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông :
           ... Dù nơi chiến tuyến ... mịt mờ mưa bay, Lòng anh vẫn nhớ ... tình người hôm nay...
 
Nói đến chữ Địa, ta không thể không nhắc đến Địa Lý 地理, Địa Lý là cái Lý của Đất, là môn học chuyên nghiên cứu về các vùng đất, địa hình, dân cư và các hiện tượng trên mặt Đất. Từ xa xưa đã có môn học nầy rồi, nên ta hay nghe các cụ khen những tướng cầm quân tài giỏi như Khổng Minh Gia Cát Lượng là " Trên thông Thiên Văn, dưới thông Địa Lý ", biết lúc nào thì trời có mưa gió sương mù, biết nơi nào có địa thế núi non hiễm trở mà điều binh khiển tướng...
         Địa Lý còn là những địa hình phong thủy có liên quan mật thiết đến đời sống con người mà các thầy Địa Lý phong thủy đã bày vẽ thêm để hù dọa và ăn tiền của những người cả tin nhẹ dạ. Ví vụ như nói " Nhà ở phải Bối Sơn Diện Thủy 背山面水 ". Có nghĩa là : Nhà ở phải cất xây mặt về hướng có nước và phía sau nhà phải dựa vào núi cho vững chãi. Điều nầy rất hợp với thực tế của cuộc sống mà không cần phải có thầy Địa Lý nói ta cũng thấy được : Nhà cất xây mặt về hướng sông nước sẽ dễ dàng cho việc lấy nước uống, chài lưới và tiện lợi cho việc giao thông bằng đường thủy... Sau nhà có núi sẽ dễ dàng cho việc tìm củi, hái rau trái, săn chim muông, thú rừng... Nên dân gian mới có câu nói mĩa mai rằng :
                            Hòn đất mà biết nói năng,
                     Thì thầy Địa Lý hàm răng chẳng còn !
 

                                       
         Học Địa Lý thế giới còn để mở rộng thêm kiến thức, biết thêm nhiều Địa Phương 地方 và Địa Danh 地名 của những nước khác, đồng thời cũng biết được thêm nhiều phong tục tập quán của tất cả các dân tộc trên thế giới nầy. Học Địa Lý để biết được rằng trong một phần ba đất liền nhỏ bé của Địa Cầu còn có một cái biển mà mấy năm nay đã nhấn chìm và chôn xác biết bao người Libya, Syria, Irak, châu Phi ... tìm cách vượt biên sang Châu Âu để tìm đất sống mới. Đó chính là Địa Trung Hải 地中海, phần biển cả ở giữa châu Á châu Phi và châu Âu.
        Học Địa Lý để còn biết được cái Địa Vị 地位, cái chỗ đứng của nước ta trong Đông Nam Á và trên trường quốc tế quan trọng đến cở nào, tác động đến những nước chung quanh ra sao, để còn biết tự hào mà đóng góp công sức nhỏ nhoi của mình để xây dựng và bảo vệ đất nước.  
        Địa Vị 地位 là cái Vị trí địa lý được đặt để bởi thiên nhiên cho một nơi, một địa phương hay một nước. Dùng rộng ra Địa Vị còn chỉ vị trí, chức vụ, quyền hạn của một người nào đó trong công ty, trong xã hội... Nhưng ở đời hễ " Càng cao danh vọng thì càng dày gian nan ". Biết thế nhưng mọi người đều muốn với cao hơn để có một địa vị xã hội mà mình hằng mong ước, cho dù " gian nan" cũng mặc !
        Địa là đất, đất linh thiêng sẽ sản sinh ra người tài giỏi, như đất Hoa Lư sản sinh ra Đinh Tiên Hoàng Đinh Bộ Lĩnh , đất Lam Sơn sản sinh ra Bình Định Vương Lê Lợi, đất Bình Định sản sinh ra vua Quang Trung Nguyễn Huệ... Nên ta có thành ngữ Địa Linh Nhân Kiệt 地靈人傑 : Cuộc đất linh thiêng sẽ tạo nên những anh hùng hào kiệt. Thành ngữ này có xuất xứ từ bài " Đằng Vương Các tự 滕王閣序 " của Vương Bột 王勃, một trong Tứ kiệt đời sơ Đường :
 Vương Bột 王勃 (650-676), tự là Tử An 子安, người đất Giáng Châu,  Long Môn (tỉnh Sơn Tây ngày nay) cha là Vương Phúc Cơ làm huyện lệnh Châu Hoan. Giao Chỉ. Lên sáu tuổi đã nổi tiếng thần đồng, thuộc làu kinh sử. 14 tuổi đoạt khôi nguyên kỳ thi đối sách của triều đình. Năm 16 tuổi trên đường đi thăm cha, hay tin Đô Đốc Diêm Bá Dư trấn nhậm Hồng Châu trùng tu Đằng Vương Các mở cuộc thi thơ văn và khoản đãi tân khách bốn phương. Chủ ý muốn khoe tài con rễ là Ngô Tử Chương, nên đã cho Chương trau chuốt sẵn một bài phú thật hay để ngày hôm đó viết lại. Bột hay tin muộn, thời may có cụ già mách cho Bột rẻ thuyền vào Chương Giang sẽ có gió giúp đưa đến Đằng Vương Các. Bột nghe theo lời, đến đêm quả có gió lớn nổi lên chỉ trong một đêm mà vượt qua 800 dặm đường ( có thể là nhờ gió của đêm Trùng Cửu mùng 9 tháng 9 ). Kịp lúc Đằng Vương Các vừa phát giấy bút chiêu đãi khách làng văn. Thấy Bột chỉ là một thằng bé con, Đô Đốc Diêm Bá Dư không muốn cấp giấy bút, nhưng Bột kiên quyết muốn làm văn. Diêm bèn cho người đứng phía sau lưng Bột, hễ Bột viết được câu nào thì chép lấy dâng đến cho Diêm xem, hễ thấy không xong là tống cổ ra khỏi buổi tiệc ngay. Khi Bột mở đầu bài văn bằng câu : Nam Xương cố quận, Hồng Đô tân phủ 南昌故郡,洪都新府 ( Xưa là quận Nam Xương, nay là phủ Hồng Đô ), thì Diêm cười và bảo : Cũng là sáo ngữ của các thầy Đồ Nho mà thôi. Đến câu : Tinh phân Dực Chẩn, Địa tiếp Hành Lư 星分翼軫,地接衡廬 ( chỉ địa thế của Đằng Vương Các : Phân chia giữa sao Dực và sao Chẩn, còn đất thì nối tiếp giữa Hành Sơn và Lư Sơn ) thì Diêm lặng thinh. Lại đến câu : Vật hoa thiên bảo, long quang xạ Ngưu đẩu chi Khư. Nhân kiệt địa linh, Từ Trĩ hạ Trần Phồn chi tháp 物華天寶,龍光射牛斗之墟;人傑地靈,徐稚下陳蕃之榻 ( Của đẹp báu trời, ánh long quang chiếu sao Ngưu sao Đẩu; Đất linh người giỏi, cao nhân Từ Trĩ hạ giường Trần Phồn ) thì Diêm lại tỏ ra vô cùng kinh ngạc. Kịp đến câu : Lạc hà dữ cô vụ tề phi, thu thủy cộng trường thiên nhất sắc 落霞與孤鶩齊飛,秋水共長天一色 ( Ráng chiều cò trắng cùng bay, Long lanh thu thủy nước mây một màu ) thì ông không còn dằn được cảm xúc, vỗ bàn đứng dậy khen là tuyệt cú ! Rồi giấu nhẹm luôn bài phú làm sẵn của con rể không dám trình làng. Vương Bột nổi tiếng luôn từ đấy và bài Tự của Vương Bột cũng được lưu truyền thiên cổ với các câu trở thành Thành Ngữ như :

     * Lão Đương Ích Tráng 老當益壯 :  Già mà còn mạnh khỏe.
     * Cùng Thả Ích Kiên 窮且益堅 : Nghèo mà biết kiên trì phấn đấu.
     * Thiên Cao Địa Quýnh 天高地迥 : Trời cao đất rộng.
     * Hứng Tận Bi Lai 興盡悲來 : Hết vui tới buồn.
     * Quan San Nan Việt 關山難越 : Núi non khó vượt.
     * Bình Thủy Tương Phùng 萍水相逢 : Bèo nước gặp nhau .....
    Vì tích của Vương Bột, nên ta lại có câu :
             Thời lai phong tống Đằng Vương Các    時來風送滕王閣
Có nghĩa :
        Khi thời đã đến rồi thì sẽ có gió đưa đến Đằng Vương Các ngay. Trong Truyện Kiều để tả tình duyên thuận lợi của Hoạn Thư với Thúc Sinh, cụ Nguyễn Du cũng mượn tích nầy :
                 
  Duyên Đằng thuận nẽo gió đưa,
              Cùng chàng kết tóc se tơ những ngày.
   ... và như trong Đại Nam Quốc Sử Diễn Ca của Lê Ngô Cát và Phạm Đình Toái, bài thứ 8 tả lại mối tình giữa Công chúa Tiên Dung và Chữ Đồng Tử có câu :
                
   Tiên-dung gặp buổi đi chơi,
            Gió đưa Đằng-Các, buồm xuôi Nhị-Hà,
      Hay như trong Bích Câu Kỳ Ngộ, tả lại mối tình tiên tục giữa Tú Uyên và Giáng Kiều cũng có câu :
                
   Gác Đằng Vương mấy dặm khơi, 
                 Có duyên đành đã gió trời thổi đưa
.
       Trên trời thì có Thiên Đàng, tương tự dưới đất cũng có Địa Đàng. Nhưng Vườn Địa Đàng trong Kinh Thánh là câu chuyện thường được sử dụng để giải thích nguồn gốc của tội lỗi và sai phạm của con người. Theo quan niệm Á Đông thì đối chiếu với Thiên Đàng 天堂 nơi dành cho những người tốt, là Địa Ngục 地獄, nơi mà những người xấu xa tội lỗi phải bị đày đọa trừng trị. Phật Giáo thì gọi là Địa Ngục A Tỳ 地獄阿鼻, Tiếng Phạn là Avīci Naraka. A Tỳ là Không gián đoạn, nên A Tỳ Địa Ngục là nơi những người ác phải chịu khổ nhục liên tục không gián đoạn. Theo Đạo Giáo thì 18 Tầng Địa Ngục do Thập Điện Diêm Vương cai quản, và A Tỳ Địa Ngục nằm ở tầng thứ 18 nầy, dùng để chứa những người làm ác nhất thiên hạ !
      Địa Tạng Vương Bồ-tát 地臟王菩薩 là vị Bồ tát giàu lòng nhân ái, được biết đến bởi lời nguyện cứu độ tất cả chúng sinh trong lục đạo luân hồi vào thời kỳ sau khi Phật Thích-ca Mâu-ni nhập Niết-bàn cho đến khi Bồ-tát Di Lặc hạ sanh, và nguyện không chứng Phật quả nếu địa ngục chưa trống rỗng. Ngài qủa là vị Bồ-tát của chúng sinh dưới địa ngục. Hình tượng trên các bàn thờ Phật của Ngài trong các đám tang, đội mũ thất phật và mặc cà-sa màu đỏ, có tạo dáng giống như là Đường Tăng trong Tây Du Ký vậy.
           
                      Địa Tạng Vương Bồ-tát 地臟王菩薩

        Con người sống giữa trời đất, hợp với trời đất thành TAM TÀI 三才 : THIÊN ĐỊA NHÂN 天地人, nên hễ có bất cứ sự cố vui buồn gì xảy ra là cứ lôi cả trời đất vào trong cuộc sống của con người, vì thế mà ta có rất nhiều thành ngữ, khẩu ngữ liên quan đến Trời Đất như :

    1. Đĩnh Thiên Lập Địa 頂天立地 : Ta nói là Đội trời đạp đất.
    2. Kinh Thiên Động Địa 驚天動地 : Ta nói là Động trời động đất.
    3. Hôn Thiên Ám Địa 昏天黯地 : Ta nói là Tối trời tối đất.
    4. Phiên Thiên Phúc Địa 翻天覆地 : Ta nói là Nghiêng trời lở đất.
    5. Mai Thiên Oán Địa 埋天怨地 : Ta nói là Than trời trách đất.
    6. Đàm Thiên Thuyết Địa 談天說地 : Ta nói là Nói trời nói đất.
        Nói đủ thứ chuyện trên trời dưới đất.
    7. Hoa Thiên Tửu Địa 花天酒地 : Hoa trời rượu đất, ý nói là :
        Ăn chơi đàn điếm mút mùa. Ăn chơi lu bù trời đất.
    8. Hồ Thiên Hồ Địa 胡天胡地 : Quậy trời quậy đất, ý nói là :
        Quậy cho tới bến. Quậy đến nỗi không còn biết trời đất gì cả !
    9. Hoan Thiên Hỉ Địa 歡天喜地 : Mừng trời vui đất, ý nói là :
        Vui mừng qúa đỗi. Vui qúa trời qúa đất !
  10. Tạ Thiên Tạ Địa 謝天謝地 : Ta nói là Tạ trời tạ đất, là :
        Cám ơn trời cám ơn đất, là Cám ơn Trời Đất !
        Mười thành ngữ trên, lúc còn đi học, chúng tôi gọi cho vui là " Thập Đại Thiên Địa 十大天地 ". Mười cái TRỜI ĐẤT lớn nhất mà ta thường thấy trong cuộc sống hàng ngày !
       Từ Địa cuối cùng của bài viết nầy là từ Nghĩa Địa 義地 : Vốn là nơi công cộng để chôn cất người nghèo; sau nầy là những nơi của tư nhân mua để cho người trong dòng họ chôn cất hay của đoàn thể, đồng hương mua để an táng người qúa cố. Ở Việt Nam ta thì thường là của người Quảng Đông hay Triều Châu lập nên để chôn cất đồng hương. Nghĩa Địa 義地 âm Quảng Đông là " Dì tì "; âm Triều Châu là " Nghì tỳ ", nên người Việt ta đọc trại thành " Nhị Tì ", và vì vậy mà ta có kiểu nói để chỉ cái chết là " Hui Nhị Tì nhập thổ ", hay đơn giản hơn là : " Nó đã Hui Nhị Tì rồi !" Có nghĩa là: Nó đã chết rồi !  
      Từ Nhị Tì lại làm cho ta nhớ đến bài hát " Nủa Đêm Ngoài Phố " của Trúc Phương là :
          ... Buồn vào hồn không tên. Thức giấc nửa đêm nhớ chuyện xưa vào đời. Đường phố vắng đêm nao quen một người. Mà yêu thương trót trao nhau trọn đời....
Lời bài hát đã được các danh hài Tùng Lâm, Phi Thoàng sửa lại thành :
          ... Buồn vào hồn Ma-ri, tôi nhớ cái đêm nàng đi dưới ánh đèn bên Nhị Tì, nàng bước tới... trao tôi...khúc bánh mì, và đưa luôn cho con gà rô-ti ...

     Xin được kết thúc bài viết nầy, không phải với "Thâp Đại Thiên Địa", mà với... khúc bánh mì , ... con gà rô-ti, nhưng không có Nhị Tì. Ở Mỹ nầy chỉ có Funeral home (nhà Tang lễ) và nhà Hỏa táng mà thôi (Đất chôn người chết mắc quá không kể !)...

                                                                                         杜紹德
                                                                                     Đỗ Chiêu Đức

Xem thêm:
 


NHỮNG CHIẾC XE ĐẠP MINI LUCIA NGÀY XƯA.

Khoảng thập niên năm 1970 là thời hoàng kim của xe đạp mini và kiểu áo dài mini....! Thời ấy nữ sinh thường mặc áo dài trắng, tà hẹp và ngắ...