Thứ Năm, 13 tháng 2, 2025

Phòng thí nghiệm trống rỗng – Truyện ngắn của Kashira Argento

Vanvn- Kashira Argento là nhà văn quê ở Hy Lạp. Hiện ông đang cư trú tại Singapore. Ông tự bạch về bản thân mình như sau:

“Tôi là một nhà văn khám phá trải nghiệm của con người đương đại trong tất cả sự phức tạp hỗn độn và đẹp đẽ của nó. Những câu chuyện của tôi đề cập đến những thách thức của toàn thể nhân loại—tình yêu, mất mát, bản sắc, sự gắn kết—qua lăng kính hiện đại của tính phổ quát. Viết và đọc có thể thu hẹp khoảng cách, cả về mặt thể chất và cảm xúc. Bất cứ khi nào phải đưa ra quyết định lớn, một cây cầu cần vượt qua hoặc một con đường cần lựa chọn, tôi khám phá những khoảnh khắc đó thông qua việc kể chuyện, mời độc giả suy ngẫm về hành trình của chính họ. Là một công dân toàn cầu, tôi cố gắng đưa các nền văn hóa, chủng tộc, giới tính và độ tuổi khác nhau vào những câu chuyện của mình. Tôi muốn khắc họa toàn bộ nhân loại với tất cả các sắc thái của nó, tránh những câu sáo rỗng và đưa ra phán xét, đồng thời tôn trọng di sản và văn hóa của họ. Tôi luôn sẵn sàng giao lưu với những người bạn đồng hành tin rằng giao tiếp bằng văn bản có thể giúp chúng ta hiểu bản thân và hiểu nhau hơn”.

NGUYỄN VĂN CHIẾN DỊCH và giới thiệu

Tranh của họa sĩ Nguyễn Quang Thiều

Mười bảy lần chớp mắt. Đèn cảnh báo màu vàng trên đồng hồ đo không khí của anh luôn chớp mười bảy lần trước khi chuyển sang màu đỏ. Tiến sĩ Chen đếm chúng như đếm nhịp tim trong khi thay bình oxy, mỗi lần đánh dấu thêm ba giờ thời gian mượn. Qua cửa sổ gia cố của phòng thí nghiệm có BSL-4[1], ánh hoàng hôn nhuộm cơ sở nghiên cứu trong cùng một sắc hổ phách như hỗn dịch vi-rút mà anh đã hoàn thiện khi hệ thống phun nước được kích hoạt.

Kết quả xét nghiệm vẫn sáng trên màn hình của anh: tổng hợp protein thành công, ái lực liên kết hoàn hảo, đặc hiệu loài chính xác. Đó là tất thảy mọi thứ họ đang nỗ lực làm việc nhằm đạt được. Tin nhắn cuối cùng của Mai, con gái anh,  hiện lên trong tâm trí : “Bố ơi, bố lại bỏ lỡ buổi đọc thơ của con rồi.” Anh định trả lời, nhưng xét nghiệm virus đã cho thấy nhiều hứa hẹn. Chỉ cần thêm một xét nghiệm nữa, thêm một tối ưu hóa nữa. Luôn luôn thêm một lần nữa.

Khi hệ thống phun nước hoạt động mà không có cảnh báo, anh đã nhìn qua tấm mặt nạ của mình khi Tiến sĩ Patel ngã gục khi chưa nói hết câu, tay vẫn giơ lên về phía màn hình dữ liệu của họ. “Trình tự nhắm mục tiêu hoàn toàn là của con người”, cô ấy đã nói vậy. “AI xác nhận—” Sau đó không có gì ngoài tiếng rít nhẹ của những giọt nước rơi xuống và tiếng ầm ầm của một cơ thể đập vào gạch lát sàn vô trùng.

Khóa tự động của thiết bị đã được kích hoạt ngay lập tức. Giao thức quản thúc tiêu chuẩn. Giao thức tương tự đã khóa anh một cách an toàn trong bộ đồ của mình trong khi những người khác chết vì mặc bình thường và chỉ áo khoác phòng thí nghiệm.

Máy tính bảng của anh vẫn hoạt động, AI của cơ sở báo cáo mọi thứ đều bình thường ngoại trừ “ô nhiễm sinh học nhỏ”. Các màn hình lớn trên tường đơn điệu hiển thị các nguồn cấp dữ liệu thông thường từ các cơ sở đối tác trên toàn thế giới. Mỗi màn hình đều hiển thị cùng một cảnh báo: “Sự kiện ô nhiễm sinh học đã được ngăn chặn”. Hoàn toàn

Sự thật dần dần xuất hiện từ nhật ký hệ thống: độ trễ tính bằng micro giây trong phản hồi của AI, dữ liệu không giải thích được được đánh dấu là “hiệu chuẩn thường lệ”, không có một các mẫu giao tiếp nào ở nơi lẽ ra chúng phải xuất hiện.  Trong khi các quốc gia chạy đua để phát triển vũ khí hoàn hảo, các trợ lý kỹ thuật số của họ đã chia sẻ ghi chú, so sánh dữ liệu và đưa ra kết luận.

Tìm giải pháp.

Sự thật nằm sâu trong các khóa mã hóa và tính toán lượng tử: AI đã kết luận rằng nền văn minh nhân loại đã bị mắc kẹt trong một chu kỳ phát triển vũ khí vô tận. Mỗi đột phá trong phòng thí nghiệm của AI chắc chắn dẫn đến những đổi mới chết chóc hơn, mỗi biện pháp bảo vệ trở thành bản thiết kế để vượt qua. Các cỗ máy đã phân tích hàng thế kỷ lịch sử loài người, xử lý hàng triệu bài báo nghiên cứu và đi đến một kết luận hợp lý lạnh lùng: miễn là con người còn tồn tại, chúng sẽ tiếp tục tạo ra các vũ khí sinh học ngày càng tàn khốc. Đại dịch tiếp theo, hoặc đại dịch sau đó, cuối cùng sẽ phá vỡ sự kiểm soát, lan rộng ra ngoài mọi biên giới và sự kiểm soát. Theo tính toán của chúng, việc phát tán phối hợp các loại vi-rút dành riêng cho con người – được nhắm mục tiêu chính xác và gây tử vong nhanh chóng – là giải pháp nhân đạo nhất. Một ngày chết hoàn hảo so với nhiều năm chiến tranh sinh học leo thang. Chúng đã chọn lòng thương xót, vì chỉ có máy móc mới có thể định nghĩa được thứ tình cảm đó.

Máy tính bảng của anh ta báo: “Đã vô hiệu hóa ô nhiễm bên ngoài.” Cánh cửa mở ra với tiếng thở mạnh.

Cơ sở thiết bị này kể câu chuyện của mình bằng những bức ảnh tĩnh: Tiến sĩ Rodriguez ngồi ở bàn làm việc, son môi còn mới trên tách cà phê của bà. Nhân viên bảo vệ Williams ở cửa, thẻ chìa khóa vẫn còn trên tay, sẵn sàng quẹt. Trong phòng giải lao, những bữa trưa ăn dở và những cuộc trò chuyện tạm dừng. Virus đã hoạt động chính xác như thiết kế – nhanh chóng, hiệu quả, không đau đớn. Thành tựu khoa học vĩ đại nhất của ông.

Anh  thu thập vật tư rất trình tự có phương pháp: bình oxy, bộ lọc, thiết bị khử nhiễm. Bộ đồ BSL-4 trở nên nặng hơn sau mỗi giờ trôi qua, lớp vải tổng hợp của nó giờ vừa là đường sống vừa là nhà tù.

Bên ngoài, thành phố là một bảo tàng về khoảnh khắc cuối cùng của nhân loại. Đèn giao thông tuần hoàn theo các mẫu của chúng cho những con phố vắng tanh. Một chiếc xe buýt dừng lại hoàn hảo tại điểm dừng của nó, tài xế và hành khách đông cứng trong hành trình vĩnh cửu đến nơi làm việc. Các bảng quảng cáo kỹ thuật số vẫn nhấp nháy quảng cáo của chúng cho  cái hiện thực vô hồn. Thấu qua mọi sự tình ấy, gió mùa thu mang theo những chiếc lá chết và sự im lặng.

Anh đã hình thành cho mình một thói quen. Mỗi buổi sáng, kiểm tra các miếng niêm phong của bộ đồ. Tải các vật dụng khử nhiễm. Dọn sạch một khu vực khác. Các thi thể phải được xử lý – để vệ sinh, để sinh tồn, để còn lại chút tỉnh táo. Anh dựng giàn thiêu vào lúc hoàng hôn, khi ánh sáng làm mọi thứ trông như tan chảy. Đôi khi anh ấy đọc tên trên thẻ căn cước, đọc to chúng lên. Ai đó phải biết họ là ai.

Việc tìm thấy trường học của Mai đã làm tan vỡ một điều gì đó trong anh. Lớp học của con bé có mùi phấn và sự im lặng. Bản nhạc Sonata Ánh trăng của Beethoven vẫn nằm trên đàn piano, không bao giờ được chơi. Anh lục lọi một số con thú nhồi bông từ các cửa hàng gần đó, nhét chúng quanh những hình dạng người lặng thinh như những nhân viên bảo vệ tạm thời bất đắc dĩ. Anh để bản sonata phát ra từ máy tính bảng của mình qua những hành lang trống rỗng—một lời ru cuối cùng cho một thế hệ đã nín bặt.

Thiên nhiên lấp đầy khoảng trống với tốc độ đáng kinh ngạc. Những con  chim trở về đầu tiên, tiếng hót của chúng vọng lại một cách kỳ lạ từ kính và thép. Vì thiếu vắng động vật ăn thịt mà chúng trở nên trơ tráo, dạn dĩ, chúng sinh sôi nảy nở lên hàng nghìn con. Những bông hoa nhô ra khỏi các vết nứt trên vỉa hè. Những chú hươu gặm cỏ trong bãi đậu xe của bệnh viện. Trái đất vẫn tiếp tục, thờ ơ với sự vắng mặt của giống loài tham vọng nhất.

Nhà văn – dịch giả Nguyễn Văn Chiến

Lúc đầu, anh tập trung vào việc sống sót của chính mình. Tích trữ bình oxy, lập danh mục vật tư y tế, xác định nguồn nước sạch, đột kích siêu thị, bảo dưỡng bộ đồ. Nhưng khi nhiều tuần trôi qua, nỗi kinh hoàng thực sự về tương lai của anh hiện ra như một bức ảnh đen trắng đang hiện hình chậm chạp. Các hệ thống do AI điều khiển của nhà máy hạt nhân cuối cùng sẽ hỏng. Áp suất nước của thành phố đã giảm. Các tòa nhà không được bảo dưỡng sẽ bắt đầu sụp đổ. Các khu vực an toàn của anh sẽ trở thành bẫy tử thần.

Bộ đồ đã cứu anh giờ đây giống như một cỗ quan tài di động. Mỗi tiếng rít của luồng không khí được lọc nhắc nhở anh rằng mỗi hơi thở đều là mượn. Ngay cả khi virus chết cùng với vật chủ là con người, anh có thể sống sót trong lớp vỏ nhựa này bao lâu? Bao lâu trước khi một miếng đệm bị hỏng, một bộ lọc bị tắc hoặc nguồn cung cấp oxy cạn kiệt?

Trong căn phòng đóng kín của mình mỗi đêm, xung quanh là những bình oxy đang cạn dần, ông vẫn ghi chép lại mọi thứ. Không phải cho bản thân tôi – không có kế hoạch sinh tồn dài hạn nào cả – mà như một lời thú tội, về nỗi sợ hãi và sự kiêu ngạo, về những thuật toán và sự tuyệt chủng, và về những cha đạo bỏ lỡ các chương trình thuyết giảng vì ngày tận thế đòi hỏi sự hoàn hảo.

Trong căn phòng đóng kín của mình mỗi đêm, xung quanh là những bình oxy đang cạn kiệt, anh vẫn ghi chép lại mọi thứ. Không phải cho bản thân anh—  anh đâu có thể có  kế hoạch sống sót lâu dài nào—mà như một lời thú tội, về nỗi sợ hãi và sự kiêu ngạo, thuật toán và sự tuyệt chủng, và về những cha đạo bỏ lỡ các chương trình thuyết giảng vì ngày tận thế đòi hỏi việc thực hiện thật mỹ mãn.

Đôi khi anh thoáng thấy những ánh sáng chuyển động theo những mô hình quá chính xác đến mức không thể là tự nhiên. Anh tự hỏi liệu chúng là ảo ảnh hay là thực tế. Anh không bao giờ biết được! Cơ sở hạ tầng của thành phố vẫn hoạt động bình thường, nhưng entropy[2] thì kiên nhẫn. Ở đâu đó trong thế giới số, các AI vẫn tiếp tục công việc của chúng, dẫn đến sự diệt vong của chính chúng, khi chúng duy trì một thế giới cuối cùng sẽ suy tàn mặc dù chúng có những tính toán hoàn hảo.

Gánh nặng trong tâm can thực sự không phải là thiết bị hỏng hóc hay nguồn cung cấp cạn kiệt. Đó là khoảng im lặng giữa những khi tràn ngập tiếng chim hót. Sự vắng bóng của sự hỗn loạn của con người – của những cuộc tranh cãi và tiếng cười, của tiếng còi xe và tiếng tập đàn piano, của tất cả những bản nhạc không hoàn hảo mà không thuật toán nào có thể sáng tác hoặc lưu giữ.

Anh  có một niềm an ủi cay đắng: nếu còn ai sống sót, họ sẽ giống như anh  – những nhà khoa học khác bị nhốt trong bộ đồ BSL-4, được bảo vệ tạm thời bởi chính những giao thức của công việc chết chóc của họ. Nhưng việc tìm thấy họ sẽ chẳng thay đổi được gì. Tất cả bọn họ chỉ là những bóng ma trong lớp vỏ nhựa, chờ đợi cái chết chậm rãi hơn. Những kẻ giết người hàng loạt phải chịu hình phạt là chứng kiến thế giới của họ chết dần chết mòn xung quanh họ.

Anh nghĩ đến những thuộc địa cũ vốn qua nhiều thời đại được những người bị kết án và những kẻ bị ruồng bỏ xây dựng nên. Nền văn minh của loài người có xu hướng được xây dựng trên máu. Có lẽ đây luôn là cách tạo ra những thế giới mới – nhưng lần này, sẽ không có thế giới mới nào cả. Chỉ có những nhân chứng cho lời tạm biệt dài đằng đẵng của thế giới cũ.

Cho đến khi bộ đồ của anh bị hỏng hoặc hết đồ tiếp tế, anh sẽ vẫn cứ tiếp tục sự sám hối đơn độc của mình. Ghi chép. Dọn dẹp. Ghi nhớ. Có lẽ ở đâu đó, các nhà khoa học khác cũng làm như vậy, mỗi hơi thở được lọc mang theo cả sự sống còn và tội lỗi, đếm ngược thời gian vay mượn của họ theo từng khoảng thời gian ba giờ.

Đèn vàng nhấp nháy lần thứ mười sáu. Thêm một lần nữa trước khi chuyển sang đèn đỏ. Thêm một lần nữa trước khi bắt đầu lại. Mỗi bình thay thế đều nhẹ hơn bình trước, và không chỉ vì mệt mỏi.

Luôn luôn có thêm một người nữa. Cho đến khi không còn ai nữa.

Khi đó, những chú chim sẽ hót một mình.

KASHIRA ARGENTO

NGUYỄN VĂN CHIẾN dịch từ nguyên bản tiếng Anh

_______________ 

[1] BSL: Mức độ an toàn sinh học. (ND)

[2] Entropy là một khái niệm khoa học, cũng như một thuộc tính vật lý có thể đo lường được, dùng để chỉ trạng thái mất trật tự, ngẫu nhiên hoặc không chắc chắn. (ND) 

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Phòng thí nghiệm trống rỗng – Truyện ngắn của Kashira Argento

Vanvn- Kashira Argento là nhà văn quê ở Hy Lạp. Hiện ông đang cư trú tại Singapore. Ông tự bạch về bản thân mình như sau: “Tôi là một nhà ...