DIỆP NGUNG 葉 顒 (1296-?) tự là Cảnh Nam 景 南, người đất Kim Hoa
thuộc Kim Hoa Phủ. Ẩn cư ở cuối đời Nguyên, đến đầu đời Minh mới ứng
thí, đậu Tiến sĩ, làm Hành Nhân Tư Phó, Sau từ quan về dạy học, học trò
rất đông. Dưới đây là bài thơ mừng năm mới của ông:
己 酉 新 正 KỶ DẬU TÂN CHÍNH
天 地 風 霜 盡， Thiên địa phong sương tận,
乾 坤 氣 象 和； Càn khôn khí tượng hòa.
曆 添 新 歲 月， Lịch thiêm tân tuế nguyệt,
春 滿 舊 山 河； Xuân mãn cựu sơn hà.
梅 柳 芳 容 稚， Mai liễu phương dung trĩ,
松 篁 老 態 多； Tùng hoàng lão thái đa.
屠 蘇 成 醉 飲， Đồ Tô thành túy ẩm,
歡 笑 白 雲 窩。 Hoan tiếu bạch vân oa.
葉 顒 Diệp Ngung
* Chú thích :
- KỶ DẬU TÂN CHÍNH 己 酉 新 正 : Ngày Mùng Một năm Mới KỶ DẬU.
- Lịch 曆 : để xem ngày tháng, có bộ Nhật 日 là Ngày bên dưới.
歷 : là trải qua, vượt qua, có bộ Chỉ 止 là Dấu chân bên dưới.
- Càn Khôn 乾 坤 : là Trời đất, Vũ trụ.
- Tùng Hoàng 松 篁 : cây Tòng (thông) và Hoàng là cây tre, là rừng tre già.
TÙNG HOÀNG là Thông và Tre hai loại cây vẫn xanh tốt trong mùa đông.
- Đồ Tô 屠 蘇 : Tên một loại rượu dược thảo uống vào ngày mùng một Tết.
- Bạch Vân Oa 白 雲 窩 : Cái ổ của mây trắng, tức là Ở tuốt trên trời cao.
* Nghĩa bài thơ :
NGÀY ĐẦU NĂM MỚI KỶ DẬU
Gió sương của trời đất trong mùa Đông đã kết thúc rồi. Khí tượng
của vũ trụ càn khôn đã dung hòa trở lại. Quyển lịch cũng đã thêm những
ngày tháng mới. Xuân đã về trên khắp núi sông xưa. Dáng dẻ phương phi
của mai và liễu trông như non trẻ hơn, còn các cây thông và tre già thì
thêm cằn cỗi hơn ra. Rượu Đồ Tô uống để mừng Xuân mà cũng say túy lúy,
niềm vui đón Xuân cao ngất vươn theo các làn mây trắng trên không.
Diệp Ngung đã đón Xuân một cách vui vẻ nhiệt tình, cùng vui với
đất trời cỏ cây hoa lá đang đổi mới khi Xuân về, rồi lại cùng say túy
lúy với nàng Xuân!
* Diễn Nôm :
Trời đất gió sương hết,
Càn khôn khí tượng thay.
Lịch thêm ngày tháng mới,
Xuân đến núi sông dài.
Mai liễu ươm mầm mới,
Tre tùng giữ dáng nay.
Rượu Đồ Tô túy lúy,
Niềm vui mây trắng bay !
Lục bát :
Đất trời sương lạnh hết rồi,
Càn khôn khí tượng đổi dời khắp nơi.
Lịch thêm ngày tháng mới rồi,
Xuân về trên khắp núi đồi nước non.
Liễu mai tranh nẩy mầm non,
Tùng tre vẫn giữ dáng còn gìa nua.
Rượu Đồ Tô uống say sưa,
Vút cao mây trắng cười đùa vui Xuân.
Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm.
Mong rằng tất cả mọi người, mọi giới đều vui vẻ đón Xuân với một
tâm tình mở rộng và thoải mái vui xuân như là thi nhân Diệp Ngung vậy !
Hẹn bài dịch tới !
杜 紹 德
Đỗ Chiêu Đức
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét