Phương pháp điều trị mới cho bệnh mất trí nhớ

Một nghiên cứu mới từ các nhà khoa học tại Viện nghiên cứu lão khoa Buck đã tiết lộ một nhân tố đáng ngạc nhiên trong cuộc chiến chống lại bệnh Alzheimer và các dạng mất trí khác hay quá trình chuyển hóa đường trong não.


Phá vỡ glycogen để bảo vệ não khỏi thoái hóa. (Ảnh: Pixabay/CC0 Public Domain)

Được công bố trên tạp chí Nature Metabolism, nghiên cứu này khám phá ra cách phá vỡ glycogen, một dạng glucose được lưu trữ, trong tế bào thần kinh có thể bảo vệ não khỏi sự tích tụ protein độc hại và thoái hóa.

Phá vỡ glycogen để bảo vệ não khỏi thoái hóa

Glycogen thường được coi là nguồn năng lượng dự trữ được lưu trữ trong gan và cơ. Mặc dù một lượng nhỏ cũng tồn tại trong não, đặc biệt là trong các tế bào hỗ trợ được gọi là tế bào hình sao, vai trò của nó trong tế bào thần kinh từ lâu đã bị coi là không đáng kể.

"Nghiên cứu mới thách thức quan điểm này và đưa ra những hàm ý đáng kinh ngạc", Giáo sư Pankaj Kapahi, Tiến sĩ, nhà khoa học cao cấp của nghiên cứu cho biết. " Glycogen được lưu trữ không chỉ nằm trong não; nó còn liên quan đến bệnh lý".

Nhóm nghiên cứu, do tiến sĩ Sudipta Bar dẫn đầu, đã phát hiện ra rằng ở cả mô hình ruồi và người mắc bệnh tauopathy (một nhóm bệnh thoái hóa thần kinh bao gồm cả bệnh Alzheimer), các tế bào thần kinh tích tụ glycogen quá mức. Quan trọng hơn, sự tích tụ này dường như góp phần vào sự tiến triển của bệnh. TS Bar cho biết tau, loại protein khét tiếng kết thành từng đám rối ở bệnh nhân Alzheimer, dường như liên kết vật lý với glycogen, giữ lại và ngăn chặn sự phân hủy của glycogen.

Khi glycogen không thể bị phân hủy, các tế bào thần kinh mất đi một cơ chế thiết yếu để quản lý stress oxy hóa, một đặc điểm chính trong quá trình lão hóa và thoái hóa thần kinh. Bằng cách khôi phục hoạt động của một loại enzyme gọi là glycogen phosphorylase (GlyP), là enzyme khởi động quá trình phân hủy glycogen, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chúng có thể làm giảm tổn thương liên quan đến tau ở ruồi giấm và các tế bào thần kinh có nguồn gốc từ tế bào gốc của con người.

Thanh lọc glycogen

Thay vì sử dụng glycogen làm nhiên liệu để sản xuất năng lượng, các tế bào thần kinh được hỗ trợ bởi enzyme này sẽ chuyển hướng các phân tử đường vào con đường pentose phosphate (PPP), một con đường quan trọng để tạo ra NADPH (nicotinamide adenine dinucleotide phosphate) và Glutathione, các phân tử bảo vệ chống lại stress oxy hóa.

TS Bar cho biết: "Bằng cách tăng hoạt động của GlyP, các tế bào não có thể giải độc tốt hơn các loại oxy phản ứng có hại, do đó làm giảm tổn thương và thậm chí kéo dài tuổi thọ của ruồi mô hình bệnh lý tauopathy".

Bằng cách sử dụng một phân tử có tên là 8-Br-cAMP, có thể được tái tạo DR thông qua việc kích hoạt hệ thống thanh lọc đường dựa trên thuốc.

Kapahi cho biết: "Nghiên cứu này có thể giải thích tại sao thuốc GLP-1, hiện được sử dụng rộng rãi để giảm cân, lại có triển vọng chống lại chứng mất trí nhớ, có khả năng bắt chước chế độ hạn chế ăn uống".

Các nhà nghiên cứu cũng xác nhận sự tích tụ glycogen tương tự và tác dụng bảo vệ của GlyP trong các tế bào thần kinh của con người có nguồn gốc từ bệnh nhân mắc chứng mất trí (FTD), tăng cường tiềm năng cho các liệu pháp chuyển dịch.

"Bằng cách khám phá cách các tế bào thần kinh quản lý đường glucogen, chúng ta có thể đã khám phá ra một chiến lược điều trị mới nhắm vào các chất hóa học bên trong tế bào để chống lại sự suy giảm liên quan đến tuổi tác. Loại đường ẩn trong não có thể mở ra những công cụ mạnh mẽ để chống lại chứng mất trí nhớ", TS Kapahi nói.

In Trang