PHỎNG DỊCH BÀI THƠ "Nếu thu nầy em có anh" của Emily Elizabeth Dickinson.

Emily Elizabeth Dickinson (1830 – 1886) là một nhà thơ Mỹ. Cùng với Walt Whitman, đã trở thành nhà thơ đặc sắc nhất của Mỹ trong thế kỉ 19 (theo tài liệu Wikipedia). Bà sáng tác rất nhiều và nổi danh nhờ những bài thơ như thế nầy. Tôi chọn bài nầy để phỏng dịch nhưng thấy khó khi muốn diễn thơ cho đúng ý. Cách diễn tả của bà có vài chỗ mới lạ, cầu kỳ như so sánh việc xua đuổi mùa hè giống như việc một bà nội trợ đập (vứt bỏ), đuổi con ruồi trong bếp hay cách đếm thời gian đi qua giống như một người bẻ cụp ngón tay xuống mà những ngón tay nầy là: "những ngón tay rớt( dropped into) xuống, rơi vào miền Van Dieman’s land". Nhưng vì là một nhà văn lớn của nền văn học Mỹ nên tôi xin dành cho bạn dọc nhận định. Và cũng xin đính kèm bản gốc tiếng Anh để bạn đọc tiện dịch và thưởng thức ý nghĩa bài thơ.

     If You Were Coming In The Fall

If you were coming in the Fall

I’d brush the Summer by
With half a smile, and half a spurn,
As housewives do a fly.
If I could see you in a year
I’d wind the months in balls
And put them each in separate Drawers
For fear the numbers fuse

If only Centuries, delayed

I’d count them on my hand
Subtracting, till my fingers dropped
Into Van Dieman’s land.
If certain, when this life was out
That yours and mine should be
I’d toss it yonder, like a rind
And take eternity
But now, uncertain of the length
Of this, that is between
It goads me, like the goblin bee
That will not state its sting.   

 (Emily Elizabeth Dickinson)

Phỏng Dịch 1:

Nếu anh đến khi mùa thu tới

Nếu anh đến khi mùa thu tới

Em sẽ tiễn mùa hạ đi mau

Với nửa mỉm cười nửa mai mỉa 

Như người làm bếp vứt con ruồi 

Nếu cả năm em đều gặp anh

Em cuộn tháng ngày trong trái banh

Đặt chúng vào tim từng ngăn nóng

Vì sợ có ngày sẽ mất anh

Nếu chờ anh suốt thế kỷ nầy

Em đếm thời gian trên ngón tay

Trừ đi những ngón vừa rơi xuống

Rớt vào miền đất lạnh gió bay

Nếu biết chắc mai đời chấm dứt

Thì chúng mình cùng chết chung đôi

Bỏ đi vướng bận không thương tiếc

Theo về miền miên viễn xa xôi

Nhưng giờ chẳng chắc sống dài lâu

Giữa hai ta ai biết ra sao

Tim em nhức nhối như ong đốt

Biết đến bao giờ hết nỗi đau?!

Nguyễn Cang

Phỏng dịch 2 : 
NẾU EM CÓ ANH VÀO MÙA THU

Nếu biết anh về đến vào mùa thu,
Em đã thấy mùa hè qua mau chóng,
Nửa mỉm cười nửa quên hết đau lòng,
Như bà nội trợ giết được chú ruồi hôi.

Nếu chỉ chờ anh thêm một năm thôi,
Em cuốn từng tháng thành những cuộn len,
Cất mỗi cuộn vào một ngăn kéo riêng,
Sợ kết lại, xa cách sẽ càng lâu.

Nếu anh về chậm hàng thế kỷ sau,
Em vẫn chỉ đếm chúng bằng tay mình,
Mỗi thế kỷ trừ một ngón tay xinh,
Tới khi rơi hết xuống Van Diemen.*

Nếu biết chắc sau khi đời đã tận,
Hai chúng ta được mãi mãi kề bên,
Em bỏ hết để theo anh cùng chết,
Linh hồn về miền vĩnh cửu cùng nhau.

Nhưng hiện giờ đâu biết chờ bao lâu,
Giữa chúng ta còn mong chi gặp lại !
Tim em nhói đau như ong chích đầy,
Mà chẳng phải nhức nhối bởi vì ong !

Con Gà Què (Mpt. Sept. 25, 2015 –
Dịch lại vài nơi sau khi tham khảo tài liệu Dec. 30, 2017)

Phỏng dịch 3 :
NẾU ANH ĐẾN MÙA LÁ RƠI

Nếu biết anh đến vào mùa thu
Em mỉm cười tiễn hạ qua mau
Bằng nửa nụ cười nửa bất cần
Như người nội trợ đuổi ruồi bay

Nếu suốt năm gần cạnh bên anh
Em cuộn tháng ngày vào quả banh
Và đặt chúng vào ngăn kéo riêng
Vì em lo sợ sẽ vuột mất anh

Nếu đợi anh suốt thế kỷ nầy
Em đếm từng ngón tay tình si
Trừ bớt những ngón vừa rơi xuống
Rớt vào vùng đất VAN DIEMEN *

Nếu chắc cuộc đời nầy đã hết
Thì chúng ta nguyện sẽ cùng chết
Bỏ đi tạm bợ không thương tiếc
Hồn quyện vào vĩnh cửu nghìn thu

Nhưng bây giờ không chắc dài lâu
Cuộc tình hai ta đang úa sầu
Tim em đau buốt như ong đốt
Biết bao giờ mới hết khổ đau .

HLO ( Jan 1/18 )

NOTES : ———————————–
*Van Diemen : là tên cổ của island of Tasmania, ngày nay thuộc nước Úc – được dùng để ám chỉ một nơi rất xa xôi vì vào thời ấy, đối với Mỹ, nước Úc là một nơi trũng thấp rất xa vời nên những ngón tay được trừ đi sau khi đếm đều rơi xuống miền đất của đảo này !