Đới Thúc Luân (732 - 789)
Đỗ Vũ thanh thanh hoán khách sầu
Cố viên hà xứ thử đăng lâu
Lạc hoa phi nhứ thành xuân mộng
Thặng thủy tàn sơn dị tích du
Ca phiến đa tình minh nguyệt tại
Vũ y vô ý thái vân thu
Đông Hoàng khứ hậu thiều hoa tận
Lão phố hàn hương biệt hữu thu
CUỐI XUÂN VÀ NỖI NHỚ
PKT 08/01/2018
(Nghe tiếng cuốc kêu, động lòng cố quốc tha hương/ Bước lên lầu cao nhìn ra ngoài xa không biết quê nhà nơi nao/
Đương lúc, hoa rụng tơ bay một trời xuân mộng/ Cảnh quan sông núi giờ đã điêu tàn không còn như trước nữa/
Nhớ
lại thuở nào ca quạt đa tình một vầng trăng sáng lung linh/ Áo
múa vô ý phất phơ đẹp như mấy dải mây thâu lượn lờ lưng trời/ Chúa
Xuân nay đã đi rồi, hoa nở muôn hồng nghìn tiá cũng đã tàn
theo/ Bỏ lại ai kia vườn xưa hương lạnh và nguyên cả một mùa thu
buồn)
Nghe tiếng cuốc kêu động khách sầu,
Lầu cao dõi mắt bóng quê đâu.
Tơ hoa bay rụng trời thơ mộng,
Sông núi hoang tàn cảnh bể dâu.
Ca quạt lung linh vầng nguyệt tỏ,
Áo xiêm lất phất áng mây thâu.
Xuân đi bỏ lại đời cô lữ,
Hương lạnh vườn xưa nỗi bạc đầu.
Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com
Phamid1934@gmail.com
Đỗ Chiêu Đức diễn giãi :
1. Bản tiếng Hán cổ của bài thơ :
暮春懷感 Mộ Xuân Hoài Cảm
戴叔倫 Đới Thúc Luân
杜宇聲聲喚客愁， Đỗ Vũ thinh thinh hoán khách sầu,
故園何處此登樓。 Cố viên hà xứ thử đăng lâu.
落花飛絮成春夢， Lạc hoa phi nhứ thành xuân mộng,
剩水殘山異昔遊。 Thừa thủy tàn sơn dị tích du.
歌扇多情明月在， Ca phiến đa tình minh nguyệt tại,
舞衣無意綵雲收。 Vũ y vô ý thái vân thâu.
東皇去後韶華盡， Đông hoàng khứ hậu thiều hoa tận,
老圃寒香別有秋。 Lão phố hàn hương biệt hữu thu.
Mộ Xuân Hoài Cảm
2. Chú Thích :
* Đỗ Vũ : là vua của nước Thục (1057 trước Công Nguyên), xưng là Vọng Đế, sau Thục bị Tần thôn tính, tương truyền khi chết hóa thành chim Đỗ Quyên mà ta quen gọi là chim cuốc, miền Nam gọi là con Quấc.
* Đỗ Vũ : là vua của nước Thục (1057 trước Công Nguyên), xưng là Vọng Đế, sau Thục bị Tần thôn tính, tương truyền khi chết hóa thành chim Đỗ Quyên mà ta quen gọi là chim cuốc, miền Nam gọi là con Quấc.
Cho nên Thục Đế, Vọng Đế, Đỗ Vũ, Đỗ Quyên đều dùng để ám chỉ con chim Quấc.
* Đông Hoàng : là Ông hoàng ở hướng đông. Đông phương Giáp Ất Mộc thuộc mùa Xuân, nên Đông hoàng là Chúa mùa Xuân.
* Thiều Hoa : là khoảng thời gian hoa mộng, thường dùng để chỉ 3 tháng của mùa xuân.
* Lão Phố : là Vườn xưa, là quê xưa.
* Đông Hoàng : là Ông hoàng ở hướng đông. Đông phương Giáp Ất Mộc thuộc mùa Xuân, nên Đông hoàng là Chúa mùa Xuân.
* Thiều Hoa : là khoảng thời gian hoa mộng, thường dùng để chỉ 3 tháng của mùa xuân.
* Lão Phố : là Vườn xưa, là quê xưa.
3. Dịch Nghĩa :
Lòng hoài cảm ở cuối mùa xuân
Từng tiếng từng tiếng chim quấc gợi sầu thêm cho khách xa quê. Ta lên lầu trông ngóng cũng không thấy được quê hương ở nơi đâu. Hoa rụng liễu bay trước gió như giấc mộng xuân, nước thừa núi lụn chẳng còn giống như ngày xưa đã từng đi dạo. Chiếc quạt ca múa ngày xưa đa tình như vầng minh nguyệt hãy còn đây, nhưng mãnh vũ y thì vô tình đã phai màu nằm trong một xó. Chúa xuân đã đi rồi thì những ngày xuân tươi đẹp cũng đi qua, Trong vườn cũ giờ đây lại đượm một mùi hương hiu hắt của mùa thu !
Lòng hoài cảm ở cuối mùa xuân
Từng tiếng từng tiếng chim quấc gợi sầu thêm cho khách xa quê. Ta lên lầu trông ngóng cũng không thấy được quê hương ở nơi đâu. Hoa rụng liễu bay trước gió như giấc mộng xuân, nước thừa núi lụn chẳng còn giống như ngày xưa đã từng đi dạo. Chiếc quạt ca múa ngày xưa đa tình như vầng minh nguyệt hãy còn đây, nhưng mãnh vũ y thì vô tình đã phai màu nằm trong một xó. Chúa xuân đã đi rồi thì những ngày xuân tươi đẹp cũng đi qua, Trong vườn cũ giờ đây lại đượm một mùi hương hiu hắt của mùa thu !
4. Diễn Nôm :
Hoài Cảm Cuối Xuân
Từng tiếng cuốc kêu gợi khách sầu,
Lên lầu chẳng thấy bóng quê đâu.
Liễu bay hoa rụng ngờ như mộng,
Nước thải non mòn chẳng giống xưa
Chiếc quạt đa tình như nguyệt rạng
Vũ y vô ý nhạt hương thừa.
Chúa xuân gom hết mùa xuân thắm,
Vườn cũ thu buồn hương lạnh đưa !
Lục bát :
Cuốc kêu tiếng tiếng gợi sầu,
Vườn xưa đâu tá, lên lầu ngóng trông.
Liễu bay hoa rụng mênh mông,
Nước thừa non thải chạnh lòng cảnh xưa
Quạt đa tình ánh trăng thưa,
Vũ y phai nhạt hương thừa nằm trơ.
Chúa xuân gom hết ý thơ,
Vườn xưa thu lạnh ngẩn ngơ hương thừa.
Cuốc kêu tiếng tiếng gợi sầu,
Vườn xưa đâu tá, lên lầu ngóng trông.
Liễu bay hoa rụng mênh mông,
Nước thừa non thải chạnh lòng cảnh xưa
Quạt đa tình ánh trăng thưa,
Vũ y phai nhạt hương thừa nằm trơ.
Chúa xuân gom hết ý thơ,
Vườn xưa thu lạnh ngẩn ngơ hương thừa.
Hoài cảm cuối Xuân
(Y tựa đề bài diển nôm của Ông Đồ ĐCĐ)
Nghe tiếng quấc gợi sầu lữ khách
Lên lầu cao ngóng bóng quê nhà
Mộng Xuân liễu biếc thềm hoa
Non mòn ,nước đọng như là ngày xưa
Quạt đa tình hương thừa còn đó
Mảnh vũ y trong xó nằm đây
Chúa Xuân mang hết mộng say
Vườn xưa hiu hắt lá lay Thu sầu
songquang
Cảm Xúc Cuối Xuân
Tiếng quấc kêu làm dạ khách đau
Muốn nhìn quê cũ đến lầu cao
Hoa rơi tơ thả dường như mộng
Núi lở nước tràn khác thuở nao
Điệu quạt lắm tình trăng ghé lại
Áo xiêm chẳng ý kéo mây vào
Nàng xuân đâu nữa mà tươi thắm
Chốn cũ hương thu lặng lẽ chào.
Quên Đi
Thời Kỳ Trung Đường
Đới Thúc Luân 戴叔倫 (732-789) tên chữ là Ấn Công 幼公, người Giang Tô, làm quan đến Phủ Châu thứ sử.
1) CUỐI XUÂN HOÀI CẢM
Cuốc kêu từng tiếng khách ê chề
Trông ngóng trên lầu chẳng thấy quê
Hoa rụng liễu bay mùa hết mộng
Nước thừa núi lụn cảnh còn mê
Quạt ca buổi trước trăng mờ tỏ
Mảnh vũ y nay áo não nề
Xuân mãn phai tàn đâu sắc thắm
Vườn xưa hương dậy bóng thu hề
Mai Xuân Thanh
Ngày 03/08/2018
2) XUÂN Đi CÒN NHỚ
Quyên kêu mấy tiếng khách sầu
Lầu cao trông ngóng quê đâu thấy gì
Tơ bay hoa rụng xuân đi
Nước tràn núi lỡ khác chi thuở nào
Quạt ca trăng tỏ thanh tao
Áo xiêm lất phất gió vào như mây
Xuân tàn héo hắt đó đây
Vườn xưa hương thỏang ngất ngây thu chào !
Ngày 03/08/2018
3) XUÂN CẢM CUỐI MÙA
Quyên kêu lay động khách xa sầu
Quê cũ lên lầu có thấy đâu
Hoa rụng tơ bay mùa giấc mộng
Non mòn núi lỡ nước nương dâu
Lung linh ca quạt vừng trăng sáng
Lất phất xiêm y mây gió nhàu
Xuân mãn càn khôn chồi nảy lộc
Vườn xưa hương tỏa ngát đêm thâu
Mai Xuân Thanh
Ngày 03/08/2018
Thơ rất hay
Trả lờiXóa