Mới
đây, các nhà nghiên cứu tại Đại học Rutgers, New Jersey, Hoa Kỳ đã tạo
ra một bước đột phá trong lĩnh vực tái tạo khí CO2 – một phương pháp
quang hợp nhân tạo mới, có thể chuyển hóa khí CO2 thành nhựa và các vật
liệu khác với hiệu suất cao và giá thành rẻ hơn rất nhiều so với trước
đây.
Con người, cùng với sự phát triển công
nghiệp và giao thông vận tải, đang tạo ra lượng khí thải carbon nhiều
hơn bao giờ hết. Để giải quyết vấn nạn này, các nước đã bắt tay với nhau
để cùng thống nhất giảm lượng khí thải. Chưa biết là họ có làm được điều này hay không,
nhưng các nhà khoa học đã có một hướng đi khác, chính là thu thập CO2
có hại từ khí quyển rồi biến chúng thành các sản phẩm có ích như nhiên
liệu, các loại nệm cứng, hay sợi carbon hiệu suất cao v.v.
Thực vật, dưới bàn tay kỳ diệu của Tạo
Hóa, chỉ cần một năng lượng rất nhỏ từ Mặt Trời để chuyển hóa CO2 thành
nhiên liệu – carbohydrate và chất béo. Chính sự màu nhiệm này đã tạo cảm
hứng cho vô số các nghiên cứu về năng lượng sạch trong giới khoa học
hiện nay.
Chúng ta đã chứng kiến không ít các
thiết bị thử nghiệm mô phỏng lại quá trình quang hợp tự nhiên để tạo ra
nhiên liệu mà nhân loại có thể sử dụng như methanol, metan và hydro. Tuy
nhiên trên thực tế việc tái tạo lại quá trình quang hợp trong môi
trường thiết bị do con người tạo ra vẫn chưa đạt được như mong đợi.
Công nghệ quang hợp nhân tạo thường phải
gắn liền với một xúc tác đặc biết để kích hoạt và tăng tốc các phản ứng
hóa học. Hiệu suất và giá thành của xúc tác chính là một trong những
trở ngại lớn nhất cho tham vọng thương mại hóa công nghệ này.
Tuy nhiên, đây lại chính là điểm mà các
nhà nghiên cứu tại Đại học Rutgers đang đạt được những bước tiến đáng
kể. Họ đã khám phá ra một nguồn xúc tác dồi dào (và vì vậy rất rẻ), đồng
thời kết hợp được yêu cầu tiết kiệm năng lượng của quá trình quang hợp
tự nhiên với độ bền cần thiết để chịu được các phản ứng hóa học khắc
nghiệt.
“Nhờ áp dụng các nguyên lý của tự nhiên
đối với các phản ứng hóa học trong công nghiệp mà chúng tôi khám phá ra
loại xúc tác này,” đồng tác giả Anders Laursen giải thích với New Atlas.
“Phương pháp lấy cảm hứng từ sinh học này vừa tiêu thụ ít năng lượng
như các hệ thống tự nhiên, vừa có độ bền hóa học của các xúc tác không
đồng thể. Thông qua phương pháp này chúng tôi đã xác định được họ niken
phốtphit là một ứng viên tuyệt hảo cho phản ứng khử CO2. Và rồi chúng
tôi đã thiết kế bình phản ứng và các công cụ phân tích mới để xác nhận
giả thuyết của mình.”
5 loại xúc tác mới của nhóm nghiên cứu
được tạo ra từ niken và phốtpho có giá thành rẻ và rất dồi dào. Nhờ
chúng, các nhà khoa học có thể tạo ra các chuỗi nguyên tử carbon có độ
dài khác nhau với hiệu suất hơn 99%. Các nguyên tử này sau đó có thể
hình thành các phân tử hay các chuỗi polyme dài – có thể dùng để sản
xuất nhựa và hoàn toàn có tiềm năng thay thế cho nhựa từ dầu mỏ.
“Đột phá này của chúng tôi có thể dẫn
tới việc chuyển hóa CO2 thành các sản phẩm có giá trị và các nguyên liệu
thô trong các ngành công nghiệp hóa học và dược phẩm,” trưởng nhóm tác
giả Charles Dismukes cho biết.
Theo các nhà khoa học, rất khó để so
sánh trực tiếp chi phí giữa phương pháp mới với phương pháp sử dụng dầu
mỏ để sản xuất nhựa hiện nay, vì các số liệu này là “một bí mật được bảo
vệ gắt gao.” Tuy vậy, họ có thể so sánh về hiệu suất, thứ có thể đánh
giá bằng “sự quá điện thế.”
“Mức quá điện thế của phương pháp mới là
rất thấp, đồng nghĩa với việc quá trình có hiệu suất sử dụng năng lượng
cao, nó không cần dùng nhiều năng lượng,” Laursen cho biết. “Các xúc
tác điện hóa thông thường cần khoảng 0,7V quá thế trong khi phương pháp
mới giảm sự hao hụt đi 70 lần. Năng lượng mất đi thực chất là lượng điện
mà phản ứng cần sử dụng. Như vậy, ít năng lượng hơn đồng nghĩa với việc
giảm lượng điện sử dụng và giảm luôn chi phí trên một kilogram sản phẩm
tương ứng.”
Với bằng sáng chế trong tay, nhóm nghiên
cứu đang làm việc theo hướng thương mại hóa công nghệ này. Họ sẽ cần
phải hiểu sâu hơn về các phản ứng hóa học này để điều chỉnh chúng và tạo
ra các sản phẩm khác nhau, ví như diol (các hợp chất hữu cơ có chứa hai
nhóm -OH) và các hydrocacbon. Cùng với đó là bài toán làm thế nào để
đưa công nghệ này từ phòng thí nghiệm lên quy mô sản xuất công nghiệp.
Nghiên cứu này được đăng tải trên tạp chí Khoa học Năng lượng và Môi trường.
Nguồn: Trường Đại học Rutges, New Jersey, Hoa Kỳ
Theo New Atlas
Quốc Hùng tổng hợp
Theo New Atlas
Quốc Hùng tổng hợp
Phát minh này rất hay
Trả lờiXóa