XẢ TỪ HỬU HOÀI (CẢM HOÀI ĐỀN CŨ - Thơ Phạm Đình Hổ )

   社祠有懷                 Xã từ hữu hoài

崇祠門外草芊芊     Sùng từ môn ngoại thảo thiên thiên,

一度登臨一悵然     Nhất độ đăng lâm nhất trướng nhiên.

荒樹舊傳歌舞地     Hoang thụ cựu truyền ca vũ địa,

殘碑猶識景興年     Tàn bi do thức Cảnh Hưng niên.

苔封石現呈新綠     Đài phong thạch hiện trình tân lục,

霜染丹楓噪暮蟬     Sương nhiễm đan phong táo mạc thiền.

旅次歸來何所見     Lữ thứ quy lai hà sở kiến,

行行喬木正凌天。 Hàng hàng kiều mộc chính lăng thiên.

            範廷琥                                Phạm Đình Hổ            

Dịch nghĩa

Ngoài cửa ngôi đền cao, cỏ chen chúc
Mỗi bước lên tới, mỗi buồn rầu
Chỗ cây hoang mọc, xưa truyền là nơi ca múa
Trên tấm bia nát, còn thấy niên hiệu Cảnh Hưng
Rêu phong nền đá bày rõ màu xanh mới
Sương nhuộm cây phong đỏ, tiếng ve chiều kêu
Chốn lữ thứ trở về có gì để thấy
Dãy dãy cây cao đang vươn lên bầu trời

 

Dịch Thơ :

 

      CẢM HOÀI ĐỀN CŨ

Ngoài cửa đền cỏ gai chen chúc,

Mỗi bước lên một chút vương buồn.

Bãi hoang xưa chốn vũ trường,

Bia tàn niên hiệu Cảnh Hưng chưa mờ.

Nền đá cũ xanh lơ rêu bám,

Rừng phong sương buồn thảm tiếng ve.

Lặng nhìn, lữ thứ sắt se,

Rậm rì cổ thụ vươn che nền trời

        Mailoc phỏng dịch

DIỄN NÔM :
                   Hoài Cảm Trước Đền Thờ Xã

                 Cỏ mọc um tùm trước cửa sân,
                 Mỗi lần đến viếng mỗi bâng khuâng.
                 Vườn hoang là chốn xưa ca múa,
                 Bia nát còn nhìn dấu Cảnh Hưng.
                 Rêu phủ đá xanh tươi sắc mới,
                 Sương pha lá đỏ rộn ve ngâm.
                 Người từ lữ thứ về quê cũ,
                 Chỉ thấy vút trời cây bóng râm !

 Lục bát :
              Um tùm cỏ kín từ đường,
              Về thăm mấy độ sầu thương bồi hồi.
              Vườn hoang xưa chốn vui chơi,
              Cảnh Hưng bia cũ càng khơi nỗi niềm.
              Rêu xanh phủ đá trước thềm,
              Sương pha lá đỏ buồn thêm ve sầu.
              Người về nào thấy chi đâu,
              Hàng hàng chỉ thấy cây cao vút trời !
                                                     Đỗ Chiêu Đức

* Sẵn xin được góp ý luôn về từ...

  MỘ THIỀN 暮蟬:là Tiếng ve kêu buổi chiều tà. Ta có các chữ :
  - MỘ 暮 : Có bộ Nhật 日 bên dưới, ý chỉ mặt trời đã chen lặn, nên có nghĩa là Buổi Chiều.
  - MỘ 墓 : Có bộ Thổ 土 bên dưới, nên có nghĩa là Cái Mả chon người chết.
  - MỘ 慕 : Có bộ Tâm 心 bên dưới, nên có nghĩa là Ái Mộ, Ngưỡng Mộ.
  - MỘ 募 : Có bộ Lực bên dưới, ý chỉ Ra Sức, nên Mộ có nghĩa Chiêu Mộ, Mộ Quyên...
    Chỉ ...

          đọc là MẠC 幕 khi bên dưới là bộ CÂN 巾 là Cái Khăn, nên MẠC 幕 có nghĩa là Cái Màn, như Khai Mạc là Mở Màn...
                                                                                                                                                           Đỗ Chiêu Đức

Cảm hoài ngôi đền cổ trong Xã

Cửa đền nền cổ cỏ đan

Bước lên dạ thấy ngổn ngang nổi buồn

Khi xưa là chốn vũ trường

Cảnh Hưng bia hiệu hoang tàn còn đây

Rêu xanh bám đá loang đầy

Rừng phong sương nhuộm rạc rài tiếng ve

Chạnh lòng lữ khách buồn se

Điệp trùng cổ thụ ngăn che vòm trời

                     ***

    Trở Lại Cố Hương

Như bèo rả cánh đã hai năm,
Thất chí quê nhà lại ghé thăm.
Gai mọc trúc tre nào có thấy,
Cỏ lan gò nổng biết đâu tầm.
Cánh cò lẩnkhuất trong mây sớm,
Ve tiếng đơn côi thu nắng râm.
Tựa giậu nhớ về bao chuyện cũ,
Hỏi trời sao lại nở đang tâm !?

Lục bát :

Bèo trôi rả cánh hai năm,
Thất cơ lê bước về thăm quê nhà.
Bụi gai cao lấn tre già,
Gò cao cỏ dại mọc qua khó tìm.
Cánh cò nắng sớm im lìm,
Cô đơn rả tiếng ve thêm não nùng.
Tựa lan can nhớ mông lung,
Hỏi trời sao nở lạnh lùng đời ta !?

                          Đỗ Chiêu Đức

Cảm Xúc Thăm Đền Thờ Xã

Ngoài cửa ngôi đền cỏ tốt tươi

Lòng buồn mỗi lượt ghé về chơi

Vườn hoang vốn chỗ xưa ca múa

Bia cũ còn ghi Cảnh Hưng thời

Rêu mọc sắc xanh lan phủ đá

Ve than phong đỏ đẫm sương rơi

Về đây khách cũ còn chi nhớ

Cảm khái nhìn cây vút tận trời.

                             Quên Đi

***