Nhiếp ảnh gia Grassani đã gắn
cuộc đời mình với việc chia sẻ về những hoàn cảnh của người di cư phải
trốn chạy khỏi đất nước của họ vì những thay đổi và tàn phá đầy kịch
tính của môi trường. Ông đã đi qua Bangladesh, Kenya và Haiti, những
quốc gia phải đối phó với các cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu mạnh mẽ,
những nhóm người bị đuổi ra khỏi đất đai và truyền thống văn hóa của họ
để di cư đến các trung tâm đô thị đông đúc.
Vào mùa đông năm 2009-2010, khí hậu vốn
đặc trưng khắc nghiệt của Mông Cổ đã trở nên vô cùng nghiêm trọng ở mức
báo động đối với động vật bản địa. Khoảng 8 triệu con gia súc đã bị chết
và cả đất nước đã trải qua một đại tai nạn trong thị trường chăn nuôi.
Hàng nghìn người chăn nuôi đã chịu cảnh tay trắng.
Đứa con trai ba tuổi Erdene Tuya của cô
Tuvchinj đang nằm ôm một con cừu vào lòng. Các gia đình Tsamba (chỉ
người Tây Tạng) đang đấu tranh giành lại sự sống qua những mùa đông khắc
nghiệt cùng với đàn gia súc của họ. Môi trường mùa đông khắc nghiệt
được gọi là ‘dzud’, nó đã cướp đi một nửa đàn gia súc hơn 2000 con cừu
trong ba mùa đông vừa qua. Gần đây, để tìm kiếm đồng cỏ ấm hơn, các
Tsambas đã chuyển từ Bulgan lên một ngôi làng phía bắc gần trung tâm
Mông Cổ gọi là Ulziit.
Quang cảnh thành phố Ulaanbaatar, Mông
Cổ trên lưng một người đàn ông say rượu. Dân số của thành phố đã tăng
gắp đôi trong hai năm qua, những người ở nông thôn bị mất tất cả do thời
tiết khắc nghiệt, họ đã chạy trốn đến thủ đô này. Gần một nửa của 1,3
triệu người trên đất nước này tập trụng đông đúc thành các khu định cư
không chính thức tại đây. Trị an lộn xộn, xuất hiện nhiều khu ổ chuột,
nghèo đói và thất nghiệp đang chờ đợi những người rời bỏ nông thôn để
đến đây, những người chưa từng qua bất kỳ đào tạo kỹ năng cần thiết nào
cho công việc ở đô thị.
Hình ảnh những người nông dân đang lặn
ngụp trong nước để cắt cỏ cho gia súc, nơi từng là một cù lao đầy cỏ gọi
là Gazura. Giờ đây nó đã bị ngập trong nước sông Meghna ở đông bằng
Ganges, Bangladesh.
Một phần xương của một mục tử (người
chăn cừu) khoảng 26 tuổi từ bộ tộc Turkana ở Kenya đã bị giết chết trong
một cuộc chiến chống lại mục tử khác đến từ bộ lạc Marille. Chỉ năm
ngày sau khi anh chết, hộp sọ là tất cả những gì còn sót lại trên thi
thể, do bị làm mồi cho các loài động vật hoang dã. Đất chăn thả ngày
càng khan hiếm và khô cằn là nguyên nhân dẫn đến cuộc chiến giữa các mục
tử của các bộ lạc khác nhau.
Một người đàn ông đang tắm trên bờ hồ
Azuei haiti. Tốc độ tăng trưởng lượng nước của hồ Azuei (và các hồ láng
giềng Enquirillo tại Cộng hòa Dominica) là chưa từng có. Kích thước của
các hồ đã mở rộng gấp đôi trong mười năm qua, nó phá hủy và nhấn chìm
nhiều nhà cửa và trang trại. Các thân cây ma quái của những cây cọ mục
chết là tất cả những gì còn sót lại.
Thời tiết tại Mông Cổ cực kỳ lạnh giá. Ở
Bangladesh và Haiti thì bị lũ lụt và nước biển dâng cao. Trong khi
Kenya thì phải đối đầu với vấn đề sa mạc hóa và những xung đột giữa các
bộ lạc qua việc kiểm soát lượng nước. Những tình huống đã đẩy những
người nông thôn ra khỏi vùng đất của họ và điều kiện sống nghèo nàn
trong “sự bùng nổ của những khu ổ chuột” tại các thành phố thủ đô, mà
Grassani gọi là “ Chuyến đi về số không cho người di cư môi trường”.
Hạn hán làm cho những đợt thu hoạch trái
cây và rau quả của Sharon bị thất thu trong năm này qua năm khác. Cuối
cùng cô buộc phải từ bỏ ngôi làng của mình và đến ở trong những túp lều
sắt tại Kibera, khu ổ chuột lớn nhất ở Nairobi với hai đứa con của mình.
Tổ chức di cư Quốc tế cho biết rằng, hầu
hết các nghiên cứu đều ước tính sẽ có khoảng 200 triệu người di cư như
thế này vào năm 2050. Trong khi những người di cư vì môi trường này
không được công nhận bởi luật pháp quốc tế như những người tị nạn chiến
tranh. Grassani, người đã có cơ hội chụp ảnh về sự tàn phá của chiến
tranh và cả của biến đổi khí hậu đã rút ra điểm tương đồng giữa hai vấn
đề như sau:
“Con người phải
chịu trách nhiệm ở cả hai vấn đề. Trong cả hai trường hợp, con người
chịu đau khổ vì họ bị mất nhà cửa, đất đai và gia đình của mình. Dù đó
là một quả bom phá hủy ngôi làng của bạn, hay một cơn bão, lũ lụt, hạn
hán ép buộc bạn ra khỏi mảnh đất của mình, hoặc là giết chết những đứa
con của bạn vì không có gì để uống và để ăn, thì hậu quả là đau khổ như
nhau. Sự khác biệt duy nhất là chúng ta không thể chống lại thiên nhiên,
chúng ta sẽ mãi là người thua trong cuộc chiến với môi trường nếu chúng
ta không có những phản ứng tích cực từ sớm.”
Hình ảnh những người chăn bò du cư đang
cố tìm kiếm nước cho bản thân và gia súc của họ, hai người đàn ông đang
đào sâu xuống đất để tìm nước, ở nơi từng là một lòng sông.
Một đứa trẻ đang chèo chiếc bè tự chế
của mình trên hồ Gulshan Bangladesh, nơi tách biệt giữa khu nhà ổ chuột
Korail và những ngôi nhà của người giàu có ở Dhaka, giữa 35.000 người
sống ở Dhaka và 70.000 người sống ở Korail.
Do nhu cầu ngày càng tăng về cát được sử
dụng trong xây dựng ở Port au Prince và các thành phố khác ở Haiti,
cùng với việc khai thác mỏ làm xói mòn đất và phá rừng đặc dụng ở Haiti,
đã làm cho đất nước này rất dễ bị tác động của biến đổi khí hậu và các
điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Grassani không tin những người di cứ khí
hậu mà anh từng gặp này sẽ có thể trở về nhà của họ. Ông cho rằng,
“không có nguồn lực để đầu tư vào các chính sách phát triển khác trong
khu vực bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu.”
Nhưng bất chấp sự ảm đạm, ông tiếp tục
khám phá những bi kịch. Ông sẽ cố đưa ra những lời cảnh báo, chia sẻ
chúng với thế giới và hy vọng rằng mọi người sẽ thấy và bắt đầu phản
ứng. Ông nói: “ Dự án này là sự đóng góp của tôi cho xã hội. Đây là phản
ứng của tôi, đây là những gì tôi có thể làm để đánh thức lương tâm con
người.”
Xem thêm dự án của Alessandro Grassani về ‘người di cư môi trường’ tại trang web .
Nguồn: nationalgeographic.com
Tự Minh
Tự Minh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét