Đất Nước Lộng Lẫy Của Một Ông Vua Tàn Bạo : Uzbekistan

Uzbekistan là trung tâm của đế quốc Timurid, dựng nên bởi một vị hoàng đế từng giết chết 5% dân số thế giới. Hiện nay, đất nước này vẫn còn lưu giữ nhiều kiệt tác kiến trúc xây dựng từ thế kỷ 14.

 

Thủ đô của đế chế hùng mạnh 

Samarkand, một thành phố sa mạc hóa là thủ đô mà Tamerlane dựng nên, có vẻ đẹp của một đế chế hùng mạnh lẫn những điều kỳ lạ. Samarkand đầy ắp các cung điện, thánh đường, lăng tẩm với những tòa tháp cao vút với các mái vòm lớn. Hầu như đều có điểm nhấn là màu xanh trời và hàng trăm năm tuổi.

Trong hình là Shah-i-Zinda, thành phố người chết, được xây dựng vào khoảng giữa thế kỷ 11-19. Các ngôi nhà này là mộ của những người thân tín, họ hàng của Tamerlane. Ảnh: Jill Potter.

 

Những thánh đường lớn

Xây dựng với kích cỡ đáng kinh ngạc, các thánh đường ở Samarkand và nhiều công trình lịch sử khác vượt xa cả thành phố hiện đại. Ví dụ như thánh đường Bibi Khanum, nơi Tamerland xây sau khi ông đánh chiếm Ấn Độ cuối thế kỷ 14. Công trình này có đến 450 cột đá cẩm thạch được dựng nên nhờ sức của 100 con voi. Ảnh: Tim Johnson.

 

Trái tim của một đế chế

Dù cho Tamerland vốn nổi tiếng nhờ Uzbekistan – nơi đế chế của ông từng trải dài khắp các vùng đất từ Ấn Độ tới Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Ả Rập Saudi, thì nơi tập trung sự trị vì của ông vẫn là Registan (hay “miền cát” ở Perisian) tại Samarkand. Quảng trường này từng là nơi đưa ra các tuyên bố hoàng tộc cũng như nơi thực hiện những vụ xử tử công khai. Ngày nay, Registan là địa điểm tổ chức nhiều sự kiện chính, bao gồm các lễ hội âm nhạc. Ảnh: Jill Potter.

 

Thành phố của những mái vòm

Samarkand là thành phố của những mái vòm và chúng trông đẹp hơn rất nhiều khi nhìn từ bên trong. Các mái vòm cao và rộng lớn chính là di sản mà kiến trúc của thời Tamerlane để lại. Samarkand nhận được danh hiệu di sản thế giới của UNESCO nhờ có các kiệt tác kiến trúc này. Trong hình là trần thánh đường Tilla Kari (nghĩa là "bọc vàng"), nằm trong khu Registan. Ảnh: Jill Potter.

 

Khoa học và văn học

Mirzo Ulugbek (bên trái), cháu của Tamerlane và cũng là vị vua kế vị thứ 3 của ông, là một nhà toán học và nhà thơ, có trí thông minh hơn cả một vị lãnh đạo. Mirzo Ulugbek đã bị hạ bệ bởi chính con trai mình khi muốn lên nắm quyền cai trị vương quốc.

Di sản mà Mirzo Ulugbek để lại là đài thiên văn Ulugbek mà ông xây năm 1428. Chính quyền thành phố đã bỏ ra rất nhiều của cải để gìn giữ, bảo tồn các công trình lịch sử ở Samrkand, bao gồm cổng vào đài thiên văn này. Ảnh: Tim Johnson.

 

Lăng mộ một vị hoàng đế

Tamerlane, một hoàng đế đi chinh phạt bốn phương, đã qua đời năm 1405. Ông được chôn cất tại lăng mộ Gur-Emir. Giống như chính con người mình, nơi an nghỉ của Tamerlane vừa khiến người ta sợ hãi vì rộng lớn và vượt trội với rất nhiều vàng và những viên ngọc bích lớn bậc nhất thế giới. Ảnh: Tim Johnson.

Tamerlane là một trong những vị hoàng đế đáng sợ nhất của thế giới, người đã chinh phạt phần lớn Tây và Trung Á. Vào khoảng cuối thế kỷ 14, thời gian hùng mạnh nhất của đế chế mà ông đứng đầu, các chuyên gia lịch sử cho biết ông đã giết chết 5% dân số thế giới.

Tuy nhiên, những di sản mà Tamerlane để lại cho đời sau lại rất đẹp đẽ. Cho đến ngày nay, sau 25 năm độc lập, Uzbekistan vẫn là một đất nước gây nên nhiều tranh cãi vì vị vua nổi tiếng này cùng với các công trình cổ đang được gìn giữ.

Hương Chi (theo BBC )