Chuyện xưa, Chuyện Nay : Cáo Tồn

 

Câu chuyện này trong tập truyện của cụ Lãng Nhân, đoạn liên quan đến bài thơ Cáo Tồn như sau:

“Gần đây, Lãng Nhân thốt nhiên lâm trọng bệnh, trong mấy ngày liền chơi vơi giữa hai cõi, được các bằng hữu đến thăm hỏi ân cần, xiết bao cảm kích. Khi bệnh đã thuyên giảm chợt nhớ lại một chuyện: "Ba mươi năm trước đây, ông Trần Tán vốn tin vào tướng số, những tưởng tháng tám năm ấy thì từ trần vì bệnh hậu bối, hay đâu sau lại qua khỏi, có làm bài thơ Cáo Tồn, thay vì Cáo Phó, xin nhắc lại như sau:

 

Bướu mọc cùng thêm ruột xót đau

Chẳng thà vui trước khỏi nhơ sau

Sinh ra đất Việt làm tôi Pháp

Lỡ tại nhà Nho học chữ Tàu

Kiếp nặng chửa tan kềnh một giấc

Đời thừa còn góp sống năm châu

Đã qua tháng tám mà không chết

Thầy số năm xưa cũng lắc đầu!”.

 

Chuyện nay

 

Cáo Tồn là một lời bố cáo (thông báo) cho làng nước biết " Tôi còn sống đây!  "

Người xưa cáo tồn là lời cảm ơn, lời tự trào ... vv, thay vì viết thư cảm ơn thì nhà nho hồi xưa làm thơ; các nhà nho học chơi chữ với nhau là vậy. Nhưng cũng chỉ có một lần cho vui thôi. Sau ông Trần Tán không còn ai Cáo Tồn.

Ngày nay, ít còn ai biết cáo tồn là gì; tuy nhiên, cũng có những kẻ Cáo Tồn bằng cách khác. Bà con để ý sẽ thấy nhiều kẻ "cáo tồn", đó là những kẻ hạ tiện, bất tài... nhưng vẫn muốn cho mọi người biết "tao còn sống đây". Lũ này cáo tồn bằng cách "chọc cho thiên hạ chửi" qua các bài viết, việc làm đi ngược lại lòng dân, nôm na là "lội ngược dòng".

 

Lão Báng