Thơ Phan Bội Châu : XUẤT DƯƠNG LƯU BIỆT (Đỗ Quang Vinh Diển Giãi )

 

XUẤT DƯƠNG LƯU BIỆT (*)

出徉榴別

生為男子要希奇，
肯許乾坤自轉移。
於百年中須有我，
起千載後更無誰。
江山死矣生圖汭，
賢聖遼然誦亦癡。
願逐長風東海去，

千重白浪一齊飛。

XUẤT DƯƠNG LƯU BIỆT (*)

Sinh vi nam tử yếu hy kỳ,
Khẳng hứa càn khôn tự chuyển di.
Ư bách niên trung tu hữu ngã,
Khởi thiên tải hậu cánh vô thuỳ.
Giang sơn tử hĩ sinh đồ nhuế,
Hiền thánh liêu nhiên tụng diệc si.
Nguyện trục trường phong Đông hải khứ,
Thiên trùng bạch lãng nhất tề phi.

(*) Bài này Phan Bội Châu làm ngày mùng 2 tháng Giêng năm Ất Tị 1905 khi xuất dương ở cảng Hải Phòng, từ giã các đồng chí để sang Nhật Bản. Về sau ông có chép bài này trong Ngục trung thư.

 

 DỊCH NGHĨA

Đã sinh làm kẻ nam nhi thì cũng phải mong làm điều lạ,
Há lại để trời đất tự chuyển vần lấy sao!
Giữa khoảng trăm năm này, phải có ta chứ,
Chẳng nhẽ ngàn năm sau lại không có ai (để lại tên tuổi) ư?
Non sông đã chết, kẻ có học giờ như người ở rể sống nhờ
Thánh hiền đã vắng thì có đọc sách cũng ngu thôi!
Mong đuổi theo ngọn gió dài đi qua biển Đông,
Ngàn đợt sóng bạc cùng bay lên.

DỊCH THƠ

GIÃ NHÀ ĐI CỨU NƯỚC

Làm nên việc lớn mới là trai,

Chẳng để đất trời tự chuyển xoay.

Sự nghiệp ngày nay, ta phải có                     

Đời sau tên tuổi, há không ai?

Non sông đã mất, sao còn ngủ?

Sách vở đành buông, thức dậy thôi!              

Quyết vượt biển Đông xua gió dữ,

Nghìn làn sóng bạc kéo nhau bay.

 

Đỗ Quang Vinh

diễn dịch

06-8-2024

Xem Thêm :

 

1./ Một bài học về nước Nhật hay quá 

 

2./Giải mã hai ngôi mộ "độc nhất vô nhị" đất cố đô

 3./ Mời Đoc và Suy Ngẫm: Câu Nói Của Cụ Phan Chu Trinh và sách Ngục Trung Thư