Thứ Hai, 25 tháng 5, 2015

Sự tích núi Bà Đen (Hồ Nguyễn)

                                               SỰ TÍCH NÚI BÀ ÐEN:
Có hai truy
n thuyết v s tích Bà Ðen:
- Bà Đen là nàng Đênh, ng
ười Cao Miên
- Bà Đen là lý th
Thiên Hương Người Vit Nam
1- “Bà Đen là nàng Đênh”: Tương truyn rng, khi xưa, thu còn là phn đt ca Cao Miên (Thy Chân Lp), ti vùng rng núi Tây Ninh có mt viên quan trn th người Miên sinh h được hai con: mt trai tun tú và mt gái hin thc. Người con gái hin thc gi là nàng Ðênh.
           Lúc nàng Ðênh 13 tu
i, có ông sư người Tàu tên là Trung Văn Danh t Bến Cát (Th Du Mt) đến vùng núi Tây Ninh tìm chùa làm nơi hong dương Pht pháp. Khi đến nhà quan trn, sư ông thăm hi vic truyn bá đo Pht trong vùng và dò la kiếm nơi ct chùa hành đo. Quan trn th mi nhà sư tm ngh nơi nhà mình đ ông tha dp hc đo.
          S
ư ông vui v nhn li và t đó bt đu truyn bá Pht pháp trong gia đình quan trn và cơ v đi.
          Tuy tu
i tr nhưng sm nhum màu thin, nàng Ðênh mit mài nghe sư ông ging đo. Quan trn cũng m đo nên thiết lp cho sư ông mt cnh chùa, nay còn di tích là chùa Ông Tàu, nm v phía Ðông chân núi, phía làng Phước Hi đi lên.

 núi Bà Đen Tây Ninh

          Th
i gian thm thoát trôi qua, nghĩ li đã my năm xa cách thin nam tín n Bến Cát, sư ông bèn tm bit quan trn đ tr v thăm cnh cũ người xưa.
          T
ngày sư ông vng mt, nàng Ðênh vn mt lòng sùng kính Pht đo, luôn luôn lo vic hương khói trong chùa.
          V
n con nhà trâm anh, li tui ti tun cp kê, nên nhan sc nàng Ðênh càng thêm xinh lch, tiếng đn khp nơi. Quan trn đa phương vùng Trng Bàng có dinh đt ti Sông Ðua thuc làng Lc Hưng (nay còn di tích), mi cy mai mi hi cưới nàng Ðênh cho con trai trưởng ca ông. Thân sinh nàng Ðênh vui v tán thành. Nhưng khi nói li cho nàng Ðênh biết thì nàng rt bi ri, chưa biết tr li ra sao, nàng xin cha m đình đãi đ kp suy nghĩ. Qua nhiu đêm trn trc, vì nàng Ðênh đã phát nguyn xut gia tu hành, không th ly chng, nàng quyết tâm lánh mt. Mt đêm, khi cha m ng yên, nàng Ðênh lén ra đi tìm nơi thun tin đ tiếp tc tu hành. Mi vic v l ra, quan trn cho lính đi tìm nàng Ðênh khp nơi, k băng rng, người lên núi, mãi đến trưa, quân lính tìm thy trong kt đá mt khúc chân ca nàng Ðênh, có l nàng b thú d bt ăn tht còn sót li mt khúc chân, vi báo v cho quan trn rõ.
           Sau khi khóc than th
ương tiếc, quan trn cho mai táng khúc chân nàng Ðênh trên núi và rước thy tng kinh gii oan cho nàng. Dân đa phương cho rng, nàng Ðênh chết oan như thế t rt linh hin, nên t đó, khi gp vic gì khó khăn thì khn vái nàng Ðênh phò h thì thường được toi ý.
           Vi
c nàng Ðênh hin linh đn xa, nhân dân rt sùng kính nên gi nàng là Bà Ðênh đ t ý tôn kính.
           Th
i gian trôi qua... Bao nhiêu năm sau, lúc y Chúa Nguyn Ánh b quân Tây Sơn đui theo rt gp, t Gia Ðnh, Nguyn Ánh theo đường s đi Tây Ninh đnh trn qua Miên.
           Lúc Nguy
n Ánh chy đến Trng Mang Chà, vùng bùng binh hin nay ca Tây Ninh, thì quân Tây Sơn cũng đui theo gn ti, nhân dân cho biết trên núi có Bà rt linh, ai cu gì được ny. Nguyn Ánh lin sai quan Qun Cơ Lê văn Duyt phi nga lên núi cu Bà mách giùm cách thoát nn và cho biết tương lai.
          Trong đêm, Nguy
n Ánh được Bà hin ra trong gic chiêm bao cho biết c theo đường s đến Tây Ninh, vòng qua núi, lên Võ môn Tam cp, ri qua Xiêm cu vin, nghip c s nên, còn vic ngăn đón quân Tây Sơn đ Bà lo liu giúp cho.
          Sau khi Nguy
n Ánh dp được nhà Tây Sơn, lên ngôi vua xưng là Gia Long, Ngài nh ơn cũ, cho đúc tượng Bà bng đng đen đ th và sc phong cho Bà là Linh Sơn Thánh Mu." (Viết theo sách Nếp Cũ Hi Hè Ðình Ðám ca Toan Ánh)
Dân chúng truy
n nhau s tích ca Bà Ðênh, và vì kiêng úy nên gi tri ra là Bà Ðen.
2.- Bà Ðen là Lý Thị Thiên Hương.
           Theo truy
n thuyết th hai: Ti Trng Bàng, có cô gái tên Lý th Thiên Hương, con ca ông Lý Thiên và Bà Ðng Ngc Phng, người gc Bình Ðnh vào Trng Bàng lp nghip. Tuy Thiên Hương không đp nhưng rt có duyên và có tài năng khiến nhiu người đ ý. Trong làng có chàng trai Lê Sĩ Trit, m côi cha m, được nhà sư Trí Tân nuôi dưỡng t nh, nên có được văn hay võ gii.
           Lúc đó, con trai c
a Hà Ðnh, quan Huyn Trng Bàng, rt bo ngược, dùng quyn thế, tin bc mua chuc Thiên Hương đem v làm thiếp nhưng không được, nên sai mt thuc h thân tín tên Châu Thin cm đu nhóm người Miên dùng võ lc quyết bt nàng Thiên Hương đem v cho kỳ được.
           Nàng Thiên H
ương b đám côn đ vây bt. Gia lúc nguy khn thì chàng Lê Sĩ Trit xông ra đánh đui, cu được nàng. Nàng rt cm đng t ơn chàng, ri v nhà thut chuyn cho cha m nàng rõ. Ð đáp ơn chàng, cha m nàng Thiên Hương g nàng cho Lê Sĩ Trit. Chưa kp đám cưới thì Lê Sĩ Trit phi tòng quân đánh Tây Sơn. Ngày chia tay, nàng ngm ngùi nói:
- “M
t li đã ha cùng nhau, thiếp nguyn th tiết ch chàng tr v. Xin chàng an tâm lên đường nghĩa vụ”.
           Chàng Lê Sĩ Tri
ệt ra đi, nàng nhà vò võ trông ch ngày đoàn t.
           M
t hôm nàng lên núi l Pht và thăm sư Trí Tân, dưỡng ph ca Lê Sĩ Trit. Lúc v đến chơn núi, thình lình bn Châu Thin thy nàng đi mt mình, lin vây bt. Nàng chy tr lên núi nhưng b tuyt đường, đành nhào xung khe núi t tiết. Ba hôm sau, Thiên Hương báo mng cho sư Trí Tân, tr trì ngôi chùa trên núi. Hoà Thượng thy Thiên Hương hin ra nói:
- Ð
t là Thiên Hương 18 tui, chng may b bn gia nô ca quan huyn Trng Bàng vây bt nên phi nhào xung khe núi t tiết. Nh căn tu kiếp trước nên linh hn được siêu thoát, dù đã 3 ngày nhưng xác vn còn nguyên, xin sư ph xung trin núi đông nam đem thi hài ca đ t ha táng giùm.
          Hòa Th
ượng làm theo li mách bo, tìm gp được xác ca Thiên Hương, làm l ha táng chu đáo. Bn Châu Thin đến xem ha táng b nàng Thiên Hương báo oán, khiến cho hc máu chết lin ti ch.
          Sau m
t thi gian khá lâu, Chúa Nguyn Ánh b quân Tây Sơn đánh đui, chy lc đến Tây Ninh, nàng Thiên Hương đến báo mng, mách bo Nguyn Ánh phi qua Xiêm tá binh, sau ny s khôi phc cơ đ, thng nht giang sơn.
           S
linh hin ca nàng Thiên Hương được đn vang, dân chúng các nơi lên núi Tây Ninh cu cúng rt đông. Lúc by gi Thượng Quc Công Lê Văn Duyt Gia Ðnh đi lên núi Tây Ninh xem xét hư thc thế nào, đến nơi nói vi người khut mt:
- H
n trinh n Thiên Hương qu có hin linh, hãy xut hin cho bn chc xem th.
          X
y thy mt cô gái chy đến ng tiếng:
- Tôi là Thiên H
ương đây, xin chào Thượng quan.
          Thì ra Lý Th
Thiên Hương nhp vào xác ca mt cô gái đến nói chuyn vi quan Thượng Công. Cô nói tiếp:
- Tôi xin mách tr
ước cho Thượng quan biết, Thượng quan sau ny s được phong Thn vinh hin, nhưng xác ca Thượng Công b hành h, m b xing xích, tên tui b đc khoét, sau mi được minh oan.
           Ngài Th
ượng Công Lê văn Duyt nói:
- B
n chc không cu xin biết tương lai ca mình mà mun biết rõ căn do ca nàng.
           H
n Thiên Hương qua ming cô gái thut rõ mi vic:
- Th
ượng Ðế chng lòng đoan chính ca thiếp, nên cho thiếp hết đa luân hi và được xung trn cu nhơn đ thế.
          Ngài Th
ượng Công không còn nghi ng gì na, lin dâng s v triu tâu rõ mi vic.
           Vua Gia Long nh
li chuyn bôn tu năm xưa, khi đến Tây Ninh, có nàng Thiên Hương hin linh báo mng, nên ra sc ch phong Lý Th Thiên Hương là Linh Sơn Thánh Mu, ch trì Linh Sơn Tiên Thch Ðng, cho ct đin và đúc tượng bng đng đen đ th nơi Núi Bà Tây Ninh.
         K
t đó, núi Tây Ninh được gi là núi Linh Sơn, và đ tránh gi tên Thiên Hương, dân chúng gi là Bà Ðen, vì tượng ca Bà màu đen, và gi núi y là núi Bà Ðen, cũng tránh dùng ch màu đen mà ch nói “màu thâm”.
         L
Vía Linh Sơn Thánh Mu được t chc hng năm ti Ðin Bà vào dp đu Xuân, t ngày mùng 10 đến 15 tháng Giêng âm lch, có hng trăm ngàn người đến cúng vái cu xin s phò h ca Bà đ vic kinh doanh và vic gia đình được may mn tt đp. 
     (chiều muôn trên hồ Dầu Tiếng,phía sau là núi bà Đen.

____

HỒ XƯA: Sưu tầm và biên soạn lại theo tài liệu:
-          Đại Nam thực lục.
-          Tây Ninh xưa và nay.
-          L’histoire de Cochinchine (1ère édité).
-          Lịch sử Tây Ninh (VH.1972)
-          Phiên An lục sử

-          Tài liệu “maiyeuem.net”.                       

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

EM MÙA THU, CHIỀU MƯA THÁNG MƯỜI - Thơ Ngọc Ánh

Tranh Hứa Xuân Trường EM MÙA THU Em ďi dưới nắng Xuân hồng đó Mái tóc mây trời trong trắng bay Má đào đã ửng hây hây đỏ Em thướt tha ngời tr...