Khi một người bước qua ngưỡng
tuổi 50 thì cơ thể sẽ thay đổi theo từng ngày. Do đó, nhu cầu dinh dưỡng
cho người cao tuổi sẽ không còn giống các thanh niên nữa.
Mỗi người trong chúng ta đều không thể
chống lại quy luật “Sinh – Lão – Bệnh – Tử” của tạo hóa. Điều hợp lý
nhất chúng ta có thể làm là sống tốt trong từng giai đoạn. Thời trẻ, hầu
hết ai cũng khỏe mạnh và năng động. Tuy nhiên, thời gian qua đi thì các
chức năng trong cơ thể sẽ yếu dần đi và hoạt động kém hiệu quả hơn.
Do đó, một chế độ dinh dưỡng riêng biệt
dành cho người cao tuổi là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe đang suy
giảm và ngăn ngừa bệnh tật đang chực chờ tấn công.
Chế độ dinh dưỡng
Theo Tuổi Trẻ, chế độ ăn uống cho người cao tuổi cần đầy đủ dinh dưỡng, cân đối, và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
– Nhu cầu năng lượng: Nhu cầu về năng
lượng ở người cao tuổi giảm, người cao tuổi ăn ít hơn (khoảng 25-30
kcal/kg cân nặng/ngày). Chú ý điều chỉnh chế độ ăn uống sao cho giữ cân
nặng lý tưởng hoặc nằm trong giới hạn BMI bình thường là từ 18,5 – 23.
– Nhu cầu chất bột đường: Nhu cầu chất
bột đường cũng giảm, người cao tuổi khi ăn nhiều đường ngọt dễ mắc bệnh
tiểu đường type 2. Không nên ăn quá 20g đường/ngày.
Tuổi càng cao, càng phải hạn chế ăn
đường, bánh kẹo. Nên dùng chất bột đường từ nguồn cơm, bánh mì, vì chúng
được tiêu hóa, hấp thu rồi dự trữ ở cơ thể, chỉ giải phóng từ từ vào
máu theo nhu cầu, không làm tăng đường huyết đột ngột. Khi cơ thể thừa
chất bột đường, nó sẽ chuyển thành mỡ dự trữ.
– Nhu cầu chất đạm, nhu cầu chất béo:
Đều giảm, ở người cao tuổi, hoạt động của men lipase phân giải mỡ giảm
dần và cơ thể có xu hướng thừa mỡ trong máu, dễ gây bệnh tim mạch. Do
đó, cần hạn chế chất béo, chủ yếu dùng dầu thực vật.
Quá trình tiêu hóa hấp thu chất đạm kém
đi ở người cao tuổi. Sự tiêu hóa đạm thường đi đôi với quá trình thối
rữa ở đại tràng, làm xuất hiện độc tố. Nếu lại bị táo bón, chất độc này
bị hấp thu trở lại, gây nhiễm độc trường diễn. Vì thế, cần hạn chế ăn
thịt (nhất là thịt mỡ) và thay bằng cá. Nên ăn nhiều chất đạm nguồn gốc
thực vật như: đậu đỗ, lạc, vừng, đậu phụ vì chúng ít gây thối rữa và
chứa nhiều chất xơ, có tác dụng giữ cholesterol thừa trong ống tiêu hóa,
sau đó thải ra theo phân.
– Nhu cầu vitamin và khoáng chất: Riêng
nhu cầu vitamin và khoáng chất cần tăng. Các dưỡng chất hay thiếu hụt ở
người cao tuổi là vitamin B12, Folate/Folic acid, canxi, vitamin D,
magiê, chất xơ, omega-3 và nước.
Các thực phẩm cần cho người cao tuổi
Tăng cường rau xanh, trái cây
VnExpress thông tin, rau xanh,
trái cây tươi không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người cao tuổi.
Rau quả cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết, bổ sung chất
xơ tránh táo bón. Rau quả còn chứa axit amin kích thích thèm ăn, khắc
phục cảm giác ăn không ngon miệng ở người cao niên. Một số loại rau như
bông cải xanh, súp lơ xanh giàu dưỡng chất glucoraphanin giúp đào thải
độc tố trong cơ thể.
Sữa
Người cao tuổi có hệ tiêu hóa kém, răng
yếu nên cần ưu tiên chọn thực phẩm dễ tiêu, chế biến mềm, nhừ. Sữa giàu
dinh dưỡng, dễ tiêu hóa và nhiều canxi, vitamin D, tốt cho xương khớp.
Uống ngày 1-2 ly sữa, chia thành nhiều lần trong ngày, mỗi lần 100-200
ml.
Uống đủ nước
Nước làm chậm quá trình lão hóa tế bào
cơ thể, đặc biệt là da, tốt cho hoạt động của thận, giảm táo bón và rối
loạn trao đổi chất. Tuy nhiên, người cao tuổi ít cảm thấy khát, khó nhận
biết cơ thể thiếu nước. Vì vậy, cần duy trì thói quen uống ít nhất 2
lít nước mỗi ngày chứ không nên đợi cơ thể khát mới uống.
Nên uống nước trà xanh tốt cho tim mạch và các loại thức uống có tác dụng an thần như hạt sen, chè ngó sen…
Chất đạm
Đạm chủ yếu từ các loại thực phẩm như
đậu, lạc, vừng… Các thức ăn này chứa axit béo không no, phòng tăng
cholesterol máu. Ngoài ra, nên giảm ăn thịt, ăn ít thịt nạc, hạn chế
hoặc bỏ hẳn thịt mỡ. Cá cũng là thực phẩm rất tốt, phù hợp với nhu cầu
dinh dưỡng của người cao tuổi vì dễ tiêu, nhiều axit béo, giảm thiểu
nguy cơ bệnh tim mạch.
Một số lưu ý:
– Chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ, tạo không khí vui vẻ thoải mái. Khi ăn, cần nhai chậm nhai kỹ thức ăn.
– Chế biến các món hấp, luộc nhừ thay thế các món rán nướng.
– Các món ăn chế biến mềm, thái nhỏ, hầm kỹ để phù hợp với hàm răng yếu và dễ tiêu hóa.
– Để làm chậm quá trình lão hóa và duy trì cân nặng hợp lý bằng việc
tập thể dục nhẹ nhàng hàng ngày. Mỗi buổi sáng dậy vận động 30 phút,
trưa nằm nghỉ hoặc ngủ 15 phút, tối nên đi bộ 30 phút giúp ngủ ngon hơn.
Theo VTV, Việt Nam đang nằm
trong top 5 quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới với
những tác động mạnh mẽ đối với sự phát triển kinh tế – xã hội. Do đó,
việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong bối cảnh hiện nay rất quan
trọng, giúp họ sống lâu sống khoẻ, không trở thành gánh nặng cho xã hội.
Nội dung bài viết rất hữu ích, xin cảm ơn
Trả lờiXóa