BỊNH BELL’S PALSY (1) - BS. Đặng Quang Tâm

 

Bịnh Bell’s Palsy (BP) là bịnh thường xảy ra vào mùa đông, khi trời trở lạnh. Bịnh xảy ra đột ngột. Không ai biết được lý do, có thể do vi rút. Điều biết được là bịnh này do dây thần kinh số 7 bị sưng. Bác Sĩ Charles Bell (1774-1842), người Scottland, có công khám phá ra bịnh này.

Thường thì người bịnh sẽ hết bịnh trong vòng 2-3 tuần nhưng có khi cả 5-6 tháng mới hết hẳng. Bịnh này không phân biệt đàn ông hay đàn bà và có thể xảy ra ở bất kỳ tuổi nào. Tuy nhiên, dưới 15 tuổi và trên 60 tuổi ít bị hơn những người trong tuổi từ 15-60. Thường thì đàn bà mang thai, hoặc người bị tiểu đường và người bị bịnh đường hô hấp là dể bị bịnh này hơn.

 

Trước hết ta nên biết sơ qua về dây thần kinh số 7.

Dây thần kinh này xuất phát ở góc dưới lỗ tai. Nó có tất cả 5 nhánh như trong hình NF2.

-Nhánh 1 điều khiển các bắp thịt ở trán. Người bị bịnh BP không thể nhăn trán bên phía bị bịnh được. Khi biểu họ nhướng chân mày thì một bên nhướng được, bên kia không nhướng nổi.

-Nhánh 2 điều khiển bắp thịt ở phần trên của má.

-Hai nhánh 1 và 2 còn điều khiển những bắp thịt làm mở mắt và nhắm mắt. Khi 2 nhánh này bị sưng, người bịnh không thể nhắm mắt phía bị bịnh BP. Mí mắt trên ở phía bị bịnh sẽ bị xụp xuống. Nước mắt không tiết ra được, người bịnh bị những triệu chứng của bịnh khô mắt như mắt bị sốn, cượm . Thường thì đây là lý do chánh người bịnh đi gặp Bác Sĩ. Vì mắt không nhắm được, người bị bịnh ngủ mở mắt, dể bị bụi bặm hoặc đồ vật rớt vô mắt.

-Nhánh 3 điều khiển bắp thịt ở má và môi trên của miệng, còn ở trong miệng nó điều khiển tuyến nước bọt và cảm giác ở đầu lưởi . Khi bịnh BP xảy ra trên nhánh này, người bịnh bị méo miệng khi cười. Phía bị méo là phía có dây thần kinh số 7 bị sưng. Khô miệng và mất cảm giác nêm nếm ở 2/3 phần ngoài của lưỡi.

-Nhánh 4 điều khiển bắp thịt ở hàm dưới. Người bịnh khó nhai đồ ăn.

-Nhánh 5 điều khiển bắp thịt ở cổ. Bịnh nhân thấy tê ở phía trước cổ.

 

Dưới đây là hình một người bị bịnh BP. Phía bị bịnh là phía bên phải. Người bịnh không thể nhắm mắt được. Khi biểu ngước mắt nhìn lên, da ở trán không nhăn. Khi biểu họ cười thì miệng bị méo một bên, da mặt bị tê ở phía bị bịnh. Người bịnh đã bị cả 4-5 ngày nhưng không đi BS, tới khi con mắt bị cượm, sốn chịu không nổi mới đi khám bịnh.

 

(Xem tiếp phần trị bịnh trong bài khác)

 

Bác Sĩ DẶNG QUANG TÂM, MD