Năm hết tết dến, theo thông lệ tất cả cac nhà chúng ta thường sắm sủa một tờ lịch trước tiên là để theo dõi ngày tháng , đó còn dùng là vật trang trí đầu năm. Nó gồm một bìa cứng, đính một tập giấy mỏng bằng số ngày trong một năm.
Tấm bìa được in hình phong cảnh, ảnh quảng cáo cho một hiệu buôn hoặc chung chung chỉ in bông hoa và những lời chúc xuân Phúc- Lộc –Thọ…Còn tờ lịch ngày tầm 10 x 15 phân ghi năm, tháng và ngày theo dương lịch, phần trên, phần dưới ghi ngày tháng năm âm lịch.
Thông thừờng chữ số là màu đen, nhưng chủ nhật và ngày lễ tết thường in màu đỏ để phân biệt và gây chú ý cho người xem.
Còn nhớ trong khoảng 1950,1960 có lịch Tam Tông Miếu. trên tờ lịch còn ghi thêm về thiên văn nuớc lớn nước ròng, ngày mưa ngày nắng…về lý số như giờ tốt giờ xấu, dựng vợ gã chồng, làm nhà, khai trương mua bán…. Như vậy ngoài việc thông baó về ngày tháng, vai trò tờ lịch ngày ấy còn ít nhiều làm công tác tư vấn tham mưu cho dân tình về những hoạt động cần yếu cho cuộc sống của mình, trúng sai như thế nào không ai kiểm chứng và phán xét. Nhưng chắc những ai đã sống thời ấy dều tin tưởng những gợi ngắn trên tờ lịch mỏng manh và bé nhỏ ấy. bởi người ta truyền miệng đây là lời tiên tri của mấy ông thấy tướng số đều dựa vào cơ sở của lịch Tàu ?
Ngoai cái giá trị chữ nghĩa in ấn kia, ở vùng quê những tờ lịch sau khi gở khỏi lốc còn lại vốn mỏng cho nên được dùng thay giấy quyến để quấn thuốc rê hoặc xếp dọc lại mồi lửa làm đóm rít thuốc lào. Cuối cùng một lợi ích nữa cũng cần kể đên cho quí vị buôn bán hàng xén, tời lịch được dùng để gói năm hào hay một đồng tiêu, cũng có thể gói một cục đa lửa cho một cái “ bic – kê “ ( bật lửa ) Loại lịch kể trên dân tình quen goi là “lịch lốc”,
Tạm kê những loại lịch như sau:
1/ Lịch lốc ( bloc calendrier), là loại đã kể trên. Thời bấy giờ thường được gọi như thế, đáng nhớ nhất là lịch Tam Tông Miếu.
2/ Lịch Tường, điều kiện sống nâng cao ta thấy có thêm lịch tường với những tấm cỡ 30 x50. Có thể 1 tờ ghi luôn 12 tháng của năm, có thể 3 tờ, 4 tờ, 6 tờ và cả 12 tờ in ấn đẹp, phong cảnh hay tài tử, minh tinh….
3/ Lịch bàn thường là một tập tờ lịch ghi ngày tháng trong năm được gắn trên một giá gỗ hay nhựa, tờ lịch ghi ngày tháng và có thể có những câu danh ngôn..phần còn lại được làm nơi ghi chep, ghi chú công việc của người sử dụng. Lịch để bàn còn được thể hiện như lịch tường làm nhỏ gắn trên một giá bìa cứng, chủ yếu là để xem ngày tháng chứ không làm nơi ghi chú.
4/ Lịch quyển, lịch tập hay lịch sổ.. ngày nay ta thường thấy lịch thể hiện thành một tập như quyển vở sách, tương tự như lịch bàn làm sổ ghi chép .
***
Gần hai thập kỷ qua, chiếc điện thoại cầm tay đã làm dược vai trò vừa là đồng hồ, vừa là tờ lịch thông báo ngày tháng.
Những tấm Lịch vẫn không bị lãng quên , vẫn còn được phát hành rầm rộ một số ít mang tính thương mại chung chung còn thì đa phần thành hình mang tích chất quảng bá phô trương cơ sở mình của công lẫn tư như ngân hàng, bảo hiểm, trường học, công ty. cửa hàng, doanh nghiệp tư nhân và cả các cơ sở tôn giáo như chùa chiền, nhà thờ……Hình dáng đa dạng, kích cỡ to lớn, vật liệu từ giấy cứng đến nhựa đến gỗ và cả kim loại, tờ lịch ngày có thể to cỡ 30x50 phân giấy láng tốt, có những bộ lịch nặng 2-3 kg.
Cái đà lịch được phát hành với nhiều hình thức , thể loại sẽ mãi phát triển để thể hiện sự phô trương quảng bá mà điều kiện ngày nay rât dễ dàng thực hiện.. Từ những bản bìa to dày, đến những tờ lịch ngày cỡ lớn. Để khi dùng xong tiếc của để lại nhưng rồi cũng chỉ là rác bỏ. Dù biết rằng dây đó trong những bản làng, thôn xóm người ta vẫn trân quí những tấm lich tường để dán vách trang trí…
Tự nhiên chạnh lòng nhớ tới cái thuở phải xếp hàng mua một lần chỉ được 10 điều thuốc Hoa Mai, ở cơ quan thì phân phối hàng tháng, nhớ chuyện thầy Minh có hút thuốc đâu, đành phải thi thoảng “ bập bập “ để cho anh Sơn quản trị chứng kiến xác nhận có hút thuốc để được cung cấp 10 gói Hoa Mai và 4 gói Sài Gòn GP.. và không thể quên được ngày ấy theo dõi tháng ngày bằng LỊCH BỎ TUI!, nó có thể là một tấm bìa to bằng tấm danh thiếp ( Carte visite) in hẳn 12 tháng của năm, vởi số ghi ngày chỉ bằng con kiến đất, nó cũng có thể là một quyển nhỏ kê đủ ngày 12 tháng cùng ghi nhớ ngày quan trong trong năm,đăng cổ động một chương trình kế sách quốc gia. may mắn lám có một chút màu mè in ở bìa. Và cái tờ lịch ấy nhỏ quá, không thể dùng quấn thuốc lá hay để gói một đồng hạt tiêu.
Xem Thêm :
hãy giữ lại những kỷ niệm xưa kia
Trả lờiXóa