Để giúp độc giả có cái nhìn đúng và hiểu
thêm kiến thức về căn bệnh ung thư chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với
GS.TS.BS Mai Trọng Khoa, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai.
Thưa GS.TS Mai Trọng Khoa, GS có thể
chia sẻ một số đặc điểm căn bệnh ung thư ở Việt Nam hiện nay đang có sự
khác biệt gì so với thế giới?
GS.TS Mai Trọng Khoa: Hiện nay, tỷ lệ
mắc ung thư trên thế giới ngày càng tăng và có xu hướng tăng nhanh ở các
nước đang phát triển trong đó có Việt Nam. Ở Việt Nam ung thư có một số
đặc điểm chính đó là, tỷ lệ mắc mới ngày càng tăng, tỷ lệ tử vong cao
và đang trẻ hóa.
Tỷ lệ mắc ung thư mới tăng liên quan tới
thói quen, lối sống như rượu bia, thuốc lá, thực phẩm không an toàn,
không cân đối, môi trường ô nhiễm, tuổi thọ trung bình của người Việt
Nam đang ngày một tăng lên, yếu tố di truyền (gen di truyền)…
Nguyên nhân tử vong do ung thư ở Việt
Nam tăng cao do bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn muộn, di căn,
nhiều biến chứng nặng, người dân chưa quan tâm nhiều, còn thiếu kiến
thức phát hiện bệnh sớm…
Điều này khiến cho Việt Nam là một trong
những nước trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương có tỷ lệ phát hiện ung
thư ở giai đoạn muộn rất cao.
Ung thư tại Việt Nam đang có sự dịch
chuyển tuổi trẻ hóa. Nếu như trước đây, một số bệnh ung thư mắc ở người
trung niên và người già thì nay mắc ở người trẻ và rất trẻ.
Ngoài ra, ung thư mắc đang có sự đa dạng
hơn. Nếu như trước đây chỉ có một số loại ung thư gặp một số nhóm tuổi
nhất định. Thì nay nhiều loại ung thư gặp ở nhiều nhóm tuổi. Có nghĩa là
miền tuổi ung thư được trải rộng ra hơn và mắc ở nhiều nhóm tuổi.
Những căn bệnh ung thư thường gặp ở Việt Nam, thưa GS?
GS.TS Mai Trọng Khoa: Ở Việt Nam căn
bệnh ung thư có sự đặc thù, nếu chung cho cả nam và nữ thì tỷ lệ ung thư
gan, phổi, vú, dạ dày, đại trực tràng rất cao.
Ung thư gan tại Việt Nam đang tăng ở cả hai giới.
Nếu chia theo giới hiện nay nam giới có
tỷ lệ ung thư gan, phổi, dạ dày, đại trực tràng cần phải lưu tâm vì tỷ
lệ mắc cao. Ở nữ giới thì tỷ lệ mắc cao nhất là ung thư vú, tiếp sau đó
là đại trực tràng, phổi, dạ dày, gan.
GS.có thể cho biết vì sao căn bệnh ung thư gan, lại có tỷ lệ mắc cao ở cả nam và nữ như vậy?
GS.TS Mai Trọng Khoa: Việt Nam là một trong những nước thuộc khu vực Châu Á Thái Bình Dương có tỷ lệ ung thư gan cao.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới ung
thư gan. Một trong những nguyên nhân chính là do tỷ lệ cao bị nhiễm
virút (B, C) tại Việt Nam cao. Việt Nam nằm trong vùng dịch tễ có tỷ lệ
cao nhiễm vi rút viêm gan B, C. Đây chính là một trong những nguyên
nhân hàng đầu khiến ung thư gan ở nước ta tăng cao.
Khoảng 80% bệnh nhân ung thư gan tại
Việt Nam xuất phát từ viêm gan B, viêm gan C virút và xơ gan. Việc bị
nhiễm viêm gan virút (chủ yếu là viêm gan B, tỷ lệ ít hơn là viêm gan C)
không được chẩn đoán và điều trị đúng phác đồ dẫn đến việc tổn thương
gan, hình thành xơ gan và ung thư gan.
Tỷ lệ ung thư gan ở Việt Nam cao còn do
thói quen ăn uống sinh hoạt lạm dụng bia rượu dẫn tới xơ gan và mối nguy
hiện hữu chính là ung thư gan.
Ngoài ra, rất nhiều loại ung thư khác
nhất là ung thư đường tiêu hóa di căn tới gan. Khiến cho tỷ lệ tổn
thương tại gan ở Việt Nam cao tới như vậy.
Ở Việt Nam có tỷ lệ mắc ung thư phổi ở
nam giới và nữ giới cũng khá cao, căn bệnh này có liên quan tới thói
quen lối sống không thưa GS?
GS.TS Mai Trọng Khoa: Có nhiều nguyên
nhân dẫn đến ung thư phổi, một trong các yếu tố quan trọng là hút thuốc
là và khói thuốc lá. Người Việt Nam hiện nay vẫn còn tình trạng hút
thuốc lá ở mọi nơi trong nhà, nơi công cộng…
Hình ảnh một người cầm điếu thuốc vừa đi
đường vừa hút không phải là hiếm gặp ở Việt Nam. Hít khói thuốc chủ
động và thụ động, chế độ ăn, môi trường sống ô nhiễm khiến cho bệnh ung
thư phổi ngày càng cao.
Thưa GS nhiều người cho rằng ung thư
là căn bệnh không có triệu chứng và khi mắc thì không có cơ hội để khỏi
bệnh, điều này có đúng không?
GS.TS Mai Trọng Khoa: Thông tin đó chưa
chính xác hoàn toàn. Đúng là hầu hết các căn bệnh ung thư triệu chứng
thường thầm lặng khi có triệu chứng đã ở giai đoạn có bệnh. Tuy nhiên,
trong cộng đồng nhiều người vẫn chưa quan tâm và có kiến thức về sàng
lọc và phát hiện ung thư sớm.
Mắc ung thư không phải là đặt dấu "chấm
hết", ung thư không phải "ngáo ộp" phát hiện sớm ung thư có thể chữa
khỏi. Ung thư phát hiện ở giai đoạn muộn chỉ kéo dài được thời gian
sống, chi phí điều trị sẽ cực kỳ tốn kém, tỷ lệ tử vong sẽ tăng lên.
Mắc ung thư không phải là đặt dấu "chấm hết", ung thư không phải "ngáo ộp" phát hiện sớm ung thư có thể chữa khỏi.
Tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu
(Bệnh viện Bạch Mai) đã điều trị thành công rất nhiều bệnh nhân mắc ung
thư ở giai đoạn muộn. Với những bệnh nhân này nếu không điều trị chỉ có
thể sống thêm được 1-2 tháng.
Tuy nhiên, nhờ điều trị bệnh nhân đã trở
lại cuộc sống bình thường.Tỷ lệ bệnh nhân sống sau 5 năm mắc bệnh tại
Trung tâm là rất cao.
Theo cá nhân GS đánh giá thì có phải người Việt Nam đang quá "thờ ơ" với việc tầm soát ung thư sớm hay không?
GS.TS Mai Trọng Khoa: Nói người Việt Nam
"thờ ơ" với căn bệnh ung thư thì chưa hẳn, mà chính xác hơn là nhiều
người trong chúng ta chưa thực sự có ý thức về tầm quan trọng cũng như
chưa có nhiều kiến thức về phát hiện ung thư sớm. Nhiều người vẫn không
biết được ung thư có thể chữa khỏi nếu như chúng ta phát hiện sớm.
Để nắm được "yếu điểm" của bệnh ung thư
mỗi chúng ta nên chủ động phòng ung thư, không chờ có bệnh mới đi khám
mà cần phải khám định kỳ theo lứa tuổi, giới ngay cả khi sức khỏe bình
thường.
Hiện nay, y học phát triển đã có máy móc
phát hiện ung thư của chúng ta đã đạt mức hiện đại không thu kém gì các
nước trong khu vực. Thậm chí tại Trung tâm còn có những thiết bị ngang
tầm với Mỹ để phát hiện ung thư sớm.
Cảm ơn GS.TS Mai Trọng Khoa, chúc giáo sư sức khỏe và thành công!
Bài viết rất hữu ích
Trả lờiXóa