Về Bài " NGUYỆT DẠ CA 1 " - Ngân Triều chú giải

Nguyeät daï ca 1

Ảnh: Từ Google

Ta nhớ người xa tim buốt thay!Ngân Triều.

                    [I] Sau khi mối tình đầu với Nguyễn Du, trong đợi chờ vô vọng, khoảng năm 1799-1801, Hồ Phi Mai tự Xuân Hương, lúc đó khoảng 27-29 tuổi, đã gặp một chàng trai ở Vịnh Phố, (tức thành phố Vinh, đô thị loại 1, tỉnh Nghệ An ngày nay) ra Thăng Long trọ học là Mai Sơn Phủ. Hai người đã say đắm yêu nhau, tình yêu đã được công khai thề nguyện và có làm thơ (cắt tóc mỗi người một mớ, gọp lại, chia hai, rồi mỗi người giữ một phần, đồng thời cắt tay trích máu cho vào hai chung rượu, gọi là chén tử và chén sinh, uống thề trọn đời yêu nhau; bài thơ chữ Hán, Thệ viết hữu cảm và đã chung sống như vợ chồng).

           Lần nầy, Mai Sơn Phủ về quê,thu xếp xin gia đình chấp thuận cưới nàng. Trên đường đi, chàng đã gửi về  cho Hồ Phi Mai bài thơ Nguyệt Dạ Ca I như sau:

(Tham khảo: Mối tình của Hồ Xuân Hương và Mai Sơn Phủ qua Lưu Hương ký của TS Phạm Trọng Chánh):

Văn bản chữ Hán:

月 夜 歌 其  一

露如珠兮月如差

倏往來兮照予懷

惋故人兮天涯

愛不見兮心徘徊

苔荒神女廟

雲散楚王臺

明月光如許

我思之人兮焉在哉

*

Nhất Uyên phiên âm, Nguyệt dạ ca 1

Lộ như châu hề nguyệt như sai, (1)
Thúc vãng lai hề chiếu dư hoài. 
Uyển cố nhân hề thiên nhai !      (3)
Ái bất kiến hề tâm bồi hồi ! 
Đài hoang Thần Nữ miếu,          (5)
Vân tán Sở Vương đài. 
Minh nguyệt quang như thử        (7)
Ngã tư chi nhân hề yên tại tai.

*

Dịch nghĩa:

Sương móc như những hạt châu chừ ánh trăng lấp lánh (trên lá) so le

Những tia sáng long lanh đó chừ khiến ta nhớ thương ,

Người tuyệt vời chừ ở phương trời,

Yêu chẳng gặp nhau chừ lòng bồn chồn.

Miếu Thần Nữ rêu phủ,

Đài Sở Vương mây trôi.

Ánh trăng thanh sáng như thế,

Ta nhớ đến người ấy chừ vô cùng.

*

Chú giải:

Thần Nữ miếu, 神女廟, Miếu Thần Nữ núi Vu Sơn 
Sở Vương Đài, 楚王臺,Đài Sở Vương,nơi Sở Tương Vương nằm mộng thấy giao hoan cùng thần  nữ  núi Vu Sơn.
*

Dịch thơ:

(1)Bản dịch của [không rõ]

Sương giọt ngọc nguyệt ánh ngà,

Du du rọi rọi hồn ta gieo sầu.

Người xưa duyên dáng nơi đâu?

Xa xôi cách trở lòng rầu chẳng nguôi.

Miếu Thần Nữ- ngói rêu phơi

Đền đài Vương Sở-nền trời mây tan.

Đêm nay vằng vặc trăng vàng

Hỡi người trong mộng, biết nàng phương nao?

*
(2) Bản dịch của Trần Nhất Lang

Gửi bởi Vanachi ngày 18/04/2007, 18:49

 

Trăng  ngời, sương móc như châu,

Soi lòng cô quạnh thêm sầu lòng ta

Cố nhân ở tận trời xa,

Yêu nhau không gặp thiết tha ngậm ngùi.

Sở Đài mây lạnh lùng trôi

Miếu hoang thần nữ ai người sửa sang

Tứ bề trăng giãi mênh mang,

Nhớ thương nào biết gửi nàng nơi đâu

.*

(3)Bản dịch của Bùi Hạnh Cẩn [1]

Gửi bởiVanachi ngày 22/08/2008, 09:55

 

Trăng ngà sương móc châu sa,

Rập rờn qua lại lại qua ngời ngời.

Cố nhân góc bể chân trời,

Yêu nhau chả gặp ngậm ngùi lòng nhau.

Miếu hoang thần nữ rêu rầu,

Đài cao vua Sở một màu mây hoang.

Bốn bề trăng sáng mênh mang,

Người ta mong nhớ giờ đang nơi nào?
Nguồn: Hồ Xuân Hương thơ chữ Hán-chữ Nôm &giai thoại, Bùi Hạnh Cẩn, Thông Tin,1999

*

(4) Bản dịch của Bùi Hạnh Cẩn [2]

Gửi bởiVanachi ngày 22/08/2008, 10:02

 

Móc như hạt châu chừ trăng ngọc ngời

Qua lại chừ lòng ta soi

Nhớ cố nhân chừ chân trời

Yêu không gặp  chừ lòng bùi ngùi
Rêu mờ miếu Thần Nữ,

Mây tản bay Sở đài.

Trăng sáng ngời như thế,

Ở nơi đâu chừ người ta mong nhớ ơi!

Nguồn: Hồ Xuân Hương thơ chữ Hán-chữ Nôm &giai thoại, Bùi Hạnh Cẩn, Thông Tin,1999

*

(5) Bản dịch của Cao Tư Thanh

Gửi bởi TTH ngày 10/03/2009, 06:44

 

Sương như châu chừ trăng như mây,

Cứ qua lại chừ soi lòng nầy.

Hờn người xưa chừ nơi chân trời,

Nhớ không gặp chừ lòng bồi hồi.

Miếu thần nữ rêu phủ,

Đài Sở Vương mây phai.

Trăng trong sáng như thế,

Người nơi đâu chừ người ta thương ơi!

*                 (6) Bản dịch của Nhất Uyên Sương như châu, kìa trăng sáng ngời,  Sáng lấp lánh kìa chiếu hồn ai,   Người yêu ơi!  giờ nơi phương trời !   Yêu chẳng gặp lòng bồi hồi.!   Miếu Thần Nữ rêu phủ,   Đài Sở Vương mây trôi.   Trăng trong sáng như thế !   Người ta mơ tưởng giờ nơi đâu rồi.

*

Ghi chú:

Câu (5-6),  Nhớ những giây phút ân ái củaThần Nữ Vu Sơn với Sở Tương Vương; giờ không còn nữa, như rêu phủ, mây trôi.

(Câu 7), như những ngày hẹn nhau dưới trăng nơi Hồ Tây, nơi Cổ Nguyệt Đường.

Đêm trăng sáng tỏ, lòng tê tái,

Ta nhớ người xa tim buốt thay!/ Ngân Triều

*

(7) Ngân Triều diễn thơ bài Nguyệt dạ ca 1, Mai Sơn Phủ:

Sương móc long lanh trăng lấp lánh,

Chênh vênh tia ngọc đẫm u hoài.

Mỏi mòn mong ngóng người xa thẳm,

Núi khuất trời thương hồn lạc loài!

Rêu phủ vấn vương Thần Nữ Miếu,

Mây bay ngơ ngẩn Sở Vương Đài.

Đêm trăng sáng tỏ, lòng tê tái,

Ta nhớ người xa tim buốt thay!

Ngân Triều