Thứ Hai, 11 tháng 1, 2021

KARAOKE!!! (Song-Thao)


“Karaoke” là tiếng Việt, có nghĩa là cứ “Ca ra là OK”. Vậy là dânta thoải mái ca ra, dù nhiều khi chẳng OK chút nào. Trong mùa Dịch cô
Vi này, người người ở nhà, thiếu thú vui giải trí, người ta đâm ra
thích “Ca ra OK”. Tại Việt Nam, Karaoke đã trở thành đại nạn, không
biết có trầm trọng hơn Dịch Bệnh không, nhưng đủ để dân chúng la làng!
Người ta hát thoải mái bất kể giờ giấc, nửa đêm vẫn cứ đua nhau gào
làm náo động khu phố. Tôi đọc được trên Facebook lời than của một bạn
ở Sài-Gòn: “Nó hát ngày, hát đêm, hát thêm Chủ-Nhật, hát tràn cung
mây, hát không cho ai ngủ. Nó chuyển sang “Vùng Lá Me Bay” mà giọng lúc thì Ồm-Ồm, lúc thì rít sần sật lên như thế thì lá bay sao được,
bay kiểu gì mà từ trưa tới tối vẫn chẳng hết lá?”.

Ngoài nước, Phong-Trào Karaoke của người Việt hải ngoại rộ lên vào
thập niên 1990 của thế kỷ trước. Hầu như nhà nào cũng có dàn máy. Có
từ hai người trở lên là có thể gân cổ lên được rồi. Nhưng hát như vậy
uổng. Giọng vàng phải được nhiều người thưởng thức. Vậy là chia tua
nhau, mỗi cuối tuần tới một nơi, ăn uống rồi Karaoke! Càng đông càng
hào hứng. Tự nhiên có nhiều người bỗng khám phá ra mình có tài ca hát.
Tôi không có tài gân cổ nhưng vẫn không thoát được Karaoke. Một lần,
một anh bạn xưa từ Mỹ qua chơi, mời tôi tới nhà người em gặp gỡ một
tối. Bắt buộc phải tới. Bạn cũ rích cũ rang từ thời thư sinh được coi
như rượu lâu năm, càng… Già càng quý. Dưới Sous-sol tập họp khoảng dăm
chục người. Tới giờ hát mới thấy hầu hết những người có mặt đều là ca
sĩ. Số người không biết hát hỏng chi như tôi chỉ dăm người. Vậy là màn
giới thiệu mở đầu chương trình chỉ giới thiệu dăm vị khán giả. Các ca
sĩ ngồi vỗ tay. Họ quý khán giả vì ít khi có người tới không hát mà
chịu khó ngồi nghe! Nghe được vài bài, tôi khều anh bạn chẩu ra ngoài
quán cà phê. Tự nghĩ mình có tội tình chi đâu mà phải chịu cực hình!

Thực ra Karaoke là tiếng Nhật. Vì có sự trùng âm lại na ná có ý
nghĩa theo tiếng Việt nên tôi “Phán” là tiếng Việt cho vui. Phải trả
lại người Nhật ngôn ngữ của họ. Tiếng Nhật, Kara có nghĩa là “Không”,
Oke là “Dàn Nhạc”. Karaoke là hát không cần dàn nhạc.



 Người bắt cả thế giới ngoác miệng ra là ông Daisuke Inoue. Năm nay ông đúng 80 tuổi, (1940 )đang sống tại Nishinomiya, phía đông thành phố Osaka, cùng vợ, một cô con gái, ba đứa cháu ngoại và bảy con chó. Ông nguyên là một tay trống trong các ban nhạc. Một bữa kia, một ông Chủ-Tịch của một công ty nhỏ tới gặp ông. Công ty của ông sắp tổ chức một hội nghị khách hàng và
chắc chắn ông phải lên sân khấu trình diễn một cái chi. 
Ông dự định sẽ lên hát. Ông nhờ ông Inoue thu sẵn nhạc đệm vài bài hát ông yêu thích để ông tập ở nhà và lên trình diễn. 
Màn trình diễn của ông Chủ-Tịch này thành công ngoài sự mong đợi. Từ việc này, ông Inoue nghĩ ra việc
chế tạo một chiếc máy phát ra nhạc để người ta hát theo. Chiếc máy đầu tiên ông hoàn thành rất đơn giản. Ông thu sẵn phần nhạc, kết nối với một chiếc Micro, loa và bộ khuếch đại âm thanh. Ông tìm các linh kiện
điện tử tại cửa hàng của một người bạn. Khách dùng chỉ việc bỏ tiền
vào máy, chọn bài nhạc mình ưa thích và hát. Chiếc máy đầu tiên ông
hoàn thành vào năm 1971, có tên là Juke 8. Giá khoảng 425 đô Mỹ. Ông
chế ra được mười máy, để tại các quán rượu. Chẳng ma nào thèm mó tới.
Ế sưng ế sỉa!

Ông suy nghĩ và thuê một cô gái duyên dáng đẹp đẽ tới từng quán
rượu có đặt máy, hát thử mỗi nơi vài bài. Trò quảng cáo của ông có
Ép-phê liền. Người ta đua nhau hát thử... Và nghiện! Không ai muốn rời
khỏi chiếc Micro. Chuyện chi cũng PHẢI CÓ Mỹ-Nhân mới ra trò! Cuối năm
đó, đã có trên hai trăm quán tại Kobe đặt máy Karaoke. Hai quán rượu
còn mở thêm chi nhánh tại Osaka, đặt máy Juke 8. Kobe là thành phố
nhỏ, chỉ nổi danh với món thịt bò, ít người biết tới. Osaka là… Kinh
đô, to đùng, tấp nập dân chơi. Vậy là chẳng bao lâu sau, toàn thể nước
Nhật inh ỏi hát Karaoke. Tổng số máy ông Inoue sản xuất ra trong một
năm là 25 ngàn chiếc! Chỉ trong vòng hai năm, công ty của Inoue đã có
doanh thu lên tới 100 triệu đô Mỹ mỗi năm. Số tiền này có thể lên cao
hơn nhiều nếu ông nạp Bản-Quyền Phát-Minh. Người ta tính ra là nếu ông
giữ Bản-Quyền thì mỗi năm ông ngồi không hưởng số tiền 100 triệu như
chơi! Tại sao ông không nạp Bản-Quyền Phát-Minh, ông trả lời báo Post
trong dịp kỷ niệm 50 năm ngày Máy Karaoke ra đời: “Khi ấy tôi tưởng là
Bằng Sáng-Chế chỉ dành cho những Phát-Minh Vĩ-Đại biến điều không thể
thành có thể. Chiếc máy Karaoke của tôi chỉ là Tập-Hợp một số
Linh-Kiện Điện-Tử sẵn có. Vì thế tôi chưa bao giờ nghĩ đó là một
Phát-Minh thực sự!”. Nhưng ông không tiếc. Ông nghĩ rằng nếu chiếc máy
Juke 8 của ông được cấp Bằng Sáng-Chế, Karaoke sẽ không được phổ biến
như hiện nay. Ông tự mãn: “Ca hát là Đam-Mê của phần lớn con người.
Tôi tin rằng Karaoke đã cho họ Cơ-Hội được tự mình trở thành ngôi sao!
Đó là những gì tôi nghĩ khi thấy mọi người ca hát!!!”.

Ông Inoue nghĩ không sai. Phát minh của ông đã làm thay đổi cả nền
âm nhạc thế giới! Những gì ông được hưởng về tinh thần lớn hơn số tiền
bạc triệu trong túi. Năm 1999, Rạp-Chí Time đã vinh danh ông là “Một
trong 20 Nhân-Vật Châu Á của Thế-Kỷ 20”. Tên ông đứng chung với tên
của “Thánh” Mahatma Gandhi! Năm 2004, Đại-Học Harvard đã trao cho ông
giải Ig Nobel vì “Phát-Minh ra Karaoke và tạo ra một Phương-Pháp mới
giúp con người học cách Bao-Dung với nhau!”.

Thị-Trường Karaoke trên thế giới ngày nay được đánh giá là 10 tỷ
đô! Những nước Á châu như Trung-Quốc, Đài-Loan, Thái, Việt-Nam tưng
bừng hát. Không chỉ thu hẹp tại các nước láng giềng, Karaoke bay tứ
tung. Trong bài viết vào ngày 10/1/2020, “Karaoke – A Global Fusion
Culture”, ký giả Zoe Lin đã Tán-Tụng Karaoke như sau: “Dân-Chúng từ
Paris tới Toronto, từ Iceland tới Brazil, đều mê mệt Karaoke. Những
năm đầu Thế-Kỷ 21 này, máy hát Karaoke là thứ Quà Tặng nóng nhất; các
cửa hàng luôn hết máy! Hiện-Tượng Karaoke tràn qua nhiều nơi, trên
nhiều Bình-Diện; Quan-Trọng nhất là trên các Phương-Tiện Truyền-Thông
khác nhau. Năm 2003, một cuộc Tranh-Tài Quốc-Tế Karaoke được Tổ-Chức ở
Phần-Lan với sự Tham-Dự của 30 Quốc-Gia. Không còn Nghi-Ngờ chi khi
nói Karaoke là nhịp cầu Văn-Hóa Dung-Hợp Toàn-Cầu; nó được Nhắc-Nhở
Liên-Tục trên phim ảnh, sân khấu và sách báo!”.
Phần-Lan có khoảng 10% dân số hát Karaoke. Michael Yelvington, Giám
Đốc Thương Vụ Quốc Tế của Singa, một công ty phần mềm tại Helsinki,
cho biết: “Phần-Lan là một Quốc-Gia Độc-Đáo. Dân-Số chỉ có 5 triệu
rưởi người nhưng đó là nơi số một của Karaoke bên ngoài châu Á. Có
nhiều nơi hát Karaoke như Nhà Hàng, Quán Rượu, nếu theo Tỷ-Lệ Dân-Số
thì nhiều hơn bất cứ nơi nào khác trên Thế-Giới. Họ Điên-Cuồng vì
Karaoke!”. Ngày 26/5/2011, Phần-Lan đã giữ Kỷ-Lục Thế-Giới Guinness về
số người cùng hát Karaoke một lần với con số lên tới trên 80 ngàn
người gân cổ. Biến cố này xảy ra tại thủ đô Helsinki. Bài hát bữa đó
là bài “Hard Rock Hallelujah”.

Nhiều người cho rằng chính vì ý tưởng mang tới những niềm vui hòa
đồng như kiểu phổ biến Karaoke ở mọi nơi mọi lúc mà Phần-Lan đã được
bầu là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Không phải một lần mà nhiều
lần. Năm nay, 2020, Phần-Lan lại được Liên-Hiệp-Quốc xếp hạng số dách,
nằm trên Đan-Mạch và Thụy-Sĩ. Kết quả được đánh giá trên các mặt sản
lượng quốc gia, hỗ trợ xã hội, tuổi thọ khỏe mạnh, tự do chọn lựa lối
sống, quảng đại, ít tham nhũng! Mỹ đứng hạng 18. Vậy là Phần-Lan giữ
ngôi vị đầu trong ba năm liền, từ 2018 đến 2020. Tôi muốn lui lại một
chút: năm 2019, Canada chúng tôi đứng hạng 9, sau các nước Đan-Mạch,
Na-Uy, Iceland, Hòa-Lan, Thụy-Sĩ, Thụy-Điển, Tân-Tây-Lan và Áo!

Tôi có anh bạn văn Nguyễn-Bá-Trạc, trước sống ở San Jose, nay đã
rời qua định cư vĩnh viễn ở Turku, Phần-Lan. Nói là bạn nhưng chỉ biết
nhau qua văn đàn, chưa bao giờ gặp nhau, dù tôi vẫn thường lui tới San
Jose gặp Nguyễn-Xuân-Hoàng và Lê-Hân. Trên Facebook những ngày gần
đây, anh Trạc cho coi những tấm hình chụp khung cảnh thanh bình nơi
anh đang sống. Cây rừng, chim trời, cá nước, tấm hình nào cũng toát ra
vẻ thanh bình êm ả. Tôi coi hình thích quá, Comment và được anh rủ qua
chơi. Muốn bay lắm nhưng cô Vi giơ nanh vuốt ra dọa teo vòi luôn! Mợ
này chẳng muốn thanh bình chút nào! Ông Tác-Giả cuốn “Người Di-Cư Nhức
Đầu Vừa Phải” nay đã tìm được chốn thanh bình nhất thế giới, bệnh nhức
đầu chắc đã thối lui!

Trở lại Quê-Hương của Karaoke, tôi được đọc một bài viết của
Nguyễn-Loan, một người Việt sống ở Nhật, về chuyện hát Karaoke nơi Đất
Tổ của món giải trí vang danh này. Có vài điểm lạ. Các Tiệm Karaoke ở
Nhật đều mở cửa suốt đêm, tới 6 giờ sáng mới Phẹc-mê-bu-tích! Chơi bạo
như vậy là do thực tế xã hội Nhật. Dân Nhật là dân làm việc tới…
Bơ-Phờ! Họ thiếu ngủ triền miên! Trên những chuyến tàu về nhà, họ ngồi
ngủ như chết. Làm việc nhiều mà nhà lại ở xa sở làm. Nhiều người ngủ
qua đêm ngay trên tàu để sáng hôm sau cày tiếp! Có người lỡ chuyến tàu
cuối về nhà nhưng không muốn ngủ vạ vật trên tàu, họ thuê phòng trọ
qua đêm. Giá phòng trọ đắt hơn giá thuê Phòng Karaoke nên họ thuê thứ
này để vừa hát vừa ngủ!

Nhật còn có các Tiệm Karaoke hát một mình, tiếng Nhật gọi là
Hito-kara. Nghe đã thấy nản nhưng dân Nhật coi như chuyện thường. Một
mình một Micro, tha hồ rên rỉ, chẳng phiền tới ai! Nếu muốn còn có thể
thu âm giọng ca… Vàng của mình mang về làm Kỷ-Niệm. Một biến thể của
Hito-kara là những Hộp Hát Karaoke trong các Shopping center hay các
siêu thị. Nhìn chúng giống như những phòng điện thoại công cộng. Bỏ
tiền vào hộp, tha hồ rống, máy sẽ tự động quay phim mang về lấy le với
bà con! Nếu thấy hát trong một không gian tĩnh như vậy chưa đủ phê,
người ta có thể thuê Taxi Karaoke. Vừa di chuyển vừa hát. Trong xe có
đủ bộ sậu. Tôi thấy chuyện này khá bất công. Khách hàng đã phải trả
tiền Taxi lại còn phải hát giúp vui cho tài xế, không được. Muốn được
thì lại phải qua Phần-Lan!

Tại Turku, nơi ông Nguyễn-Bá-Trạc đang an hưởng tuổi già, có dịch
vụ trả tiền thuê xe bằng hát Karaoke. Đó là loại xe Taxi không có tài
xế mang tên Fortum Singalong Shuttle do công ty Năng-Lượng Sạch Fortum
điều hành. Tôi phải ghi nhớ cái tên này để lỡ có qua thăm ông bạn văn
thì biết cách mà hưởng! Chỉ sợ tiếng hát của mình sẽ làm vỡ một dịch
vụ dễ mến! Nếu vậy thì uổng cho mọi người. Vì xe họ dùng toàn là xe
điện BMW! Loại thuê xe xịn trả tiền bằng cách cong người lên hát được
ra mắt tại Nhạc Hội Ruisrock vào tháng 7/2018. Khách thuê xe cùng mọi
người trong xe chỉ việc gân cổ lên hát! Nếu ngưng tiếng hát thì xe
cũng ngưng chạy! Trên xe có màn hình cho khách chọn bài hát. Giám-Đốc
của Fortum, ông Jussi Malkia, Giải-Thích: “Với Singalong Shuttle,
chúng tôi muốn cho mọi người thấy một cách Vui-Vẻ, Thoải-Mái và
Dễ-Dàng như thế nào khi ngồi trên một chiếc xe điện không người lái!”.
Sau thời gian Nhạc Hội, dịch vụ này vẫn tiếp diễn liên tục trong những
ngày cuối tuần!

Hãng tin Independent cho biết Dịch-Vụ Taxi này có mục đích khuyến
khích khách hàng tham gia nhiều hơn vào các hoạt động “Vì một Thế-Giới
Sạch cho Tương-Lai”. Công ty Fortum đã vin vào sự nồng nhiệt của dân
Phần-Lan vào Karooke để thực hiện loại Taxi này. Chuyện gì chứ chuyện
mê Karaoke, dân Phần-Lan là số dách! Năm 2016, đất nước này đã thành
lập một Thư-Viện Karaoke, nằm trong hệ thống Thư-Viện Tikkurila, ở
thành phố Vantaa. Tại đây, mọi người có thể vào những Hộp Karaoke hát
hò thả cửa. Ngoài ra, thư viện còn tổ chức các khóa học tâm lý cho
người lớn, hướng dẫn họ cách Xả Stress khi cầm chiếc Micro trong tay!

Hát Karaoke trong xe Taxi đã là một cuộc chu du đầy hứng thú, nhưng
những ai có tham vọng cao hơn có thể hát Karaoke trên trời! Trong khu
vui chơi Tokyo Dome City của Nhật có một chiếc vòng quay cao nhất thế
giới. Đó là vòng quay Ferris Big-O, có đường kính 60 thước, được sách
Kỷ-Lục Guinness công nhận vào năm 2006 là bánh xe quay cao nhất thế
giới! Bánh xe có tất cả 40 Cabins, trong đó có 8 Cabins có Dịch-Vụ Hát
Karaoke. Trong suốt 15 phút của chuyến… bay, khách có thể ca hát inh
ỏi trong Cabin với những bài hát phổ thông nổi tiếng trên thế giới như
“Let It Go” hoặc “Beauty and the Beast”. Tổng số có 50 bài. Giá mỗi
Cabin Karaoke rẻ òm. Chỉ khoảng hơn 7 đô Mỹ. Mỗi Cabin có thể chứa
được bốn nhân mạng!

Hát trong Hộp Karaoke, trong Taxi Karaoke hay trong Cabin trên
trời, hay dở chỉ mình mình biết, mình mình hay! Những thứ độc đáo này
là hàng hiếm. Phải qua Nhật hoặc Phần-Lan mới được hưởng! Không muốn
chi tiền máy bay hoặc không đủ khả năng mua vé máy bay, chúng ta vẫn
cứ rống Karaoke trước lỗ tai của mọi người! Dù biết rằng hát hay không
bằng hay hát nhưng quả thật nhiều người trong chúng ta rất rộng lượng
với tiếng hát của mình. Đã ai cầm Micro mà lại nhún nhường cho là mình
hát không hay?! Vậy nên chúng ta nhiệt tình phổ biến văn hóa ngày đêm
làm phiền hàng xóm chung quanh. Ông người Nhật Inoue đã phát minh ra
chiếc máy khiến điếc tai hàng xóm thì cũng một ông người Nhật khác,
ông Seiji Nakazawa, sáng chế ra một dụng cụ cứu tai hàng xóm! Trong
những ngày nằm nhà buồn bã vì Đại Dịch, Seiji cũng muốn hát cho lên
tinh thần. Nhưng nhà ở Nhật thường liền kề nhau, vách bằng ván hoặc
giấy, cất tiếng hát thì hàng xóm phải làm thính giả bất đắc dĩ! Không
muốn làm phiền người bên cạnh, ông sáng chế ra một thiết bị mà ông đặt
tên là Hitori de Karaoke DX. Muốn cho dễ đọc ông chơi thêm tên tiếng
Anh: One-Person Karaoke Deluxe. Thiết bị này trông giống như một chiếc
ly có Micro ở trong. Khi hát thì bịt chiếc ly vô miệng. Trong… Ly có
một lớp bọt cách âm hạn chế âm thanh thoát ra ngoài. Kết nối với một
bộ nghe bịt vô tai, người ta tha hồ hát mà chỉ mình mình nghe, hàng
xóm vẫn bình an thoải mái! Theo ông Seiji thì One-Person Karaoke
Deluxe hiện có bán trên Amazon với giá 73 đô!

Tôi không dám khuyên mua vì sợ Dân Karaoke mắng không cho họ phổ
biến tiếng hát vượt… Không gian mà họ tự mến mộ! Hơi đâu vác vạ vào
thân!!!

Song-Thao
             

1 nhận xét:

CÓ KHI NÀO - Thơ nvs.Vũ Thụy

             CÓ KHI NÀO Có khi nào một mình trên bãi vắng Em thấy trời cách biển chỉ một li Dù ra khơi khoảng cách chẳng khác gì Trời v...