Không ai hiểu vì sao thị trường lại suy thoái ngày hôm đó, nhưng không hề gì, mỗi người cứ tự mình tìm một lý do.
“Những lo âu về vai trò của Tây Ban Nha trong việc gia nhập thị trường chung Âu châu khiến thị trường tuột dốc ngày hôm nay,” một nữ xướng ngôn viên trên máy truyền thanh tuyên bố.
“Thị trường ngày hôm nay không khá có lẽ vì tình hình dầu hoả không ổn định,” một người đàn ông nói trên bản tin truyền hình.
“Thị Trường Tuột Giá- Lỗi Tại Bảo Hiểm Y Tế” là tựa đề một bài báo.
Sự thật là không ai hiểu vì sao thị trường xuống thấp. Ngay mới đầu ngày, nó đã… thấp. Nó thấp hầu như nguyên ngày trừ khoảng thời gian ăn trưa là có nhỉnh lên chút đỉnh, nhưng nói chung là nó vẫn… thấp.
Tại sao thị trường suy thoái? Không có lý do rõ ràng. Có thể ban đầu là do Tây Ban Nha, nhưng thị trường có thực tình lo lắng cho Tây Ban Nha không? Hay chỉ vì khi mới thức dậy nó đã muốn tìm một lý do để mà lo lắng? Rồi chẳng bao lâu thị trường bắt đầu lo lắng về những thứ lớn lao hơn, những thứ dường như không có câu trả lời.
Nếu như thị trường không hiện hữu nữa, liệu có ai nhớ nó không? Liệu có gì khác biệt không? Có ai thực sự quan tâm đến thị trường, ngoài việc họ có thể kiếm tiền từ nó? Và có những người tuyên bố là họ ghét thị trường, mà những người này lại còn giỏi hơn và đẹp hơn những người thích thị trường- vậy những người này hẳn là đúng chăng? Họ hiểu biết điều gì hay ho hơn chăng? Thị trường liệu có linh hồn? Xấu xa? Vô dụng? Nguy hại? Tồi bại?
Thị trường có ổn định vài phút khi Warren Buffet xuất hiện. Đúng ông ta là một người ấm áp, khôn ngoan, đáng yêu, điều này không thể nào chối cãi. Và ông ta chắc hẳn rất yêu thị trường. Với cả tấm lòng, không nghi ngờ gì nữa. Và điều này khiến thị trường cảm thấy vui hơn.
Nhưng rồi thị trường bắt đầu nghĩ ra một điều khiến nó buồn đến độ muốn tự tử: liệu Warren Buffet sai? Cái ý tưởng một người đáng yêu và khôn ngoan như Warren Buffet mà lại đi yêu lầm một thứ vô dụng và tệ hại như nó khiến thị trường cảm thấy tồi tệ hơn bao giờ hết. Bây giờ thị trường cảm thấy suy sụp đến độ nó không hiểu mọi việc sẽ ra sao nếu nó buông thả cho sụp đổ hoàn toàn. Nhưng nó không làm thế. Vì như vậy thì quả là lố bịch. Thị trường tự nhủ: mình suy sụp chỉ vì mình suy sụp. Thôi, hãy quên đi để mà sống.
Thị trường bắt đầu nhỉnh lên một chút. Mọi người vui mừng vì thị trường có vẻ khả quan- ai cũng ủng hộ điều này (ngoại trừ một số người luôn đánh cược rằng nó sẽ thất bại, nhưng lúc nào cũng có loại người như thế; và đó là loại người mà ngay cả những người ghét thị trường cũng phải ghét). Khi thị trường biết chừng ấy người đã trông cậy vào nó, và chừng ấy người mong cho nó được tốt đẹp hơn, điều này khiến nó lên tinh thần đôi chút. Nó cảm thấy tự tin, thấy mình được tôn trọng. Cảm thấy thế nào thì sẽ trở nên như thế, và sẽ khiến mọi người đối xử với nó như thế. Và nó lại cảm thấy như thế nhiều hơn nữa.
Mấy giờ rồi nhỉ? Nó mang máng là đã cuối ngày rồi.
Vấn đề là, thị trường chỉ có thể là nó: thị trường. Một số người sẽ luôn luôn yêu thích nó, Một số người sẽ luôn luôn ghét bỏ nó. Vậy thì nó tốt? Hay là nó xấu? Nó không cần biết, không phải việc của nó. Công việc của nó chỉ là chính nó.
Mặt trời đang lặn dần, thị trường quyết định ngừng làm việc một lát, ngưng suy nghĩ một lát, và nghỉ ngơi.
Ngày hôm sau, thị trường lại lên!
Nguyên tác “The Market Is Down” trong tuyển tập One More Thing của B.J. Novak
Thị trường thì luôn biến động
Trả lờiXóa