LICH SỬ NGÀY MOTHER'S DAY

         Nguồn gốc ngày MOTHER’S DAY phát xuất từ xứ Hy Lap hàng trăm năm trước đây, thật sự không phải khởi nguồn từ Mỹ. Có một số tài liệu cũng cho rằng nó xuất phát từ Anh quốc. Ngày đó được gọi là “Mothering Sunday”, được tổ chức trong dịp mừng vụ mùa mà trong đó công lao của người phụ nữ rất lớn lao không thể không được nhắc đến.

Có hai phụ nữ được vinh danh về thành tích gương mẫu là Julia Ward Howe và Anna Jarvis ở Anh quốc thời kỳ xa xưa đó. Và từ từ, ngày vinh danh phụ nữ trở thành “Vinh danh tất cả người mẹ” đã lan truyền ở Châu Âu đến 46 nước khác nữa nhưng ngày tổ chức diễn ra mỗi nơi có khác nhau.

         Thuở trước đây, cũng cách nay vài trăm năm, tại Hy Lạp có tục lệ vinh danh Mẹ Trời, Rhea là vợ của Đấng Cronus và là mẹ của nhiều bộ tộc Hy lạp cùng theo một tôn giáo. Tôn giáo cổ La mã cũng có ngày Mother’s Day để vinh danh Đức Mẹ Cybele (gọi là Mẹ Trời). Ngày đó được gọi là Hilaria, xảy ra trước khi Chúa Jésus Christ giáng sinh 250 năm. Lễ nầy được tổ chức vào tháng 3 hàng năm (gọi là Ides of March) cúng ở nhà thờ Cybele, Rome (Italy).

         Sau đó, lễ quan trọng nầy để dành vinh danh Đức Mẹ Virgin Maria, Mẹ sanh của Đức Chúa. Sau này, ở Anh quốc, ngày lễ trên dành vinh danh tất cả người mẹ và gọi là Mothering Sunday, được ấn định vào ngày Chúa Nhựt tuần thứ tư sau lễ Phục Sinh (Easter). Vào ngày đó, công nhân làm việc ở xưởng được cho phép nghỉ có lãnh lương để dành thời gian thăm viếng, chúc mừng cho các bà mẹ của mình.

         Nhưng ngày Mothering Day không tồn tại bao lâu sau thế kỷ 19. Khi thế chiến thứ hai (WWII) ngày lễ trên lại được tổ chức khi Mỹ phát triển giao thương, buôn bán với các nước.

         Tại Hoa Kỳ, năm 1872, ý nghĩ đề xướng tổ chức ngày MOTHER’S DAY được cô Julia Ward Howe khởi đề ra đầu tiên trong thời kỳ nội chiến của nước Mỹ. Julia là một nhà hoạt động chính trị, một nhà văn, cũng là một thi sĩ, một nhạc sĩ tài ba. Jylia đã khởi xướng ngày Mother’s Day tổ chức vào ngày 2 tháng 6 hàng năm (June 2) sau khi tung ra bài hát do Julia sáng tác nổi tiếng tựa đề “Battle Hymn of the Republic”, kêu gọi hòa bình, chấm dứt cuộc nội chiến đã gây đau thương cho toàn dân Mỹ. Julia còn viết bài vinh danh phụ nữ năm 1870 gọi là Mothers Day Proclamation, kêu gọi khởi xướng quyền phụ nữ. Ngày 2 tháng 6 được chọn là ngày cho phụ nữ, đầu tiên áp dụng, thực hiện tại thành phố Boston (MA), sau đó lan dần trên toàn Hoa Kỳ. Sau nầy, ngày Mother’s Day được đổi lại, tổ chức trong tháng 5, duy trì cho tới ngày nay.

        Nhưng Anna Jarvis mới thực sự được thừa nhận là người thành lập đầu tiên ra ngày dành vinh danh cho các người mẹ (Mother’s Day) trong lịch sử nước Mỹ. Dù Anna Jarvis không bao giờ kết hôn với ai và cũng không có đứa con nào, nhưng Anna được xem là người mẹ sanh của ngày vinh danh mẹ vì nổ lực kiên trì để tặng cho các bà mẹ sự vinh danh cao quý đó. Cô đã nãy sinh cảm hứng làm lễ tán tụng công lao cho chính người mẹ sanh ra mình là bà Anna Marie Reeves Jarvis từ khi Anna còn bé. Là một nhà hoạt động và là một nhân viên của Sở Xã Hội, mẹ của Anna, bà Jarvis luôn mong muốn một ngày nào đó người ta sẽ phải chính thức vinh danh tất cả các người mẹ, dù đang sống hay đã chết, về sự đóng góp lớn lao và cao cả của họ.

          Là một đứa con yêu thương, hiếu thảo với mẹ, Anna không bao giờ quên lời ước nguyện của mẹ và khi mẹ chết vào năm 1905, Anna đã cố gắng thực hiện ước mơ của mẹ là có ngày cho những người mẹ (Mother’s Day). Anna rất vui mừng vì đã thành công trong công việc thực hiện ước mơ hoài bảo đó, của mẹ và của cả Anna nữa.

          Và từ nguồn khởi của Anna, việc vinh danh sự hy sinh cao cả của người mẹ từ từ phát triển thành phong trào to lớn và rộng rãi hơn. Anna đã tổ chức được lễ dâng hoa cẩm chướng tại nhà thờ Grafton, Bắc Virginia, dâng cho mẹ cô. Lần lần, những người ủng hộ Anna đã cùng nhau viết thư cho những người có thẩm quyền để được chính quyền chính thức ban hành thành luật về ngày Vinh Danh Mẹ. Và họ đã thành công.

         Năm 1911, Lễ Mother’s Day đã được công đoàn lao động tổ chức trong tất cả các Tiểu bang Hoa Kỳ. Ngày 8 tháng 5 năm 1914, Tổng Thống Woodrow Wilson chính thức ban hành Luật cho phép ngày Vinh Danh Mẹ (Mother’s Day), được ấn định là ngày Chúa Nhựt thứ nhì của tháng 5 (the Second Sunday in May).

          Năm 2018, ngày MOTHER’S DAY là ngày Chúa Nhựt (13-5-2018).

          Ngày nay, ngày MOTHER’S DAY được nhiều nước trên thế giới cùng tổ chức như Hoa Kỳ, Anh, Ấn Độ, Đan Mạch, Phần Lan, Ý, Thổ Nhỉ Kỳ, Úc Đại Lợi, Mexico, Canada, Trung Quốc, Bỉ, và cả Việt Nam nữa.

          Người ta đã nhân ngày đó để vinh danh và ghi nhớ công ơn cao cả của người mẹ đã yêu thương, lo lắng, bảo bọc cuộc đời các con. Ngày này đã trở thành ngày trọng đại phổ biến, quen thuộc trên thế giới. Vào ngày đó, đường sá trở nên ồn ào, bận rộn hơn; hệ thống điện thoại bận rộn, tắt nghẽn hơn. Người ta còn gọi đó là một trong những ngày bận rộn của việc tặng hoa, thiệp chúc mừng, nhiều tặng phẩm ý nghĩa khác trong năm.

         Nhưng cũng chính ngày ý nghĩa nhứt đó lại là dịp cho những dịch vụ kinh doanh và những người mua bán có dịp hốt bạc. Tuy nhiên, ngày lễ đó rất tốt và có ý nghĩa đối với tất cả mọi người và các con của mẹ./-

* Hồ Xưa sưu tầm và dịch từ tài liệu:

         - “The US traditional history & the History of the Mother’s Day in UK”.

   

  THƠ:

           DEAR MOM

Dear Mom, I said a prayer for you,
to thank the Lord above,
for blessing me with a lifetime,
of your tenderhearted love.

I thanked God for the caring,
you've shown me through the years,
For the closeness we've enjoyed,
in time of laughter and of tears.

And so, I thank you from the heart,
for all you've done for me,
And I bless the Lord for giving me,
the best mother there could be.

                                      Anonymous  

  DỊCH THOÁT:

  MẸ YÊU

           Mẹ ơi, con có đôi lời,  

           Cám ơn Thượng Đế ban đời cho con.      

           Cho con người mẹ sắc son,

           Tình thương mẹ rãi trong con tuyệt vời.

           Con xin nguyện cả cuộc đời,

           Ghi ơn mẹ dạy nhớ lời mẹ khuyên.

           Đời con tràn ngập may duyên,

           Có mẹ bên cạnh triền miên ấm lòng.

           Con xin nói cạn tình nồng,

           Lúc vui lúc khóc trong lòng mẹ yêu.

  Cám ơn Thượng Đế thật nhiều,

  Cho con người mẹ tuyệt điều ước mơ.

                                          * HỒ NGUYỄN

          M O T H E R
          "M" is for the million things she gave me,
           "O" means only that she's growing old,
           "T" is for the tears she shed to save me,
           "H" is for her heart of purest gold;

           "E" is for her eyes, with love-light shining,
           "R" means right, and right she'll always be,
            Put them all together, they spell "MOTHER,"
            A word that means the world to me.
                                            * Howard Johnson (1915)

           PHỎNG DỊCH: CHỮ MẸ KẾT THÀNH

            Cả triệu điều hay mẹ gởi con,

            Chỉ nay tồn tại tuổi hao mòn.

            Lệ buồn chẳng quản nuôi con lớn,

            Trọn trái tim nồng nghĩa sắc son.

            Mắt sáng ngời trong thương giữ vẹn,

            Tình bao la trọn chẳng vơi mòn.

            Góp chung ý nghĩa qui về một:

            Chữ MẸ kết thành thế giới con.

                                                  * HỒ NGUYỄN   

                                MẸ

            Mẹ là nguồn sống của đời tôi,

            Mẹ đã ra đi khuất bóng rồi.

            Mẹ vẫn tình thương nguyên vẹn đó,

            Mẹ luôn âu yếm suốt đời tôi.

            Mẹ như nguồn suối vàng tuôn chảy,

            Mẹ tợ nắng hồng chiếu ấm nôi.

            Mẹ vẫn bên tôi ru bé bỏng,

            Mẹ là nguồn sống chẳng hề vơi.

                                               HỒ NGUYỄN