Vài năm gần đây, càng có nhiều tuổi, tôi và cũng như nhiều bạn đồng niên càng hay sống hoài niệm quá khứ, thường chạnh lòng nhớ tới những điều xưa cũ, như những kỷ niệm, những biến cố, những gương mặt người thân, bạn bè… đã một thời hiện diện trong cuộc sống của mình.
Thông thường tôi cảm nhận cứ tự nhiên mà nhớ, mà lục lại kỷ niệm chứ ít khi cần ai hay điều gì tác động. Nhưng riêng vào các thời điểm đặc biệt như kết thúc năm tháng, giao mùa mưa nắng… thì lại càng nhớ, ray rức, đến muộn phiền. Giá mà trí nhớ của con người có thể dùng tẩy để xóa đi như một vết bút chì thì cuộc sống sẽ giản đơn hơn nhiều nhỉ? Giá mà tất cả đều là những hồi ức đẹp. Giá mà mọi thứ đều là hiện hữu của niềm vui thì hay biết mấy! Giả định thì tất cả chỉ là giả định thôi. Cuộc sống mỗi ngày trôi qua là một câu chuyện để nhắc nhớ. Và chúng ta đâu có quyền chọn lựa được cái này mất cái kia hay quên điều này nhớ điều kia. Dù vô tình hay hữu ý thì chúng ta vẫn nhớ, nhớ hết tất cả mọi thứ. Chính điều đó thôi thúc con người ta muốn quên đi. Quên đi những niềm đau, quên những điều không vui, quên đi quá khứ buồn ám ảnh theo chiều dài năm tháng. Quên hết mọi thứ từ những điều nhỏ nhặt: bị tai nạn, bị la rầy, bị hiểu lầm …
Đó có phải là điều dở hơi, lố bịch không một khi đã nhẹ gánh cơm áo, bớt đi nỗi lo vật chất như đa số đồng niên trong chúng ta hiện nay thì có lúc chúng ta biến thành “loài nhai lại” kỷ niệm hay “loài gặm nhấm” cảm xúc…
Thiết nghĩ, trong toàn bộ những khổ đau đời người, có cái thứ khổ âm ỉ ngấm ngầm đến từ hai thứ nợ: nợ từ quá khứ (sự nghiệp thăng trầm) và nợ từ chia lìa (mất mát bởi “sinh ly, tử biệt”). Thành ra, khi no cơm ấm áo thì hay ngồi buồn một mình hay chỉ bởi một chút khơi gợi tình cờ từ sinh hoạt, tin tức hằng ngày, thì mình lại chạnh lòng, như nhớ hai đấng sinh thành đã khuất bóng, nhớ những anh em trong nhà và bạn bè cố cựu đã chết khi còn trẻ hay chỉ mới trung niên - chưa kịp nếm mùi tuổi già; nhớ con gái còn chật vật ở xa một mình; nhớ bạn thân vừa trải qua sinh tử trong ca mổ tim….
Đúng ra là từ lâu hơn nửa – cỡ chục năm gần đây – mình đã hay bị những đợt nhớ quên chập chùng. Như vào cuối năm nào đó, bạn bè nhóm thời cùng học Trung học đông vui họp mặt. Ngồi giữa tiệc vui lại chạnh nhớ những bạn vì cách xa địa lý, không thể có mặt cùng những bạn đã về cõi Vĩnh Hằng. Càng đông vui càng nhớ các bạn ấy thấm thía! Rồi nhớ, dù ngày bạn mất mình có cùng vài người bạn trong nhóm đến dự tang và dù mình có dự bữa giỗ bạn một hai năm đầu, nhưng tệ là mấy cái tết rồi mình đã không ráng sắp xếp ghé thăm – chí ít cũng phải có điện thoại thăm hỏi – gia đình, con cái của bạn ấy.
Mặt trái của Nhớ là Quên. Sự quên lãng phá hoại những ghi nhớ chắt chiu của mình. Khoảng cách hai bờ “quên – nhớ” vừa xa xăm vừa mông lung. Cho dẫu có dằn lòng với một xúc cảm hằn trong trái tim và cố bôi đi một hình ảnh khắc trong lý trí thì cũng chỉ là sự vẫy vùng trong mông lung. Đến cuối cùng, không còn gì khác hơn là một nỗi buồn xa xôi vô vọng. Như có lần nhóm thân hữu thời trung học đã báo cho biết phải lo ghé thăm một bạn cùng lớp ngay đi vì chị ấy đã dính ung thư, tiên lượng chỉ 6 tháng – 1 năm. Vậy mà, dù bạn ấy chỉ ở cách nhà mình ở chừng 5-6 cây số chứ xa xôi cách trở gì, mình vẫn chưa…, khi hay đuọc thì bạn ấy mất trong giai đoạn giãn cách vì Covid nên không thể dự đám tang!. Hay do trí nhớ sút kém, định bụng lập một folder đặc biệt trên Macbook, hay ghi luôn vào cuốn sổ riêng (vẫn dành để ghi chép những ngày giỗ quan trọng trong gia đình và giòng họ nội ngoại, bên chồng bên vợ…) những sinh nhật và ngược lại – ngày mất của những người thân và bạn bè, để đến lúc cần là kịp gởi lời chúc hay nhắc anh em trong nhà chuẩn bị giỗ chạp. Đến nay folder này đã có trong đó nhưng còn thiếu sót nhiều và rất chậm được cập nhật. Tất nhiên trên net (Facebook, Zalo…) cũng có trò ‘nhắc tuồng’ khi đến sinh nhật của bạn này, bạn khác để mời mua gởi quà tặng, điện hoa nhưng không thể nào đầy đủ về danh sách người mình kết bạn.
Lại chợt nhớ ngày xưa, thời còn là học sinh, sinh viên mê nhạc Phạm Duy, trong tình khúc Ngày đó chúng mình của ông có mấy câu thấm thía: “Ngày đó có em ra khỏi đời rồi. Và đem theo trăng sao chết cuối trời u tối”…, đang lúc tuổi còn mơ mộng – không thể nào nhớ là bởi hình bóng nào nữa – mình bày đặt chế lại lời kết cho tình khúc đau thương này, rằng “Ngày đó có nhớ thương hiện thành người”, có điều là người mơ hồ, nếu bị ai tra vấn thì không hề trả lời minh bạch là ‘nhớ thương’ ai!. Mà thật là đâu biết nhớ thương ai vì nó lâng lâng, lãng đãng, không rõ rệt. Ngày nay, cũng thỉnh thoảng là những nỗi nhớ, nỗi thương mông lung, lãng đãng như thế, hay vài khi tâm trạng có bám chút ít vào từ khuôn mặt, kỷ niệm, hình ảnh nào đó thuộc về chuyện cũ, người xưa một thời...
Lẽ nào ở tuổi đời trên 70 mệt mỏi này, còn chút gì đó sống động – vài khi cũng có thể chợt hưng phấn một cách kỳ chướng rồi…tắt ngủm! – trong trí tưởng tuổi này, giúp cho mình không rơi vào tình trạng dửng dưng, vô cảm trước cuộc sống, thì chiếm lấy mi-crô và sân khấu trong đầu mình hiện giờ lại toàn là những nỗi nhớ, những hoài niệm, những ân hận, những tiếc nuối… chứ không phải những hy vọng, những ước mơ, những dự phóng đã trễ muộn nếu còn muốn và ráng thực hiện trong phần đời còn lại?
Thôi thì, những lúc được ngồi giữa bạn bè ít khi đông đủ như ý muốn nhưng cả đám vẫn vui vẻ, ấm cúng, như có anh bạn sẵn sàng tranh cãi chí chát chuyện không đâu, có cô bạn sẵn sàng tin là có rượu uống tiếp mới vui…, mình vẫn thầm tạ ơn đời, tạ ơn cuộc sống đã cho mình khi sống/đến với bạn bè đã không đến nỗi bị lẻ loi, cô quạnh giữa chợ đời, còn có bằng hữu chịu khó nghe/xem/đăng những điều mình giải bày như tâm sự vụn vặt, kể cả những suy nghĩ, cảm nhận bi quan, ám tối.
Mời Xem :
bài hay quá
Trả lờiXóa