Dấu Xưa Xa Rồi - Lê Trung Ngân

Dấu Xưa Xa Rồi

Tôi ngắm những tấm ảnh ghép của bạn Trịnh Thị Hảo trong facebook của bạn ấy được đăng gần đây: Đó là những tấm ảnh các bạn bè lâu lâu gặp trong các buổi họp mặt nhưng bạn ấy cố công dùng cách xóa phông rồi ghép lại nhau vào phông mới là cảnh các danh lam như là các bạn ấy cùng đi một chuyến du lịch chung với nhau. Vậy mà các bạn có trong ảnh rất vui vì được "du lịch ảo". Có bạn còn comment thấy ảnh muốn rơi nước mắt vì tưởng như thật! Có bạn còn "trách cứ" (như hồi trẻ) sao mình ít được đi cùng! Nhưng ai trong số họ cũng "cổ lai hy" cả. Theo tôi nghĩ, các bạn vui vì được trở lại ngày xưa, được xúm xít vui đùa bên nhau không lo âu, phiền muộn. Năm tháng lặng lẽ nối nhau đi. Thoáng chốc, ngày xưa đã xa rồi và rồi ngày hôm nay rồi cũng hóa thành xưa cũ.

Bây giờ, những người trẻ thường ngán ngẩm mỗi khi người lớn bắt đầu câu chuyện bằng cụm từ “thời đó”. Người lớn thường hay so sánh về một thời khốn khó, những bữa cơm độn củ mì, sách vở lem luốc, quần áo cũ nhàu, học bài dưới ánh đèn dầu và trên đường đi học rát bỏng chân vì không có giày dép…

Trong nhà cũng vậy, các con thường bực bội, khi bây giờ đã đủ đầy mà cha mẹ vẫn nhắc nhở tiết kiệm hà khắc như thời thiếu thốn đã qua từ lâu. Mới hay, những điều xưa cũ ám ảnh lấy con người ta quá nhiều.

Thường, những điều thuộc về dĩ vãng luôn khiến người ta hoài niệm. Ngày xưa, tôi và lũ bạn lúc rãnh hay đạp xe lên những chùa nhỏ, ngồi bình an nơi mép hồ và vẽ vời bao chuyện của ngày sau. Mỗi người tha hồ tưởng tượng năm năm rồi mười năm sau nữa mình sẽ như thế nào, là ai trong cuộc đời tưởng như xa xăm này. Rồi thời gian trôi nhanh, đã qua cái thời ngồi vẽ vời mơ mộng, để bây giờ, chỉ biết lên kế hoạch một cách cứng nhắc, mới biết đôi khi tưởng tượng lại khiến mình tươi vui hơn là thực tế.

Tôi hay ngắm những tấm hình đen trắng, nó luôn đượm màu của hoài niệm, phảng phất dấu ấn thời gian. Những người xưa cũ hiện về. Cuộc đời của một con người hẳn ai cũng gặp gỡ rất nhiều những con người khác; có những người ở lại, có những người ra đi, cũng có những người bản thân lựa chọn rời xa. Ai bước vào cuộc đời mình, ai đi ra khỏi cuộc đời mình, đôi khi là một bất ngờ, đôi khi nằm ngoài tầm kiểm soát. Những tấm hình mộc mạc với hai màu sáng tối như một minh chứng rõ ràng cho khoảnh khắc bình yên trong quá khứ. Thi thoảng, chỉ cần nhìn tấm hình đen trắng cũng đủ để nhớ về một thời đã qua.

Hình như cái gì thuộc về ngày xưa nghe cũng bình an, hay ho và đẹp đẽ. Đẹp nhất là lúc mình còn nhỏ, chưa đủ lớn để nhìn thấy những bất hạnh, giả dối quanh mình. Một hôm nào đó, bỗng thoáng rung động khi nghĩ đến những kỷ niệm năm nào đã phủ rêu xanh.

… Hồi ấy, tất cả đều nhẹ nhàng, không no đủ, không giàu sang nhưng ấm áp êm đềm. Đôi lần, tự hỏi làm sao có chiếc vé thông hành để trở về ngày xưa ấy. Mình biết, bao điều đã thuộc về xưa cũ sẽ mãi mãi nằm lại ở một góc nào đó trong khoảng không bất tận của thời gian kia, nhưng hiển nhiên, nó luôn hiện diện ở đó, ở trong tim mỗi người.

Thấy nhớ nhung khi đọc lại những lá thư cũ mèm, dấu mực đã phai mờ theo năm tháng. Những người cũ hiện về. Mấy mươi năm trước, mình từng rót tất thảy cảm xúc vào trang thư. Những yêu thương, ghét bỏ, thinh thích dại khờ cứ hồn nhiên trải dài trên từng trang giấy. Thói quen ấy đã bỏ hơn mấy mươi năm qua, không viết thư cũng thành quen, lâu dần nhận ra chẳng dễ dàng để trải lòng với một ai đó khác, ngoài chính mình.

Con người ta tình cờ gặp nhau đôi ba lần rồi hóa nhân duyên và định mệnh. Một ngày cũng đổ cho định mệnh mà xa nhau như điều chẳng ai muốn. Và mọi thứ lại được cất kỹ trong chiếc va ly đựng đầy hồi ức của quá khứ.

… Năm đó, mình và người ấy cũng từng nắm tay nhau đi trên con đường này. Mùa đông, người ấy cũng ngồi đan khăn, cũng lo lắng cho mình. Mình cũng lo cho người ấy khi đi sớm về khuya, và người ấy cũng luôn nghĩ đến mình đầu tiên mỗi mai thức dậy và cuối cùng trước khi đi ngủ. Tình yêu ấy bây giờ hóa thành xưa cũ, khi người ấy vẫn đi về giờ ấy nhưng đã có người khác lo thay mình. Rồi bây giờ có người cũng nghĩ nhiều về mình hệt như ngày xưa người ta từng nghĩ. Mọi thứ vô tình lặp lại ngẫu nhiên đến buồn cười.

… Con người ta thường tiếc về nhau như thế, tiếc về người ấy thì ít mà tiếc những năm tháng và kỷ niệm bên nhau thì nhiều. Dẫu biết rằng, đâu cần phải quá thiết tha khi tất cả đã thuộc về xưa cũ.

Lê Trung Ngân (CUUHSTN

Xem Ảnh ;Họp bạn cũ CHS.THTN 14/9/2019 tại TN