Thứ Năm, 25 tháng 8, 2022

A Phú Hản: Cấm Con Gái Đến Trường Học – Taliban Chống Taliban

FM 974 Úc Châu

CM.Blog

A Phú Hản: Cấm Con Gái Đến Trường Học – Taliban Chống Taliban

Vợ của một viên chức cao cấp Taliban xin lỗi không tiếp chuyện người khách lâu hơn vì cần phải giúp cô con gái chuẩn bị bay tới Doha, thủ đô của Qatari, nơi mà con bà sẽ vào họcở đó nay mai. Đó là câu chuyện xảy ra tại thủ đô Kabul, và cũng trên khắp miền đất nước A Phú Hản, con gái không được học lên trung học một cách hợp pháp gần hơn một năm nay, vì lệnh cấm của Taliban. Giới cầm quyền nói rằng, lệnh này chỉ có tính cách tạm thời nhưng lại không đưa ra điều kiện hay lịch trình khi nào hủy bỏ.

Lện cấm đã làm dấy lên một làn sóng bất bình và giận dữ trong dân chúng A Phú Hản (Afghanistan ) cũng như tại ngoại quốc, nó cũng ngấm ngầm gây ra sự rạng nứt bất đồng ý kiến giữa hàng ngủ cấp lãnh đạo, gần như có sự tranh chấp đáng nói giữa những cựu thành viên Taliban, đang phải chật vật điều chỉnh phương cách cai trị chính quyền. Người ta tìm ra, vén màn bí mật khá lý thú là nhiều thành viên cao cấp của quân Taliban đã cho con gái của họ đi học ở nước ngoài, hầu hết ở Tây Hồi hay Qata trong suốt 20 năm cuộc chiến chống quân Hoa Kỳ và quân đồng minh A Phú Hản, một số vẫn tiếp tục làm như vậy một cách bí mật ngay cả khi đã trở lại cầm quyền ở Kabul, kể cả những gia đình đã có kế hoạch sắp xếp cho con học tại một trường quốc tế.

Người ít quyền lực hơn trong hàng ngủ Taliban, cũng đang tìm một sự lựa chọn khác, gần nhà hơn, một trường học bí mật ở Kabul đã cho ghi danh nhiều con gái của bốn hay năm gia đình Taliban vào lớp 7 tới lớp 12, một viên chức khác, chính ông ta đến trường lo cho con, giáo viên nói với ông về các đứa con gái khác, ông ta nói rằng, ông thật sự lo sợ, đồng thời cũng vui mừng vì ông và những người khác đã tìm được cách nào đó để con cái có trường đến học, nó sẽ được bảo vệ và hổ trợ. Trong suy nghĩ riêng tư, ngầm không nói ra, một số nhiều thành viên Taliban, cố bảo vệ việc học hành cho con gái của họ bằng bất cứ giá nào, số khác ít hơn hy vọng sẽ có thay đổi. Họ cho rằng, sẽ là một sự tranh đấu lâu dài vì, chủ trương ngăn cấm con gái đi học có từ những người lãnh đạo cao cấp nhất của nhà cầm quyền Taliban.

Nhiều người có hiểu biết sâu rộng về giới lãnh đạo Taliban, bên trong cũng như bên ngoài phong trào này, miêu tả quyết định cấm con gái đến trường được ban ra trực tiếp từ lãnh tụ tối cao, Haibatullah Akhundzada và đám cận thần của ông. Haibatullah hay đồng minh thân cận của ông, đã ra một cái lệnh trong một thời điểm khó hiểu nhất năm ngoái, khi con gái được báo trở lại trường tháng ba học trở lại nhưng rồi lại ra lệnh hủy bỏ, bảo học sinh về nhà sau khi đã có mặt tại trường, một người nắm được nhiều tin tức của A Phú Hản nói , đây là thế đứng của một thiểu số cực hửu, những người đang có quyền lực mạnh mẽ của hàng ngủ lãnh đạo Taliban.

Giới ngoại giao và những người A Phú Hản có liên hệ gần gũi với nhóm lãnh đạo nói rằng, bộ giáo dục của A Phú Hản thật sự có kế hoạch cho phép con gái trở lại trường, trong khi sửa soạn mọi thứ, xem xét trường ốc có theo đúng tiêu chuẩn của chính sách luật lệ Taliban không, nhưng lại hủy bỏ ở giờ phút chót vì lệnh ban ra từ Kandahar, nơi lãnh tụ tối cao Haibatullah đặt bản doanh, hai thành viên trọng yếu của phong trào Taliban nói rằng, nhóm lãnh đạo ít quyền hạn Taliban đã bị bắt làm con tin. Một người khá quen với chuyện này cho biết, một cuộc tụ họp cả hàng ngàn giáo sĩ Taliban được tổ chức trong tháng rồi, xem như để bày tỏ thái độ của một nhóm bất đồng, quá chán tình trạng lãnh đạo và ủng hộ việc nữ sinh đi học là một cái quyền hợp pháp. Nhưng kế hoạch này đã bị dẹp bỏ khi lãnh tụ tối cao Haibatullah tới thủ đô Kabul lần đầu tiên để nói chuyện tại cuộc họp thành viên Taliban, ông ta phớt lờ câu hỏi về việc học hành của nữ sinh.

Bất chấp những lời chỉ trích cung cách lãnh đạo của Taliban, sau nhiều thập niên đoàn kết trên trận chiến, một số nhỏ trong hàng ngủ cao cấp đã công khai nói ra việc chống lại lênh ngăn cấm không con cho gái đến trường. Trong tháng năm, thứ trưởng bộ ngoại giao A Phú Hản, Sher Mohammad Abbas Stanikzai trực tiếp chỉ trích việc ngăn cấm nữ sinh đi học trong một bài phát biểu trên đài truyền hình, gọi là bảo vệ quyền căn bản phân nửa dân số của nước. Giáo sĩ Rahimullah Haqqani, người bị quân ISIS giết tuần rồi trong một vụ đặt bom cảm tử, trước đó cũng đã nói với đài BBC, phụ nữ và con gái A Phú Hản phải được đi học, không có một điều khoản nào để biện minh cho luật sharia nói là việc học hành của phụ nữ không được cho phép, không có chỗ nào cả.

Trong tất cả các cuốn sách giáo lý Hồi giáo nói rằng việc học của phụ nữ cần thiết và hiển nhiên, thí dụ khi một người đàn bà bị bệnh, tại quốc gia hồi giáo như A Phú Hản hay Tây Hồi, cần phải chửa trị, tốt hơn nhất là người bệnh đó được một nữ bác sĩ điều trị. Tháng sáu đã xảy ra một trận chiến đổ máu giữa chính quyền trung ương và người chỉ huy loạn quân ở vùng Balhkab, phía bắc tỉnh Sar- e -pol, sự đối nghịch này phát xuất từ gốc rể của sự bất đồng chính sách nhưng giới thạo tin tức cho biết, trước khi người chỉ huy này, Mawlawi Mehdi mất chức trong chính quyền đã từng thẳng thắn bảo vệ quyền học hành của phụ nữ. Maulawi Taqi, phát ngôn nhân của bộ giáo dục về đại học cũng đã phác họa những cố gắng thụ đắc hệ thống đại học để phụ nữ có thể học lên cùng lúc theo đúng chính sách cách biệt nam nữ nghiêm khắc, việc này được xem là dấu hiệu cam kết quyền đi học của phụ nữ, ông ta nói, ông có mấy đứa con gái và dĩ nhiên ông muốn con ông được học hành trong khuôn khổ hồi giáo cũng như hấp thụ cách thức giáo dục hiện đại, con gái ông hiện còn ở tiểu học nhưng ông tin tưởng rằng, bọn nó sẽ có thể tiếp tục lớp trên khi lớn lên, và, ông chủ quan rằng, trường học sẽ không bị đóng cửa mãi mãi.

Quyết định đóng cửa trường trung học được loan báo bởi ông Umar Jalal, một người giám đốc tại học viện khoa học A Phú Hản thay vì phát ngôn nhân bộ giáo dục Zabihullah Mujahid, người ta tin rằng quyết định được đưa ra trong thời gian ba ngày họp nội các ở phía nam tỉnh Kandahar đã gây ra phản đối và ngạc nhiên nhiều người ngay cả trong hàng ngủ lãnh đạo. Harun Najafizada, giám đốc đài truyền hình quốc tế A Phú Hản, nói rằng, thế hệ già của Taliban, đại diện là người lãnh tụ tôn giáo Hibatullah Akhundzada và xử lý thường vụ thủ tướng Hasan Akhund, có lập trường chống lại việc cho con gái đến trường, họ không chịu được cảnh này, họ gọi đó là việc vô luân lý và không theo đúng văn hóa địa phương, giới gần gũi với nhóm lãnh đạo cho biết đã nghe Akhund nói ông ta không muốn con gái đi học trong tỉnh Kandahar của ông khi nào ông còn sống nhưng xem ra câu nói này không tới được các tỉnh khác như Kabul, Bamyan hay Herat.

Abdul Slam Zaeef, một người trong nhóm sáng lập phong trào Taliban và một nhà ngoại giao lâu năm, chỉ trích nặng nề lệnh cấm này, ông nói rằng, chúng ta phải gìn giữ phẩm giá của người A Phú Hản, và thêm vào, con gái nên trở lại trường học ngay càng sớm càng tốt có thể được. Những lãnh tụ khác, được coi là đa số thành viên của mạng lưới Haqqani và phó thủ tướng Abdul Ghani Baradar, một trong những người sáng lập Taliban, từng chủ trương mở rộng sự bang giao quốc tế đã lên tiếng ủng hộ tất cả con gái phải được trở lại trường nhưng trong thực tế, tuy nhiên, họ không có đủ quyền hạn mạnh mẽ để thách thức thế hê lãnh tụ già nua thủ cựu hay sợ hãi hơn là sự kình chống nhau dữ dội bên trong hàng ngủ nhóm lãnh đạo.

Sara, một em gái nhỏ ở Kabul được tờ the Guardian phỏng vấn trước đây nói rằng, em rất phấn khích vui mừng khi nghe tin trở lại lớp học nhưng cảm thấy kinh ngạc “sốc” khi có lệnh hủy bỏ trong tuần này. Trở lại trường là điều mà em đã cầu nguyện trong nhiều tháng qua, muốn đi học lại để tiếp tục đạt được mơ ước của mình.

Thuyên Huy

* Thông tin đăng lại bài viết của KANGAROO VIET Úc Châu