Ô nhiễm không khí làm giảm trí thông minh con người

Một nghiên cứu gần đây cho thấy ô nhiễm không khí không những gây ra những tác hại tiềm ẩn về thể chất mà còn làm giảm trí thông minh của con người ở mức rất cao.

Nghiên cứu được thực hiện ở Trung Quốc nhưng có liên quan trên toàn thế giới, vì có tới 95% dân số toàn cầu hít thở không khí dưới mức an toàn.

Kết quả nghiên cứu phát hiện mức độ ô nhiễm cao dẫn đến điểm kiểm tra ngôn ngữ và số học cũng giảm đáng kể. Mức giảm trung bình tương đương với thời gian mất một năm học.

Ô nhiễm không khí ở trung tâm thành phố Jakarta, Indonesia vào ngày 8 tháng 8. (Ảnh: AFP)

Ông Xi Chen công tác tại Trường Y tế cộng đồng ở Mỹ, đồng nghiên cứu, cho biết ô nhiễm không khí có thể khiến thời gian học của con người giảm xuống một năm, đó là con số rất lớn.

Nhưng kết quả tồi tệ hơn đối với người già, đặc biệt là những người trên 64 tuổi, nam giới, và những người có trình độ học vấn thấp. Những người này, có thể mất một vài năm học thay vì 1 năm như những người khác.

Nghiên cứu trước đây đã phát hiện ô nhiễm không khí tác động đến hiệu suất nhận thức ở học sinh, nhưng đây là lần đầu tiên được nghiên cứu ở mọi lứa tuổi và so sánh sự khác biệt giữa nam và nữ.

Một nhà máy điện đốt than vào buổi sáng ở Glenrock, Wyoming tháng Bảy. Ảnh: AP

Rebecca Daniels, làm việc ở tổ chức từ thiện y tế cộng đồng của Anh, cho biết những phát hiện của báo cáo này cực kỳ đáng lo ngại.

Ô nhiễm không khí gây ra 7 triệu ca tử vong mỗi năm nhưng tổn hại đến tinh thần ít được biết đến hơn.

Một nghiên cứu gần đây cho thấy không khí độc hại có liên quan đến “tỷ lệ tử vong cực kỳ cao” ở những người bị rối loạn tâm thần và trước đó có liên quan đến bệnh tâm thần gia tăng ở trẻ em. Trong khi một phân tích khác cho thấy những người sống gần những con đường đông đúc có nguy cơ mắc chứng mất trí.

Nghiên cứu mới này được công bố trên tạp chí Proceedings của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia, phân tích các bài kiểm tra ngôn ngữ và số học được thực hiện như một phần của Nghiên cứu Hội đồng Gia đình Trung Quốc trên 20.000 người khắp toàn quốc từ năm 2010 đến năm 2014.

Xe cộ đi qua màn sương khói ở New Delhi, Ấn Độ năm ngoái. (Ảnh: Reuters)

Các nhà khoa học so sánh kết quả thử nghiệm với các hồ sơ về ô nhiễm nitrogen dioxide (NO2) và sulfur dioxide (SO2).

Những người tiếp xúc càng lâu với không khí bẩn thì ảnh hưởng đến trí thông minh càng lớn, khả năng ngôn ngữ bị tổn hại nhiều hơn khả năng toán học, đàn ông bị tổn hại nhiều hơn phụ nữ.

Các nhà nghiên cứu cho biết điều này có thể là kết quả của sự khác biệt về cách thức hoạt động của bộ não nam và nữ.

Ông Derrick Ho, công tác tại Đại học Bách khoa Hồng Kông, cho biết tác động của ô nhiễm không khí đối với nhận thức là quan trọng và nhóm của ông có những phát hiện sơ bộ tương tự.

Ông nói đó là vì ô nhiễm không khí cao có thể có khả năng liên quan đến stress oxy hóa, viêm thần kinh và thoái hóa thần kinh của con người.

Ông Chen cho biết ô nhiễm không khí có nhiều khả năng là nguyên nhân gây ra mất trí thông minh, thay vì chỉ đơn giản là một mối tương quan.

Nghiên cứu này đã theo dõi những cá nhân cùng với ô nhiễm không khí có chiều hướng thay đổi từ năm này tới năm khác, có nghĩa là nhiều yếu tố liên quan khác như sự khác biệt di truyền cũng gây ra thay đổi.

Các nhà khoa học cũng cho rằng sự suy giảm dần về nhận thức được cho là tuổi tác và loại trừ những người thiếu kiên nhẫn hoặc không hợp tác trong các thử nghiệm khi ô nhiễm cao.

Ô nhiễm không khí có ảnh hưởng ngắn hạn đến trí thông minh và ông Chen cho biết điều này có thể có những hậu quả quan trọng, ví dụ như đối với những sinh viên phải thi tuyển vào những ngày ô nhiễm.

Ông nói chính phủ thực sự cần phải có biện pháp cụ thể để giảm ô nhiễm không khí. Điều đó có thể có lợi cho nguồn nhân lực, đó là một trong những động lực quan trọng nhất của tăng trưởng kinh tế. 

Ở Trung Quốc, ô nhiễm không khí đang giảm nhưng vẫn cao gấp 3 lần so với mức giới hạn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Mặc dù quốc gia này đã tham gia vào “cuộc chiến chống ô nhiễm” 5 năm qua.

Theo WHO, 20 trong số các thành phố ô nhiễm nhất thế giới tập trung ở những nước đang phát triển.

Thanh Hiền