Có một bài hát
nổi tiếng “Nhà nàng ở cạnh nhà tôi”, âm điệu ngọt ngào, lời văn tình tứ, mượt
mà làm mê mệt người nghe:
“Nhà nàng ở cạnh nhà tôi,
Cách nhau cái giậu mồng tơi
xanh rờn.
Hai người sống giữa
cô đơn,
Nàng như cũng có nỗi buồn
giống tôi.
Giá đừng có giậu mồng
tơi,
Thế nào tôi cũng sang chơi
thăm nàng.
Tôi chiêm bao rất
nhẹ nhàng,
Có
con bướm trắng thường sang bên này.
Bướm ơi! Bướm hãy
vào đây,
Cho ta hỏi nhỏ câu này chút thôi …”.
Nhưng ngôn ngữ tiếng Việt khi nói đến
hai chữ “nhà tôi” có nhiều ý nghĩa sâu xa, đôi lúc người nước ngoài mới
học tiếng Việt cũng không hiểu rõ ngôn từ đầy bí ẩn nầy.
Có câu hỏi:
Khác nhau thế nào khi dùng chữ NHÀ TÔI? Thấy nó giản dị
nhưng khi dịch ra Anh ngữ lại càng rắc rối hơn: Người thì nói “my house”, người
khác lại dịch “my home”.
Vậy khác nhau giữa
“my house” và “my home” là thế nào?
Khi định nghĩa
một cách tổng quát thì cả hai có vẻ như gần giống nhau.
Question:
What's the
difference between a house and a home?
Answer:
The definitions
of these two words are similar, as shown below:
House: a
building in which a person or a family lives.
Home: a
house or apartment where a person or a family lives.
The main
difference between them is that house is concrete. House refers to a building in which someone lives. In contrast, a home can refer either to a
building or to any location that a person thinks of as the place, where she
lives and that belongs to her. A home also can be a house or an
apartment, but it could also be a tent, a boat, or an underground cave.
Nhưng khi nói “my
home” thì không chỉ có nghĩa là căn nhà với cấu trúc vật liệu xây dựng
cung cấp chỗ tôi trú ngụ, chỗ che mưa, đỡ nắng như “my house”. Nó còn là hình
ảnh tinh thần đầy kỷ niêm thuộc về đời sống của tôi.
A home can even
be something abstract, a place in your mind. When you say, “Let’s go home,” you are probably not
talking simply about going to the physical structure where you live. You are
talking about being in the special place where you feel most comfortable and
that belongs to you.
Nhưng trong
tiếng Việt, dù chỉ là một chữ “nhà tôi” nhưng khi dùng lại hoàn
toàn khác nhau tùy cách sử dụng, hoàn cảnh sử dụng, ý nghĩa người nói muốn gởi
gấm vào.
Nếu không
rành cái sâu sắc của tiếng Việt, khi nghe câu chuyện sau đây, người nghe thật
khó lòng mà hiểu được chứ đừng nói hay dịch ra cho người khác hiểu chữ “nhà
tôi”.
Câu chuyện: Có
ông Richard được ông bạn Đinh nhật Minh, một người Việt nam mời đến thăm gia
đình. Ông Minh giới thiệu bằng tiếng Việt với Richard khi mới bước vô nhà vì
Richard cũng biết tiếng Việt và thường dùng nó để giao tiếp với người Việt:
- Đây là “nhà tôi”
nơi tôi sống với “nhà tôi” và hai đứa con. “Nhà tôi” mua cách nay 4 năm. Tôi sẽ
gọi “nhà
tôi” ra giới thiệu với ông nghe!” Ông Richard bắt đầu hơi khó hiểu.
Sau đó, ông Minh
gọi bà vợ ra và giới thiệu với Richard:
- Xin giới
thiệu với ông: đây là “nhà tôi”.
Mặc dầu biết
tiếng Việt cũng khá lâu, nhưng ông Richard khi nghe giới thiệu hai chữ “nhà
tôi”cũng ngơ ngơ ngẩn ngẩn. Ông cũng rán vui vẻ, bắt tay chào hỏi,
nhưng thật sự vẫn không hiểu hết ông Minh nói gì. Trong đầu Richard loáng
thoáng ý nghĩa là:
“This is my house where I have living with my
house and my 2 children in 4 years. I will call my house to introduce with you”.
Và sao lại còn giới thiệu tiếp:
- This is “my house”. My house is my wife? (Vợ là cái nhà?)
Nhưng thật sự bất cứ người Việt nào khi
nghe câu chuyện và nghe chữ “nhà tôi” dù dùng ở cấu trúc nào, vị
trí nào, cũng đều hiểu rõ ràng. Đó gồm 3 ý nghĩa:
1- Nhà
tôi là (my house) căn nhà tôi mua hay mướn để sống với gia đình.
2- Nhà
tôi cũng là hình ảnh ấm cúng (warm location) tôi đang ở với vợ con, hay
người thân, mà trong đó bao tình cảm, kỷ niệm hình ảnh thân thương qua năm
tháng hằng dấu ấn trong tâm người nói câu chuyện. Nó không còn là house nữa mà trở
thành là home, vừa cụ thể vừa trừu tượng. Khi nói “Tôi về nhà” thì nói “I go
home”, chứ ít khi nghe nói “I go house”.
3- Còn “Nhà tôi” với nghĩa thứ ba
nầy lại hoàn toàn khác, mang ý nghĩa tình cảm, nên càng thấm thía hơn. Đó là “người
vợ” dấu yêu, tay ấp tay ủ, tay vuốt tay nâng, chở che sớm hôm, qua bao
thăng trầm trong cuộc sống, nay vẫn mãi còn mặn nồng tình nghĩa chất đầy trong
trái tim, chan hòa trong huyết quản, trong tình cảm những ấm cúng kể từ khi kết
hợp. Người vợ đó đã trở thành “mái che ấm
cúng của đời tôi, một mái nhà kiên cố, thương yêu, hoàn toàn thuộc về tôi”.
Bạn thấy tiếng
Việt chúng ta xem có thật tuyệt vời không, có ngôn ngữ nào sánh kịp không?
Thật tuyệt vời hai
chữ “nhà tôi”!
NHÀ TÔI
Nhà tôi tôi ở với nhà tôi,
Kỷ niệm lưu mang suốt cả đời.
Hôm sớm sẻ chia từng cảm xúc,
Ngày đêm ấp ủ tránh tim côi.
Gia đình là mái che yêu dấu,
Bạn hữu tình thân chẳng đổi dời.
Phúc đức cho tôi gìn vẹn vẻ,
Nhà tôi nơi trọn nghĩa nhà tôi.
Hồ Nguyễn (03-01-19)
Chỉ có hai chữ Nhà tôi mà sao sâu lắng thế
Trả lờiXóa