15 thói quen tưởng đơn giản nhưng ‘âm thầm’ gây hại cho não

Não bộ là cơ quan đóng vai trò chỉ huy các hoạt động trong cơ thể, nhưng sức khỏe của cơ quan này chưa thực sự được nhiều người quan tâm đúng mức như tim, phổi, gan, dạ dày, ruột.

Người xưa có câu “góp gió thành bão” hay “nước chảy đá mòn”. Những hành động dưới đây ngỡ như vô hại nhưng nếu dưỡng thành thói quen thì chắc chắn hoặc sẽ gây tổn hại không nhỏ đối với não bộ, hoặc khiến não bộ không thể phát huy hết khả năng của mình. 

1. Ít giao tiếp với mọi người xung quanh

Nỗi cô đơn dường như có thể gặm nhấm cả bộ não. Một nghiên cứu tiến hành tại Đại học Michigan cho thấy chỉ cần khoảng 10 phút mỗi ngày để nói chuyện, trao đổi với mọi người xung quanh cũng có thể làm cho bộ não của bạn trở nên linh hoạt hơn.

2. Ăn nhiều đồ ngọt

Theo nghiên cứu, đường huyết cao làm ảnh hưởng tiêu cực đến các yếu tố chịu trách nhiệm cho sự hình thành các tế bào thần kinh. Bên cạnh đó các yếu tố này còn đóng vai trò quan trọng trong học tập và hình thành trí nhớ dài hạn.

3. Không “tập thể dục” thường xuyên cho não

Không chỉ cơ bắp cần được luyện tập thường xuyên để trở nên mạnh mẽ. Theo các nhà khoa học, đỉnh điểm của năng suất não làm việc lớn nhất là từ 16-25 năm, sau đó nó từ từ sụt giảm. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu cho thấy, “tập thể dục” thường xuyên cho não (như đọc, giải các câu đố) có thể cải thiện đáng kể hiệu năng của não bộ.

4. Bỏ bữa ăn sáng

Các nghiên cứu cho thấy trẻ ăn đủ bữa sáng có khả năng học tập tốt hơn tại trường. Trên thực tế sau một đêm dài nằm ngủ, không ăn bữa sáng hôm sau dễ gây tụt đường huyết và do đó ảnh hưởng đến khả năng tư duy của não bộ.

5. Thức ăn vặt

Thức ăn nhanh không tốt cho sức khỏe nói chung. Đối với não bộ, ăn quá nhiều đồ ăn nhanh sẽ làm ảnh hưởng tiêu cực đến mối liên kết giữa các tế bào não, hậu quả là làm giảm khả năng ghi nhớ ngắn hạn và dài hạn. Ngoài ra có nghiên cứu cho rằng ăn quá nhiều thức ăn nhanh có thể gây trầm cảm.

6. Điện thoại di động

Cho đến nay tranh luận về bức xạ từ điện thoại di động có thể gây ung thư vẫn chưa có hồi kết. Năm 2011, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã từng đưa ra cảnh báo về khả năng gây ung thư não từ bức xạ điện thoại.

Mặc dù còn chưa có kết luận chính xác, tuy nhiên trong trường hợp bạn lo ngại về vấn đề này thì có thể sử dụng tai nghe hoặc loa ngoài khi đàm thoại và không để điện thoại sát đầu khi nằm ngủ.

7. Trùm kín đầu trong lúc ngủ

Trùm kín đầu khi ngủ vô tình làm giảm lượng oxy hít vào, đồng thời khiến khí cacbonic không thoát ra ngoài, dẫn đến hiện tượng hít lại khí thải nhiều cacbonic và ít oxy. Do vậy thói quen này sẽ dẫn đến thiếu oxy tổ chức não bộ.

8. Thiếu nước

Như bạn đã biết, não của con người là 70-80% nước. Nước đóng vai trò quan trọng để cơ thể thực hiện rất nhiều chức năng và não bộ sẽ hoạt động tối ưu nhất khi cơ thể được cung cấp đầy đủ nước.

9. Rượu

Rượu hủy hoại hàng loạt cơ quan trong cơ thể từ gan, thận, phổi, tim cho đến cả não bộ. Tại não rượu tác động đến các phản ứng hóa học. Nghiện rượu dẫn đến hậu quả là chết tế bào thần kinh và làm giảm tốc độ dẫn truyền xung thần kinh.

Theo Bộ Y tế và phúc lợi Hoa Kỳ, rượu ảnh hưởng đến não bằng nhiều cách, như làm suy giảm trí nhớ, thiếu kiểm soát bản thân, làm con người phản ứng chậm.

10. Hút thuốc

Nhiều người hút thuốc xong cảm thấy tỉnh táo ra, nhưng thực ra đó là cảm giác do não bộ được nghỉ ngơi chứ không phải nhờ tác dụng của thuốc lá. Trên thực tế một nhóm các nhà nghiên cứu phát hiện thấy những người hút thuốc mạn tính bị sụt giảm hàm lượng dopamine trong não, khiến người hút thuốc bị mệt mỏi, suy giảm trí nhớ.

Theo các nhà khoa học người hút thuốc có vỏ não mỏng hơn so với người không hút thuốc.

Bào mỏng vùng vỏ não là quy luật tự nhiên và là một quá trình của lão hóa. Tuy nhiên hút thuốc lá sẽ làm thúc đẩy quá trình này.

11. Không thường xuyên tập thể dục

Các nhà khoa học đã chứng minh tập thể dục thường xuyên làm tăng lưu thông máu và cung cấp oxy cho não, qua đó giúp ngăn ngừa bệnh mất trí nhớ. Lối sống ít vận động đồng nghĩa với việc sở hữu một trí nhớ kém.

Nếu thực sự bạn không có thời gian, hoặc không muốn tập thể dục thì hãy thử ngồi thiền, luyện tập khí công. Các phương pháp này đã được chứng minh là có thể giúp giải tỏa stress, tăng cường phục hồi các chức năng cho não bộ.

12. Chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt

Ăn kiêng nghiêm ngặt quá không chỉ giúp bạn giảm cân mà sự linh hoạt của não cũng theo đó mà giảm xuống. Vì vậy đừng nên thực hiện chế độ ăn uống quá khắt khe và nghiêm ngặt, hãy ăn uống đủ chất để duy trì hoạt động não bộ.

13. Thiếu ngủ

Trung bình một người cần ngủ 7-8 tiếng để bộ não có đủ thời gian nghỉ ngơi, hồi phục. Thiếu ngủ sẽ làm đẩy nhanh quá trình chết tế bào não và để lại hậu quả mệt mỏi, uể oải, tinh thần kém vào ngày hôm sau.

14. Xem phim khiêu dâm

Nghiên cứu của các nhà khoa học Đức cho thấy những đàn ông nghiền phim khiêu dâm có thể đang tự làm teo não của mình. Cụ thể là càng xem nhiều phim thuộc thể loại này, vùng thể vân vốn gắn liền với động cơ và phản ứng tưởng thưởng sẽ bị teo nhỏ lại.

15. Căng thẳng

Các nhà thần kinh học phát hiện căng thẳng kéo dài làm biến đổi dài hạn cấu trúc và chức năng của não bộ theo hướng tiêu cực. Người ta thấy rằng những người trẻ sớm bị căng thẳng dài ngày về sau sẽ dễ mắc các bệnh về tâm thần như lo âu, rối loạn tinh thần cũng như gặp khó khăn trong học tập.

Thiền định là một biện pháp hiệu quả giúp nâng cao sức khỏe và loại bỏ căng thẳng. Ngoài ra lối suy nghĩ tích cực cũng là một bảo bối giúp bạn đương đầu với những thử thách gây căng thẳng trong cuộc sống.

Đại Hải

Chuyên mục Sức khỏe, thời báo Đại Kỷ Nguyên nỗ lực mang đến cho bạn đọc những thông tin chính xác và bổ ích nhất. Tuy nhiên khoa học về thân thể người thật rộng lớn và còn nhiều điều y học chưa nhận thức đến được, do đó, các bài viết tại đây chỉ mang tính chất tham khảo. Mọi việc chẩn đoán, điều trị bệnh hay các tình trạng sức khỏe và làm đẹp cần phải có ý kiến các chuyên gia y tế được cấp phép.