Vụ xả súng chết chóc bên ngoài khách sạn Mandalay Bay ở Las Vegas đêm Chủ nhật 1/10 một lần nữa làm dấy lên những tranh cãi về “văn hóa súng” của nước Mỹ.

Theo CNN, quan điểm về súng ống ở Mỹ chia làm 2 trường phái. Trường phái thứ nhất là những người lớn lên bên cạnh súng ống và xem chúng như là một phần mở rộng của quyền tự do cơ bản. Trường phái thứ hai không quen thuộc với súng ống và luôn giữ thái độ hoài nghi về nó.
Khi một vụ xả súng diễn ra, trường phái thứ nhất sẽ cho rằng “chúng ta cần thêm luật kiểm soát súng để ngăn chặn hành vi bạo lực này”. Tuy nhiên, trường phái thứ hai sẽ phản bác: “Những kẻ xấu vẫn tiếp tục làm việc xấu, cho dù luật súng ống có gắt gao hơn, trừ phi cấm hẳn nó”.
Để hiểu rõ về thái độ của người Mỹ với văn hóa súng, CNN trích dẫn 8 biểu đồ rút ra từ các dữ liệu do Trung tâm Nghiên cứu Gallup và Pew thu thập.
1. Đa số người Mỹ nghĩ rằng luật súng nên được thực hiện nghiêm ngặt hơn
Theo dữ liệu mới nhất của Gallup, 55% số người được khảo sát cho biết muốn luật súng chặt chẽ hơn, trong khi chỉ 10% muốn luật nới lỏng hơn. 1/3 người muốn giữ nguyên luật hiện hành. Trong vài năm gần đây, đã có sự gia tăng trong tỷ lệ ủng hộ những biện pháp khắt khe hơn đối với súng ông. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn nhiều so với những năm 90 của thế kỷ trước. Lúc đó, có tới 70% người dân muốn có luật súng ống khắt khe hơn.
2. 4/10 người có súng trong nhà
42% người được hỏi cho biết họ sở hữu một khẩu súng (30%) hoặc sống trong một ngôi nhà với ai đó sở hữu một khẩu súng (11%), theo số liệu của Pew. Gần 6 trong mỗi 10 người nói không có súng trong nhà họ. 2/3 những người có súng cho biết họ sở hữu nhiều khẩu súng và gần 3/4 nói họ cảm thấy khó tưởng tượng nếu không sở hữu súng.
Tình trạng sở hữu súng dường như cũng khác nhau ở đảng phái. Hơn 40% đảng viên đảng Cộng hòa và những người độc lập nhưng ủng hộ đảng Cộng hòa nói rằng họ sở hữu một khẩu súng, trong khi chỉ có 20% đảng viên Dân chủ và những người phi đảng phái ủng hộ đảng Dân chủ có súng.
3. 3/4 chủ súng tin rằng sở hữu khẩu súng là quyền tự do cơ bản
Những người Mỹ có súng thường tin rằng đó là quyền tự do cơ bản, bắt nguồn từ các nguyên tắc lập quốc. Theo Pew, 74% chủ súng cho rằng quyền sở hữu khẩu súng của họ là “cần thiết cho cảm giác tự do” của mình. Chỉ 1/3 (35%) những người không có súng tin như vậy.
4. Hầu hết chủ súng đều viện dẫn lý do “bảo vệ”

Đã có một sự thay đổi lớn trong 2 thập niên qua khi nói đến lý do tại sao người ta sở hữu súng. Trở lại cuộc thăm dò năm 1999 của Pew, phần lớn (49%) cho biết lý do chính họ có súng là để săn bắn. “Bảo vệ” là lý do phổ biến thứ hai được viện dẫn (25%).
Nhưng trong một cuộc thăm dò ý kiến vào năm 2013, điều này đã bị đảo ngược. Khi đó, 48% chủ súng viện dẫn “bảo vệ” là lý do số một cho việc sở hữu một khẩu súng, trong khi 1/3 cho biết săn bắn là lý do chính.
5. Chỉ có 1/3 đảng viên Cộng hòa coi bạo lực súng là vấn đề ‘rất lớn’
Phần lớn người Mỹ (50%) nhìn nhận bạo lực súng ống là một vấn đề “rất lớn”, theo Pew. 1/3 người Mỹ gọi đó là một vấn đề “lớn vừa phải”.
Nếu tính theo đảng phái, chỉ có 32% đảng viên Cộng hòa gọi bạo lực súng là một vấn đề “rất lớn”, trong khi 2/3 đảng viên Dân chủ nói như vậy.
6. Chia rẽ sâu sắc về vai trò chính phủ
Trong một cuộc thăm dò ý kiến của tờ NBC-Wall Street Journal hồi tháng 8, 50% người Mỹ cho biết họ sợ “chính phủ sẽ đi quá xa trong việc hạn chế quyền sử dụng súng của người dân “, trong khi 45% cho biết lo lắng lớn hơn của họ là “chính phủ sẽ không làm đủ để điều chỉnh việc tiếp cận vũ khí”.
7. Các đảng viên Cộng hòa không tin quyền tiếp cận súng làm tăng số vụ xả súng
Đối với hầu hết các đảng viên Dân chủ, những vụ xả súng như ở Las Vegas là bằng chứng cho thấy Mỹ cần phải có các biện pháp kiểm soát súng nghiêm ngặt hơn. Nhưng hầu hết các đảng viên Cộng hòa lại không tin có sự liên quan giữa quyền sở hữu súng và những vụ xả súng.
Chỉ 1/4 (27%) đảng viên Cộng hòa nói các điều luật chặt chẽ hơn xung quanh việc mua súng sẽ giúp hạn chế các vụ xả súng. Trong khi đó, phần lớn (54%) đảng Cộng hòa tin 2 điều này không liên quan. Những con số này có sự tương phản rõ rệt so với đảng Dân chủ, khi có tới 2/3 đảng viên Dân chủ tin luật súng ống chặt chẽ hơn sẽ dẫn đến ít bạo lực súng ống hơn.
8. Người dân đa số ủng hộ tăng cường kiểm soát súng
Đối với vấn đề kiểm tra lý lịch bắt buộc đối với những người mua súng, 88% đảng viên đảng Dân chủ và 79% đảng viên Cộng hòa ủng hộ việc chấm dứt cái gọi là “lỗ hổng súng ống”, theo dữ liệu của Pew. 8/10 đảng viên Cộng hòa và Dân chủ ủng hộ việc nghiêm cấm mua súng đối với người có vấn đề về tâm thần.
Tuy nhiên, có một sự bất đồng đáng kể trong đảng viên lưỡng đảng về việc thành lập dữ liệu đăng ký súng quốc gia, với 85% đảng viên Dân chủ ủng hộ đảng, so với 55% đảng viên Đảng Cộng hòa. Tương tự, về việc cấm vũ khí hạng nặng có 70% đảng viên Dân chủ ủng hộ, trong khi tỷ lệ này ở đảng Cộng hòa là 48%.

Nam Thiên (daikynguyen.com)