(VnMedia)
- Chuyên
gia phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long cho rằng, kịch bản nước
biển dâng 1m trong vòng 99 năm chỉ là kịch bản tồi tệ nhất, trong khi
đó, tình trạng sụt lút lại đang hiển hiện với tốc độ nhanh chóng...
Sáng 14/12, tại Hà Nội, Trung tâm Phát
triển Sáng tạo Xanh tổ chức tọa đàm “Tăng cường an ninh nguồn nước trong
bối cảnh biến đổi khí hậu và phát triển năng lượng ở Đồng bằng sông Cửu
Long, Việt Nam”.
Tọa đàm nhằm đóng góp vào nỗ lực từ cộng
đồng tìm giải pháp cho đảm bảo an ninh nguồn nước và thực hiện tinh
thần Nghị quyết 120/NQ-CP của Chính phủ về phát triển bền vững Đồng bằng
sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu,
Theo bà Ngụy Thị Khanh, Giám đốc Trung
tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID), hiện Đồng bằng sông Cửu Long
đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc đảm bảo an ninh nguồn nước
và phát triển bền vững. Biến đổi khí hậu và nước biển dâng diễn ra nhanh
hơn dự báo, gây ra nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan, ảnh hưởng đến
sinh kế và đời sống của người dân.
Việc khai thác tài nguyên nước trên
thượng nguồn châu thổ, đặc biệt là xây dựng đập thủy điện đã làm thay
đổi dòng chảy, giảm lượng phù sa, suy giảm nguồn lợi thuỷ sản, xâm nhập
mặn sâu vào nội vùng, tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội
của vùng.
Mặt trái từ hoạt động phát triển kinh tế
với cường độ cao ở nội vùng bộc lộ ngày càng gay gắt, gây nhiều hệ lụy
như: ô nhiễm môi trường, mất cân bằng sinh thái nghiêm trọng. Thêm vào
đó, quy hoạch phát triển điện lực quốc gia tới 2030 dự kiến xây dựng 14
nhà máy nhiệt điện than ở các vùng ven sông và ven biển ở Đồng bằng sông
Cửu Long sẽ đặt thêm những áp lực và trở ngại lớn cho các nỗ lực ứng
phó và giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu tại vùng đồng bằng này.
Ông Nguyễn Hữu Thiện, chuyên gia phát
triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long nhận định, trong bối cảnh an ninh
nước tại Đồng bằng sông Cửu Long cần tính đến vấn đề lớn nhất là chất
lượng nước mặt, bởi chất lượng nước mặt sẽ dẫn đến sự khai thác nước
ngầm quá mức gây sụt giảm mực nước và sụt lún đất.
"Hiện tại có hơn 1 triệu giếng nước
khoan nước ngầm, gây sụt giảm mực nước ngầm trung bình khoảng 26cm/năm
trên toàn ĐBSCL; sụt lún đất 1,6cm/năm. Và nếu tốc độ khai thác nước
ngầm hiện nay vẫn tiếp diễn, thì tổng sụt lún đến 2050 so với giữa những
năm 1990 là 0,88cm" - ông Thiện dẫn chứng và nhấn mạnh, việc sụt lún
này đến nhanh và hiện hữu trong khi kịch bản nước biển dâng lên 1m chỉ
là kịch bản xấu nhất, và nếu có xảy ra cũng phải trong 99 năm, "rất
dài".
Chính vì vậy, theo ông Hậu, không nên
dựa vào sự kiện cực đoan và những điều chưa chắc chắn mà "ra tay" trước
với đồng bằng với những biện pháp gây hối tiếc cao.
"Ví dụ như mùa khô năm nay chắc chắn sẽ không có hạn mặn như mùa khô năm trước" - ông Thiện tiếp tục giải thích.
Ông Nguyễn Hữu Thiện cũng cho rằng, cần biến thách thức thành cơ hội.
"Trước đây, chúng ta cứ coi nước mặn là
kẻ thù, và cứ đối xử như vậy thì nó sẽ thành kẻ thù thật. Đừng coi nước
mặn là kẻ thù nữa. Thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện nhấn mạnh.
Còn theo ý kiến của ông Lê Anh Tuấn, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu
Biến đổi Khí hậu (Đại học Cần Thơ) lại nhận định, hiện nay ĐBSCL đang
gặp 6 thách thức về nguồn nước, bao gồm biến đổi khí hậu và nước biển
dâng, phát triển chuỗi các đập thủy điện ở thượng nguồn, gia tăng dân số
và di dân, thay đổi sử dụng nước, khai thác tài nguyên quá mức và suy
giảm chất lượng môi trường đất – nước.
Theo ông Tuấn, để thích ứng với biến đổi
khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long, cần cân bằng an ninh nước, lương
thực và năng lượng. Theo đó, làm sao tái sử dụng nước để giảm thiểu mâu
thuẫn giữa sản xuất lương thực và năng lượng, vận hành đập bằng cách nào
để phù hợp cho thuỷ sản vùng đất ngập nước, quản lý lưu vực như thế nào
để hỗ trợ thuỷ điện và công nghệ xử lý nước để tăng hiệu quả về năng
lượng.
Ông Lê Anh Tuấn kiến nghị, Chính phủ cần
xem xét lại điều chỉnh quy hoạch năng lượng của Đồng bằng sông Cửu Long
trong quy hoạch tổng thể với quy hoạch nước và lương thực. Đồng thời,
Chính phủ nên ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo để đáp ứng nhu cầu
năng lượng đồng thời không tác động tiêu cực tới an ninh nguồn nước.
Bên cạnh đó, nhiều đại diện sở, ban
ngành các tỉnh và địa phương đã chia sẻ kinh nghiệm từ các địa phương
trong nước và quốc tế về công tác bảo vệ nguồn tài nguyên nước và phát
triển năng lượng nhằm phân tích kỹ lưỡng về tác động của thủy điện ở
thượng nguồn, ô nhiễm môi trường của nhiệt điện; mối quan hệ giữa an
ninh nguồn nước và an ninh năng lượng trong bối cảnh biến đổi khí hậu ở
đồng bằng sông Cửu Long.
Xuân Hưng
nguy hiểm quá
Trả lờiXóa