HOUSE & HOME

FB Lan Vo

HOUSE-HOME, người Việt dùng chung một từ là NHÀ, tuy thế chữ NHÀ trong tiếng Việt lại hàm một khái niệm rất rộng. Theo chức năng có: Nhà ở, Nhà thương, Nhà hát, Nhà quốc hội, Nhà vệ sinh, Nhà thổ….Theo danh phận thì có: Nhà văn, Nhà thơ, Nhà giáo, Nhà nghiên cứu…Theo hình thức thì: Nhà biệt thự, Nhà cao tầng, Nhà tranh, Nhà ngói…Theo đánh giá thì có: Nhà nghèo, Nhà giàu…- Vô số là NHÀ, và có một thứ gần như bao gồm tất cả : Nhà tôi…?!.

Ở đây chỉ muốn nói một chút chơi về khái niệm gần gủi và thiết thân nhất của từ nhà theo HOUSE-HOME.

Người Mỹ có câu rất hay để phân biệt house và home:
Your house is nice, but I want to go home.
Nhà anh thì đẹp đấy, nhưng tôi chỉ muốn về nhà mình.

- “...nghe tiếng cơm sôi cũng nhớ nhà”, với cái nồi cơm điện thì còn dễ gì còn nghe được tiếng cơm sôi, âm thanh từ mép chiếc nồi gang trên ông táo cà ràng củi cháy phừng phừng...cái bếp nơi bà mụ bắt ấm nước đở đẻ mầy; nước từ cái giếng sau hè do ông nội mầy đào lấy nước uống và tưới hàng cau bà nội mầy trồng bên thềm...bộ phảng ăn cơm cũng là nơi mầy nằm ăn đòn vì ham chơi trốn học là do công của bố và chú mầy xẻ trên rừng kéo về, cả mấy cậy cột cây kèo cũng thế...Cho nên ở đó, cái nơi mà từng tất vuông đều tỏa ra cái hơi ấm bàn tay của những người thân thuộc chắc chiu dựng xây không chỉ dựng xây ngôi nhà mà còn xe bện sợi dây vô hình nối kết những con người, nối kết lịch sử quá khứ vào hiện tại...Bởi sao mà...Tôi chỉ muốn về nhà mình thôi...!!.

- Có một đôi, tuổi đã sồn sồn sắp lấy nhau cần khẩn cấp một tổ uyên ương đến nhờ vẽ giúp nhà. Mình bảo ông bà cần gì thích gì nói hết ra xem…Chàng trình ra 7-8 ý thích và yêu cầu, còn nàng tất nhiên là số lượng gấp đôi. Trước gần hai mươi cái gạch đầu dòng mình phân tích là chúng đá nhau loạn xạ cho nên muốn có cái nầy phải bỏ qua cái kia…Chưa nói hết nhận định thì giữa chàng và nàng đã xãy ra một trận võ mồm chí chóe ỏm tỏi, ai cũng cho ý của mình là chuẩn và phán ra theo kiểu hạ thủ bất quờn…rồi sau đó cả hai hầm hầm phủi đít ra về quên cả chào kiến trúc sư. Nghe đâu sau đó chẵng có cái nhà nào được xây vì em ơi nếu mộng không thành thì…thôi !!.

Người Pháp có câu: Mỗi ngôi nhà là một ước mơ…Đúng thế, lớn lên ai cũng mơ, mơ về “ngôi nhà và những đứa trẻ…”nhưng mà đôi khi lại quên rằng để biến những giấc mơ thành hiện thực thì phải tự làm lấy là chính. Về những đứa trẻ thì không ai dạy cũng làm rất hăng còn ngôi nhà thì có khi lại trau giấc mơ của mình vào tay người khác, các kiến trúc sư…Mà kiến trúc sư may ra thì chỉ thiết kế được những cái house ở được chứ làm sao vẽ ra được cái home..?!. Và cũng cần biết rằng 80% kiến trúc sư đều rất bối rối khi phải tự thiết kế và xây dựng ngôi nhà của chính mình (20% còn lại chưa đủ tiền để xây nhà..!!). Cho nên thay vì tự sướng bằng cách đăng lên mạng hình 3D những căn nhà xanh đỏ mãng khối thòi thụt vô bổ chả ai khen mà các bạn trẻ nên kiếm tiền ở các dự án chung cư, sắp xếp vài mẫu căn hộ tiêu chuẩn lại với nhau rồi nhân số lượng lên rồi lụm về cho khỏe khỏi phải phân xử lôi thôi.

Thời nay người ta đi mua căn hộ tái định cư, cao cấp hay đẳng cấp gì gì đó… với tiêu chí quan tâm hàng đầu là nếu có sự cố thì tôi thoát ra bằng đường nào…Nỗi lo nầy là thực tế, thực tế như là có dễ bán, dễ cho thuê không…cứ thế, chưa vào đã tính thoát ra, chưa ở đã tính bán đi…đơn giản đó chỉ là một cái house hay apartment tạm trú qua ngày. Lên voi người ta xây lâu đài biệt phủ, xuống chó bị nhét vào cái hốc nhỏ trong căn nhà to mà nghiền ngẫm cái sự đời. Cái sự đời hướng người ta chúi mũi vào chiếc Lexus mà quên mất Cây ô liu…và như thế kết quả cuối cùng không khó mấy để đoán ra.

“ Chiếc Lexus và Cây ô liu” luôn là bài toán và vấn đề khó giải…Khó, nhưng không phải là không thể.

- “ Từ xa nhìn thấp thoáng thấy chiếc cổng làng, cảm tưởng dường như mình đã về đến nhà…”.- dường như đã về đến nhà… vì nơi đó tôi sẽ gặp những người quen biết và thân thiện, nơi tôi có thể lang thang đêm ngày mà không e ngại bất cứ thứ gì, nơi mà tôi bỏ lại sau lưng tất cả những phiền toái lo toan đa đoan vướn bận sách nhiểu nhì nhằng và những nỗi ám ảnh không rời…nơi mà về quê hay về nhà là một khái niệm không thể tách rời.

Không phải nhẫu nhiên mà từ Ecological (sinh thái-chất lượng của môi trường) xuất phát từ chữ Hy lạp : Oikos = Ngôi nhà. Cho nên không chỉ cám cảnh “…quê tôi ai cũng có một dòng sông bên nhà…” mà còn là nơi cho tôi đậm một tình yêu để quay về.

Hỏi rằng người ở quê đâu,
Thưa rằng tôi ở rất lâu quê nhà - ( Bùi Giáng : hai câu thiên tài )

Alexandre Yersin đến Nha trang thời còn là một vùng biển hoang sơ. Sống, làm việc rồi một thân một mình chết ở xứ sở xa xôi nầy. Ông có “ gởi nắm xương tàn nơi đất khách quê người…” như trong mấy câu vọng cổ ai oán không ?!, không, ông đã sống và mất đi trong cái home chung thân thiết của cả một miền quê, của cả nhân loại, cái home ông tự tạo dựng bằng tấm lòng nhân ái cao cả của chính ông, một cái home thật sự không nhất thiết phải có ngôi nhà và những đứa trẻ…!!.

Đêm nhớ về Sài gòn…bóng mẹ hiền mờ mờ bên sông, mắt người tình một trời mênh mông…(Trầm Tử Thiêng)
Nhớ về, nhớ về Sài gòn chỉ còn nhớ về bạn bè, mẹ, ánh mắt người tình…chỉ còn nhớ về những con người, còn đâu một Sài gòn homeland=quê nhà nơi ta sinh ra và lớn lên…còn chăng chỉ còn là một cái vỏ rỗng màu mè chứa những tàn phai. Vội vã trở về, vội vã ra đi…!!.
Vẫn phải nhớ về…với nỗi nhớ canh cánh trong lòng…bởi lơ mơ “ sẽ không lớn nổi thành người..” ( bị dọa thế..) –

Ôi..! Giàn thiên lý đã xa mãi ngàn xa…- Tội nghiệp thằng bé !!.

LAN VO – Nỗi nhớ mùa đông