7 Cách Đơn Giản Để Giảm Ô Nhiễm Không Khí Trong Nhà

Tác giả: Ian Colbeck | Dịch giả: Phương Chính

Ảnh: IPGGutenbergUKLtd/iStock

Theo báo cáo mới của Đại học Y dược Hoàng gia (Royal College of Physicians), mỗi năm ô nhiễm không khí ngoài trời  gây ra khoảng 40.000 ca tử vong ở vương quốc Anh. Đây là một con số đáng lo ngại. Tuy nhiên đây cũng là một trong những báo cáo đầu tiên công nhận tầm quan trọng của chất lượng không khí trong nhà đối với sức khỏe con người. Điều này rất quan trọng, bởi chúng ta dành khoảng 90% thời gian của mình ở các không gian trong nhà, cho dù là nhà ở,  nơi làm việc, hay khi ta di chuyển.

Ô nhiễm không khí trong nhà không phải là một hiện tượng mới. Từ buổi bình minh của lịch sử, con người đã đốt gỗ, than bùn và than đá để tạo nhiệt. Trong các hang động, nơi con người sinh sống nhiều thiên niên kỷ trước, các bức tường được bao phủ bởi những lớp muội than và các xác ướp từ thời đại đồ đá thường có phổi bị đen.

Một đoạn trong Leviticus (quyển sách của các thầy Levi) chỉ ra rằng những nhân vật trong Kinh Thánh đã nhận thức được các tòa nhà ẩm ướt là một nguy cơ đối với sức khỏe. Trong thế kỷ 18, “thiếu lưu thông gió” được xác nhận là làm tăng tỷ lệ bệnh truyền nhiễm. Vào giữa thế kỷ 19, đã có báo cáo “thiếu lưu thông gió … gây tử vong cao hơn so với tất cả các nguyên nhân khác cộng lại”.

Những năm 1960, nghiên cứu chất lượng không khí trong nhà thực sự bắt đầu được thực hiện. Thuở ban đầu nghiên cứu đã chỉ ra sự nguy hiểm của khí radon và khói thuốc lá, trước khi mở rộng đến chất formaldehyde (một hóa chất gia dụng phổ biến có thể gây ra bệnh ung thư và các vấn đề hô hấp) trong những năm đầu 1970, mạt bụi nhà và hội chứng nhà cao tầng cuối thập kỷ 1970, cuối cùng là nhấn mạnh về các loại dị ứng trong những năm 1990.

Mối quan tâm trong thiên niên kỷ mới đang hướng về các nước đang phát triển, nơi có khoảng 3 tỷ người nấu ăn và sưởi ấm bằng cách nhóm lửa và sử dụng các loại bếp đơn giản dùng củi và than. Việc này kéo theo ô nhiễm không khí trong nhà làm 4.3 triệu người tử vong mỗi năm.

Tổ chức Y tế Thế giới ước tính mỗi năm có khoảng 99.000 ca tử vong ở châu Âu do ô nhiễm trong nhà. Giả sử những cái chết này được phân bố đều trên khắp châu Âu thì có khoảng 9.000 ca ở vương quốc Anh. Tuy pháp luật đã có các quy định để giảm các chất ô nhiễm trong môi trường làm việc, cũng như cấm hút thuốc lá ở nơi công cộng, nhưng để các chính phủ đặt ra các tiêu chuẩn chất lượng không khí trong nhà riêng là vô cùng khó khăn.

Tại sao những ngôi nhà càng hiện đại càng ô nhiễm?

Một ngôi nhà điển hình có rất nhiều nguồn gây ô nhiễm khác nhau: sưởi ấm, nấu ăn, làm sạch, khói thuốc lá, nước hoa và đồ nội thất. Ngay cả những hành động đơn giản cũng làm khuấy động những hạt bụi. Nhu cầu nâng cao hiệu suất sử dụng năng lượng của các tòa nhà đi kèm với sự lo ngại những tòa nhà kín gió hơn có thể có ảnh hưởng xấu đến chất lượng không khí bên trong.

Không khí trong nhà của bạn có thể đã chứa rất nhiều các thứ không mong muốn, cụ thể là các loại hạt (các vi hạt của vật chất rắn hoặc lỏng), khí carbon monoxide (CO), các oxit nitơ, formaldehyde, radon, và các hóa chất dễ bay hơi từ các mùi hương trong chất tẩy rửa thông thường.

Kế đến là “các vi sinh vật trong không khí” – vi khuẩn, nấm, virus, mạt bụi nhà và những mảnh vụn từ da lông động vật hoặc lông vũ. Thậm chí việc bóc một quả cam cũng được chứng minh là làm tăng số lượng các vi hạt ở nhiều mức khác nhau.

Chống ô nhiễm tại nhà

Mặc dù một số loại khí thải trong nhà là không thể tránh khỏi, vẫn có rất nhiều cách để giảm lượng ô nhiễm:

1. Mở cửa sổ để tăng cường lưu thông gió. Nếu bạn đang nấu ăn, sử dụng quạt hút rất quan trọng, bởi nếu không mức nitrogen dioxide (NO₂) rất có thể đã vượt quá mức ô nhiễm nhất trên đường phố.
2. Không hút thuốc hoặc sử dụng nến trong nhà. Nếu nhà bạn có một lò sưởi đốt củi, hãy đảm bảo nó được trang bị và sử dụng đúng cách. Hãy cài đặt thêm một máy dò khí carbon monoxide (CO) bởi nó được xem là “sát thủ thầm lặng” dẫn đến khoảng 40 ca tử vong mỗi năm ở vương quốc Anh.
3. Chọn các loại sàn có bề mặt cứng. Ngoài việc chúng rất dễ chùi thì nếu sử dụng thảm, các bụi bẩn và lông của các vật nuôi bám váo thảm có thể trở lại không khí.

4. 

   Cố gắng giữ cho độ ẩm trong nhà của bạn từ 30% đến 50% và luôn luôn đảm bảo thông gió thích hợp ở những nơi ẩm ướt như phòng tắm. Điều này giúp ngăn chặn nấm mốc liên quan đến những triệu chứng của đường hô hấp trên. Một số người nhạy cảm hơn những người khác bao gồm trẻ sơ sinh và trẻ em, người già và những người có vấn đề về hô hấp như dị ứng và hen suyễn.
5. Sử dụng thảm chùi chân để ngăn chặn bụi bẩn xâm nhập vào nhà của bạn và/hoặc yêu cầu mọi người cởi giày khi họ đến thăm vào bạn.
6. Giảm thiểu việc sử dụng các sản phẩm làm sạch hoặc làm mát không khí, đặc biệt là những loại có chứa limonene (giúp tạo mùi cam chanh quýt cho không gian).
7. Trồng một số cây trồng trong nhà. Các nghiên cứu của NASA và nghiên cứu của Đại học York cho BBC đều phát hiện ra rằng thực vật có thể làm giảm nồng độ formaldehyde trong nhà.

Ian Colbeck là Giáo sư về khoa học môi trường tại Đại học Essex tại Anh Quốc. Bài báo này đã được đăng tải trước đây tại The Conversation.