LÃI SUẤT ÂM LÀ GÌ? (Cafe KuBua)

LÃI SUẤT ÂM LÀ GÌ?
Mới đây Ngân Hàng Trung Ương Nhật Bản (Bank of Japan – BOJ) đã hạ lãi suất xuống -0.1%. Điều này đã làm thị trường và giới đầu tư ở Nhật Bản và quốc tế kinh ngạc và đã khiến tỷ giá của đồng Yen giảm hơn 2%. Nhưng Nhật Bản không phải là quốc gia đầu tiên áp dụng chính sách này. Mới đây Ngân Hàng Trung Ương Châu Âu (European Central Bank – ECB) cũng đã hạ lãi suất xuống mức – 0.1%. Không chỉ ECB mà Thụy Sĩ cũng có lãi suất âm.

VẬY LÃI SUẤT ÂM LÀ GÌ?
Lãi Suất Âm là lãi suất dưới 0%. Nghĩa là thay vì tiền đặt cọc, tiết kiệm hay tích lũy trong hệ thống ngân hàng được trả lãi suất thì dưới chính sách Lãi Suất Âm, số tiền đó bị đánh phí. Trong trường hợp ở Châu Âu thì Lãi Suất Âm được áp dụng khi các ngân hàng thương mại Châu Âu đặt cọc tiền với ECB. Điều tương tự được áp dụng ở Nhật.
Nói ngắn gọn, thay vì người gửi tiền tiết kiệm được trả lãi suất, thì họ phải trả phí để gửi tiền tiết kiệm đó.

MỤC ĐÍCH CỦA LÃI SUẤT ÂM LÀ GÌ?
Dựa theo lý thuyết, Lãi Suất Âm muốn kích thích mọi người bao gồm người dân, quỹ đầu tư, các nhà đầu tư nhỏ lẻ và các tổ chức doanh nghiệp dùng tiền để mua sắm, đầu tư, thay vì tích lũy hay gửi tiết kiệm.

TÁC ĐỘNG CỦA LÃI SUẤT ÂM
Và cũng theo lý thuyết, Lãi Suất Âm giảm chi phí vay tiền, khuyến khích thị trường vay thêm tiền. Nhưng trong thực tế thì việc này có thể sẽ phản tác dụng. Thay vì dùng số tiền vay với lãi suất thấp để đầu tư dài hạn, thì Lãi Suất Âm sẽ khuyến khích thị trường đầu cơ ngắn hạn và tạo ra một hoặc những bong bóng tài chính như trước đây.
Nó có lợi cho người vay, nhưng lại mang lại thiệt hại cho người tích lũy. Điều này sẽ khuyến khích người tích lũy dùng tiền đầu cơ mạo hiểm hoặc để tiền ngoài hệ thống ngân hàng thay vì phải đóng phí để tiết kiệm tiền của mình.
Ví dụ, khi BOJ tuyên bố áp dụng Lãi Suất Âm, thị trường chứng khoán – chỉ số index Nikkei 225 – đã tăng 2.8%. Điều này có lợi cho giới đầu cơ, nhưng liệu có lợi cho những doanh nghiệp có tầm nhìn dài hạn hay không? Hay sẽ tạo ra một bong bong tài chính như dotcom trong những năm 1990 và 2007?

VẬY NGÂN HÀNG CÓ GIẢM LÃI SUẤT CHO NGƯỜI VAY KHÔNG?
Lãi Suất Âm không có nghĩa là ngân hàng sẽ giảm lái xuất xuống mức âm. Họ có thể sẽ giảm lãi suất vì họ có thể vay từ ngân hàng trung ương với mức thấp hơn.
HOẶC họ có thể tăng lãi suất cho vay vì họ phải trả phí để duy trì số tiền dư trong hệ thống của họ. Lý thuyết khác với thực tế rất nhiều.

CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ CỦA CHÂU ÂU VÀ NHẬT CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆT NAM KHÔNG?
Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam sẽ coi hành động và chính sách của Châu Âu và Nhật Bản để làm bài học. Mới đây, Thống Đốc cũng đã gợi ý đến việc áp dụng lãi suất âm, nhất là đối với ngoại tệ, nhất là USD.