Bài nầy ,trích từ loạt bài Du LỊCH TRUNG MỸ của thầy Lê Thanh Hoàng Dân,Cưu GS.Trung Học Tây Ninh (từ 1962...)
Panama: Grand Tour of Panama
Lúc đến thành phố Colon nước Panama, vợ chồng tôi lấy tour thăm viếng nhiều danh lam thắng cảnh vùng đất này, đặc biệt hồ Gatun, lock Gatun, nơi quân đội Mỹ đóng quân ngày xưa, đặc biệt thăm viếng làng thổ dân Embera bên hồ Gatun. Thành phố Colon rất nghèo, nhà cửa đổ nát, thấy dân chúng nghèo, tội nghiệp quá. Nếu các bạn có dịp đến đây, đừng lang thang ngoài phố một mình, nên lấy tour thăm viếng tìm hiểu về kênh đào Panama, sẽ ích lợi hơn.
Hồ Gatun là một thành phần quan trọng trong hệ thống kênh đào Panama. Hồ cung cấp nước vận hành các lock nâng thuyền lên 26 thước từ mực nước biển lên hồ, và đưa thuyền xuống từ trên cao 26 thước xuống mực nước biển bên kia. Hồ dài 33 cây số trong chiều dài 77 cây số của kênh đào. Lúc mới xây dựng năm 1907-1913, hồ Gatun là hồ lớn nhất thế giới.
Chúng tôi chạy một vòng thành phố Colon, xong đi quan sát doanh trại của quân đội Mỹ ngày xưa, bây giờ là khu nhà ở sang trọng. Mấy chục năm trườc khi Mỹ rút quân, nhà cửa ở đây rất rẽ, giá mỗi căn khoảng 40,000-50,000 đô la Mỹ (USD). Bây giờ nhà ở đây giá trên 200,000 USD. Nhà thương của quân đội Mỹ ngày xưa bây giờ là resort sang trọng của nước Panama, nằm bên bờ hồ Gatun. Chúng tôi đến đây, xuống tàu thăm viếng hồ Gatun, xem chim chóc và thú vật trong rừng mưa bên bờ hồ, đặc biệt ghé thăm viếng làng thổ dân Embera trong rừng mưa ở đây.
Hồ Gatun thành hình do đập Gatun ngăn nước sông Chagres, đổ nước vô thung lũng sông này. Núi đồi trong thung lũng sông Chagres rất rộng, nhưng đến gần biển Caribe, thung lũng hẹp lại khoảng 2 km (cây số). Xây dựng đập ở khoảng rộng 2 cây số này sẽ đổ nước ngập thung lũng mênh mông, tạo hồ Gatun lớn nhất thế giới, giúp vận hành hệ thống kênh đào Panama.
Ngày xưa thung lũng sông Chagres có nhiều cây mahogany (cây dái ngựa). Khi hồ Gatun thành hình, cây cối trong rừng bị ngập, ngày nay vẫn còn nhiều ngọn cây trên mặt nước hồ, đặc biệt lắm. Hồ Gatun ngày nay nằm trong Rừng Mưa rất đẹp, cây cối um tùm. Nhiều thú vật miền nhiệt đới đang sống ở đây.
Hồ Gatun rộng khoảng 425 km2 (cây số vuông) với mực nước cao 26 thước trên mực nước biển. Sau khi họ Gatun thành hình, nhiều ngọn đồi trở thành đảo trong hồ. Hồ dài 33 cây số, đi từ lock Gatun bên Đại Tây Dương đến phần kênh đào tên Culebra Cut, và phần lock bên Vịnh Panama, thuộc Thái Bình Dương.
Hồ Gatun cung cấp nước để nâng tàu lên từ mực nước biển lên mặt hồ 26 thước chiều cao. Qua bên kia Thái Bình Dương chẳng hạn, nước trong hồ sẽ được xã ra biển đưa tàu xuống 26 thước, xuống mực nước biển, để tàu ra đại dương. Để vận hành một chiếc tàu, hồ phải mất 202,000 m3 (thước khối) nước.
Vợ chồng tôi có ghé làng của người da đỏ Embera, bên hồ Gatun, giữa Rừng Mưa, rất đẹp. Ở đây vợ chồng tôi được nghe thuyết trình về lịch sử, văn hóa, và cuộc sống của họ, hay lắm. Đặc biệt họ biểu diễn một vài bài ca, và điệu vũ của họ. Du khách được mời cùng họ khiêu vũ, vui lắm. Giống lần về thăm lại quê hương, được đồng bào Thượng mời uống rượu cần, và xem họ biểu diễn văn nghệ trong ánh lửa bập bùng.
Thổ dân Embera giống đồng bào Thượng của Việt Nam quá. Ho trồng trọt, sống trong nhà sàn, cuộc sống thô sơ. Sản phẩm thủ công nghệ của họ nhiều màu sắc, rất rẽ, đuợc du khách ưa chuộng.
Thổ dân Embera sống trong làng, từ 5 đến 20 nhà sàn, hai bên hồ Gatun, và nhiều sông khác của nước Panama. Họ theo chế độ mẫu hệ, được quyền có nhiều phối ngẫu, và sống riêng rẻ từng gia đình.
Chúng tôi cũng đến quan sát lock Gatun, là lock đầu tiên ở cửa ra vào phía Đại Tây Dương. Tàu đến từ Đại Tây Dương vô đây, và tàu đến từ Thái Bình Dương, ra Đại Tây Dương ở đây. Khi tàu vô lock, nước sẽ được đổ vô để nâng tàu lên, hoặc được rút ra để hạ tàu xuống. Sau hai lần như vậy, tàu sẽ lên 26 thước đến mức nước hồ Gatun, hoặc hạ xuống mức nước biển Đại Tây Dương. Khi vô hoặc ra lock, tàu được 4 xe lửa kéo chầm chậm, để không va chạm với bờ lock.
Hệ thống locks trên kênh đào Panama rất vĩ đại. Lúc vừa xây cất, đây là công trình xi măng (concrete) lớn nhất thế giới, cho tới khi đập Hoover được xây dựng. Lock nâng cao tàu lên 26 thước từ mực nước biển đến mực nước kênh đào, và hạ tàu xuống ở đầu kia để tàu ra trở lại biển. Mỗi lock dài trên 3 cây số. Lock có hai lằn cho tàu chạy từ Đại Tây Dương đi về hướng Thái Bình Dương, và ngược lại.
Toàn cảnh kênh đào Panama
Panama: Grand Tour of Panama
Lúc đến thành phố Colon nước Panama, vợ chồng tôi lấy tour thăm viếng nhiều danh lam thắng cảnh vùng đất này, đặc biệt hồ Gatun, lock Gatun, nơi quân đội Mỹ đóng quân ngày xưa, đặc biệt thăm viếng làng thổ dân Embera bên hồ Gatun. Thành phố Colon rất nghèo, nhà cửa đổ nát, thấy dân chúng nghèo, tội nghiệp quá. Nếu các bạn có dịp đến đây, đừng lang thang ngoài phố một mình, nên lấy tour thăm viếng tìm hiểu về kênh đào Panama, sẽ ích lợi hơn.
Hồ Gatun là một thành phần quan trọng trong hệ thống kênh đào Panama. Hồ cung cấp nước vận hành các lock nâng thuyền lên 26 thước từ mực nước biển lên hồ, và đưa thuyền xuống từ trên cao 26 thước xuống mực nước biển bên kia. Hồ dài 33 cây số trong chiều dài 77 cây số của kênh đào. Lúc mới xây dựng năm 1907-1913, hồ Gatun là hồ lớn nhất thế giới.
Chúng tôi chạy một vòng thành phố Colon, xong đi quan sát doanh trại của quân đội Mỹ ngày xưa, bây giờ là khu nhà ở sang trọng. Mấy chục năm trườc khi Mỹ rút quân, nhà cửa ở đây rất rẽ, giá mỗi căn khoảng 40,000-50,000 đô la Mỹ (USD). Bây giờ nhà ở đây giá trên 200,000 USD. Nhà thương của quân đội Mỹ ngày xưa bây giờ là resort sang trọng của nước Panama, nằm bên bờ hồ Gatun. Chúng tôi đến đây, xuống tàu thăm viếng hồ Gatun, xem chim chóc và thú vật trong rừng mưa bên bờ hồ, đặc biệt ghé thăm viếng làng thổ dân Embera trong rừng mưa ở đây.
Hồ Gatun thành hình do đập Gatun ngăn nước sông Chagres, đổ nước vô thung lũng sông này. Núi đồi trong thung lũng sông Chagres rất rộng, nhưng đến gần biển Caribe, thung lũng hẹp lại khoảng 2 km (cây số). Xây dựng đập ở khoảng rộng 2 cây số này sẽ đổ nước ngập thung lũng mênh mông, tạo hồ Gatun lớn nhất thế giới, giúp vận hành hệ thống kênh đào Panama.
Ngày xưa thung lũng sông Chagres có nhiều cây mahogany (cây dái ngựa). Khi hồ Gatun thành hình, cây cối trong rừng bị ngập, ngày nay vẫn còn nhiều ngọn cây trên mặt nước hồ, đặc biệt lắm. Hồ Gatun ngày nay nằm trong Rừng Mưa rất đẹp, cây cối um tùm. Nhiều thú vật miền nhiệt đới đang sống ở đây.
Hồ Gatun rộng khoảng 425 km2 (cây số vuông) với mực nước cao 26 thước trên mực nước biển. Sau khi họ Gatun thành hình, nhiều ngọn đồi trở thành đảo trong hồ. Hồ dài 33 cây số, đi từ lock Gatun bên Đại Tây Dương đến phần kênh đào tên Culebra Cut, và phần lock bên Vịnh Panama, thuộc Thái Bình Dương.
Hồ Gatun cung cấp nước để nâng tàu lên từ mực nước biển lên mặt hồ 26 thước chiều cao. Qua bên kia Thái Bình Dương chẳng hạn, nước trong hồ sẽ được xã ra biển đưa tàu xuống 26 thước, xuống mực nước biển, để tàu ra đại dương. Để vận hành một chiếc tàu, hồ phải mất 202,000 m3 (thước khối) nước.
Vợ chồng tôi có ghé làng của người da đỏ Embera, bên hồ Gatun, giữa Rừng Mưa, rất đẹp. Ở đây vợ chồng tôi được nghe thuyết trình về lịch sử, văn hóa, và cuộc sống của họ, hay lắm. Đặc biệt họ biểu diễn một vài bài ca, và điệu vũ của họ. Du khách được mời cùng họ khiêu vũ, vui lắm. Giống lần về thăm lại quê hương, được đồng bào Thượng mời uống rượu cần, và xem họ biểu diễn văn nghệ trong ánh lửa bập bùng.
Thổ dân Embera giống đồng bào Thượng của Việt Nam quá. Ho trồng trọt, sống trong nhà sàn, cuộc sống thô sơ. Sản phẩm thủ công nghệ của họ nhiều màu sắc, rất rẽ, đuợc du khách ưa chuộng.
Thổ dân Embera sống trong làng, từ 5 đến 20 nhà sàn, hai bên hồ Gatun, và nhiều sông khác của nước Panama. Họ theo chế độ mẫu hệ, được quyền có nhiều phối ngẫu, và sống riêng rẻ từng gia đình.
Chúng tôi cũng đến quan sát lock Gatun, là lock đầu tiên ở cửa ra vào phía Đại Tây Dương. Tàu đến từ Đại Tây Dương vô đây, và tàu đến từ Thái Bình Dương, ra Đại Tây Dương ở đây. Khi tàu vô lock, nước sẽ được đổ vô để nâng tàu lên, hoặc được rút ra để hạ tàu xuống. Sau hai lần như vậy, tàu sẽ lên 26 thước đến mức nước hồ Gatun, hoặc hạ xuống mức nước biển Đại Tây Dương. Khi vô hoặc ra lock, tàu được 4 xe lửa kéo chầm chậm, để không va chạm với bờ lock.
Hệ thống locks trên kênh đào Panama rất vĩ đại. Lúc vừa xây cất, đây là công trình xi măng (concrete) lớn nhất thế giới, cho tới khi đập Hoover được xây dựng. Lock nâng cao tàu lên 26 thước từ mực nước biển đến mực nước kênh đào, và hạ tàu xuống ở đầu kia để tàu ra trở lại biển. Mỗi lock dài trên 3 cây số. Lock có hai lằn cho tàu chạy từ Đại Tây Dương đi về hướng Thái Bình Dương, và ngược lại.
rất đẹp
Trả lờiXóa