VNTB - Những vệt xám xã hội ở Băng-cốc

Kiều Phong (VNTB) Nếu nói về những khuyết điểm của xã hội, thì cho dù là một chế độ đa nguyên hay một chế độ toàn trị cũng sẽ có đầy đủ những khuyết điểm có thể liệt kê. Câu chuyện về Thái Lan là một ví dụ điển hình. Mô hình kỹ trị của họ , cũng như mọi thành phố khác, đều không thể bao dung hết cho tất cả mọi người trong xã hội. Vấn đề là ở số lượng, những mặt bất cập của họ ít hơn và dễ giải quyết hơn ở Việt Nam rất nhiều. 

Người vô gia cư.

Đây là một cảnh rất hiếm gặp ở Thái Lan, mà phải do tình cờ may mắn nên tác giả mới ghi lại được. Một người đàn ông không mặc áo đang nằm trên một con lươn giữa hai làn đường ngược chiều. 

Quy luật đào thải khắc nghiệt của một xã hội kỹ trị luôn đồng hành với sự phát triển của nó, trình độ nhân công ngày càng cao đồng nghĩa với việc những người không được đào tạo về lao động trở thành đối tượng dễ bị tổn thương về kinh tế. Khi chia sẻ tấm ảnh này với giáo sư Nguyễn Đăng Hưng, người từng đi đến rất nhiều quốc gia, ông không tỏ ra ngạc nhiên, mà còn cho biết rằng ngay tại Paris tráng lệ, hình ảnh những người vô gia cư nằm ngủ ngay dưới chân tháp Effel không phải là hiếm. Và hình ảnh này trở nên rất nhiều tại Việt Nam, với dưới gầm cầu, vệ đường, công viên tại những thành phố lớn như Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh.

Những dòng nước đổi màu

Những con kênh màu nước xám đen không khác gì lắm so với kênh Nhiêu Lộc ở Sài Gòn (trước đây) và những con kênh nhỏ ở Hà Nội.

Nước có phần loãng hơn về độ sẫm, dòng vẫn chảy đều, không tắc như tại ao hồ Việt Nam. Bởi lượng rác thải vô cơ ở đây bị vứt rất ít, vì Thái Lan áp dụng hình phạt nặng đối với hành vi vứt rác bừa bãi xuống kênh. Màu đen của kênh nước một phần do khai thác du lịch quá mức, trong vòng chưa đầy 30 phút, bạn sẽ dễ dàng nhận ra có trên 20 lượt thuyền máy chạy qua một điểm quan sát. 

Người thu nhập thấp

Có một cặp vợ chồng già sống trong một ngôi nhà dựng tạm (không được bê-tông hóa) ven con kênh mà tác giả đã đề cập, hai người nói rằng tuy họ có tiền trợ cấp nhưng không thể xây nhà, vì số tiền để mua nhà là rất đắt. 

Và có rất nhiều ngôi nhà tạm tương tự được dựng cạnh bờ kênh. Tại Thái Lan, rất khó để xin một giấy phép xây dựng ở Bangkok, cho dù là người nhà giàu, hay người thuộc diện được chính phủ trợ cấp. 

Hai đất nước Việt Nam và Thái Lan có chung biên giới, có những đặc điểm về thể chế tương đối giống nhau từ thế kỷ XX về trước, và có một lịch sử ngoại giao hết sức phức tạp. Có một câu danh ngôn nói rằng trí thông minh đến từ kinh nghiệm, mà kinh nghiệm thì đến từ những quyết định sai. Những vệt xám trong mỹ quan đô thị Băng-cốc sẽ là dấu chấm hỏi đối với ngay cả những người ngoại quốc.